Ang Limitasyon ng COMELEC sa Airtime: Kailangan ang Makatwirang Batayan at Konsultasyon

GMA NETWORK, INC. VS. COMMISSION ON ELECTIONS, G.R. NO. 205357 (2014)

INTRODUKSYON

Isipin ang isang mundo kung saan ang bawat kandidato ay may pantay na pagkakataon na marinig ang kanilang tinig, hindi lamang sa pamamagitan ng mga rally at personal na kampanya, kundi pati na rin sa pamamagitan ng makapangyarihang midyum ng radyo at telebisyon. Ngunit paano kung ang ahensya ng gobyerno na responsable para sa pagpapatupad nito ay biglang baguhin ang mga patakaran, na nagreresulta sa mas mahigpit na mga limitasyon sa oras ng pag-ere? Ito ang sentro ng kaso ng GMA Network, Inc. v. COMELEC, kung saan kinuwestyon ng Korte Suprema ang pagbabago ng interpretasyon ng Commission on Elections (COMELEC) sa mga limitasyon sa airtime para sa mga kandidato sa panahon ng eleksyon.

Sa gitna ng mainit na labanan para sa posisyon sa gobyerno, ang kasong ito ay naglalahad ng mahalagang tanong: Maaari bang basta-basta baguhin ng COMELEC ang interpretasyon nito sa batas, lalo na kung ito ay may malaking epekto sa kalayaan ng pamamahayag at karapatan ng mga botante na makatanggap ng impormasyon?

LEGAL NA KONTEKSTO: KALAYAAN SA PAMAMAHAYAG AT BATAS NG HALALAN

Ang kalayaan sa pamamahayag ay isang pundamental na karapatan sa Pilipinas, na ginagarantiyahan ng Artikulo III, Seksyon 4 ng Konstitusyon. Ang karapatang ito ay hindi lamang para sa mga mamamahayag, kundi para sa lahat, kasama na ang mga kandidato at partido politikal na nagnanais na ipaabot ang kanilang mensahe sa publiko. Ngunit, hindi ito absolute. Maaari itong limitahan, lalo na sa konteksto ng eleksyon, upang masiguro ang patas at pantay na laban para sa lahat ng kandidato.

Ang Artikulo IX-C, Seksyon 4 ng Konstitusyon ay nagbibigay sa COMELEC ng kapangyarihan na pangasiwaan o i-regulate ang operasyon ng media sa panahon ng eleksyon upang masiguro ang “pantay na pagkakataon, oras, at espasyo, at ang karapatang sumagot, kasama ang makatwiran at pantay na mga bayarin para dito, para sa mga kampanya at forum ng impormasyon publiko sa mga kandidato na may kaugnayan sa layunin ng pagdaraos ng malaya, maayos, tapat, mapayapa, at kapani-paniwalang halalan.”

Bilang karagdagan, ang Republic Act No. 9006, o ang Fair Election Act, ay naglalayong magbigay ng patas na pagkakataon sa lahat ng kandidato, mayaman man o mahirap, upang makapagkampanya. Ang Seksyon 6.2 nito ay nagtatakda ng limitasyon sa airtime na maaaring gamitin ng mga kandidato sa radyo at telebisyon: