Mahalaga ang Chain of Custody sa Kaso ng Droga: Pagtitiyak na Hindi Mapapalitan ang Ebidensya

G.R. No. 193856, April 21, 2014

INTRODUKSYON

Isipin ang isang sitwasyon kung saan inaresto ka dahil sa droga. Ang pinakamahalagang tanong ay, paano mapapatunayan na ang drogang ipinapakita laban sa iyo sa korte ay talagang nakuha mula sa iyo at hindi lamang basta itinanim o napalitan? Dito pumapasok ang konsepto ng chain of custody. Sa kasong People v. Junaide, ipinakita ng Korte Suprema kung gaano kahalaga ang tamang proseso sa paghawak ng ebidensya sa mga kaso ng droga. Ang pagkakamali sa simpleng pagmamarka ng ebidensya ay maaaring magpabago sa buong kaso.

Sa kasong ito, inakusahan si Sukarno Junaide ng pagbebenta at pag-aari ng shabu. Ang pangunahing isyu ay kung napatunayan ba ng prosekusyon na ang shabu na iprinisenta sa korte ay talagang ang shabu na nakuha mula kay Junaide. Dahil sa pagdududa sa chain of custody, partikular na sa pagmamarka ng ebidensya, napawalang-sala si Junaide sa kasong pagbebenta ng droga.

KONTEKSTONG LEGAL: ANG BATAS SA CHAIN OF CUSTODY

Ang chain of custody ay tumutukoy sa proseso ng pagdodokumento at pagsubaybay sa ebidensya, mula sa pagkolekta nito hanggang sa pagprisinta sa korte. Layunin nitong tiyakin na ang ebidensya ay nananatiling pareho at hindi napapalitan, nadumihan, o nakompromiso. Sa mga kaso ng droga, napakahalaga nito dahil ang mismong droga ang corpus delicti, o ang katawan ng krimen. Kung hindi mapapatunayan na ang iprinisentang droga ay tunay na may kaugnayan sa akusado, hindi mapapatunayan ang krimen.

Ayon sa Section 21 ng Republic Act No. 9165 (Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002) at sa Implementing Rules and Regulations nito, mayroong mga tiyak na hakbang na dapat sundin sa chain of custody sa mga kaso ng droga. Kabilang dito ang:

1. Pagmamarka (Marking): Agad na mamarkahan ang ebidensya ng nag-aresto o poseur-buyer sa presensya ng akusado pagkatapos ng pag-aresto. Ang pagmamarka ay ang paglalagay ng inisyal o iba pang pagkakakilanlan sa ebidensya.
2. Imbentaryo at Pagkuha ng Litrato (Inventory and Photographing): Gagawa ng imbentaryo ng mga nakumpiskang droga at kukunan ito ng litrato sa lugar ng pinangyarihan, sa presensya ng akusado, o ng kanyang abogado, o kinatawan mula sa media at Department of Justice (DOJ), o sinumang opisyal publiko.
3. Pagdadala at Pagpasa (Turn-over): Dadalhin ang ebidensya sa custodial/crime laboratory para sa pagsusuri. Ang pagpasa ng ebidensya ay dapat idokumento.
4. Pag-iingat at Pagsusuri sa Laboratoryo (Custody and Examination): Iiingatan nang maayos ang ebidensya sa laboratoryo at susuriin ito ng forensic chemist.
5. Pagprisinta sa Korte (Presentation in Court): Ipapakita ang ebidensya sa korte.

Ang hindi pagsunod sa mga hakbang na ito ay maaaring magdulot ng pagdududa sa integridad ng ebidensya at maaaring maging sanhi ng pagpapawalang-sala sa akusado. Gayunpaman, hindi lahat ng pagkakamali ay nangangahulugang awtomatikong pagpapawalang-sala. Ang mahalaga ay mapatunayan pa rin ng prosekusyon ang integridad at pagiging mapagkakatiwalaan ng ebidensya.

PAGSUSURI SA KASO NG PEOPLE V. JUNAIDE

Sa kasong ito, ayon sa testimonya ng mga pulis, nakatanggap sila ng impormasyon na nagbebenta ng droga si Junaide sa Lower Calarian, Zamboanga City. Bumuo sila ng buy-bust team at si SPO1 Roberto Roca ang nagsilbing poseur-buyer. Nang makita nila si Junaide, lumapit sila kasama ang impormante. Nagpanggap si SPO1 Roca na bibili ng shabu na nagkakahalaga ng P100.00. Inabot ni Junaide ang isang sachet kay SPO1 Roca kapalit ng minarkahang pera. Pagkatapos nito, nagbigay ng senyas si SPO1 Roca sa ibang pulis at inaresto si Junaide. Nakuhanan pa si Junaide ng apat pang sachet ng shabu at ang minarkahang pera.

Ayon kay SPO1 Roca, minarkahan niya ang sachet na binili niya ng kanyang inisyal na “RR”. Ngunit nang ipakita ang sachet sa korte, ang marka nito ay “RR-1”. Hindi matandaan ni SPO1 Roca kung bakit “RR-1” ang marka at inamin niyang maaaring ibang tao ang naglagay ng “-1”.

Narito ang sipi mula sa testimonya ni SPO1 Roca:

Atty. Talip: May I manifest for the record Your Honor that the actual marking that appears on the shabu is RR-1 and not RR.

Atty. Talip: Mr. witness, regarding the discrepancy, you said there was no buy bust operation, do you agree to the letter RR-1 could have been written by anybody else?

A: Yes ma’am.

Para sa Korte Suprema, ang pagkakasalungat na ito sa pagmamarka ay nagdulot ng pagdududa. Kung “RR” ang marka na inilagay ni SPO1 Roca, paano naging “RR-1” ito sa korte? Maaaring napalitan ang ebidensya. Dahil dito, hindi napatunayan ng prosekusyon nang walang pag-aalinlangan na si Junaide ay nagbenta ng droga. Kaya, napawalang-sala siya sa kasong pagbebenta ng droga.

Gayunpaman, napatunayan naman na si Junaide ay nag-aari ng ibang sachet ng shabu na nakuha sa kanya noong siya ay arestuhin. Kaya, napanatili ang kanyang conviction sa kasong pag-aari ng droga.

IMPLIKASYON SA PRAKTIKAL: ANO ANG MAAARING MATUTUNAN?

Ang kasong People v. Junaide ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng chain of custody, lalo na sa pagmamarka ng ebidensya sa simula pa lamang. Ang simpleng pagkakamali sa pagmamarka ay maaaring maging dahilan upang mapawalang-sala ang akusado sa kasong droga.

Para sa mga awtoridad na nagpapatupad ng batas:

• Maging Maingat sa Pagmamarka: Siguraduhing tama at malinaw ang pagmamarka ng ebidensya. Gawin ito agad sa presensya ng akusado at iba pang kinakailangan na saksi.
• Dokumentasyon: Idokumento ang bawat hakbang ng chain of custody, mula sa pag-aresto hanggang sa pagprisinta sa korte.
• Pagsasanay: Magkaroon ng regular na pagsasanay para sa mga pulis at iba pang law enforcement agencies tungkol sa tamang chain of custody.

Para sa publiko:

• Alamin ang Iyong Karapatan: Kung ikaw ay arestuhin dahil sa droga, siguraduhing nasusunod ang tamang proseso ng chain of custody. Kung may pagdududa, kumonsulta agad sa abogado.
• Obserbahan ang Proseso: Kung saksi ka sa isang operasyon kontra droga, obserbahan kung tama ang ginagawang proseso ng mga awtoridad, lalo na sa paghawak ng ebidensya.

MGA MAHAHALAGANG ARAL

• Ang chain of custody ay kritikal sa mga kaso ng droga. Ito ang nagtitiyak na ang ebidensya ay mapagkakatiwalaan at hindi napalitan.
• Ang pagmamarka ng ebidensya ay unang hakbang at napakahalaga. Ang pagkakamali dito ay maaaring magdulot ng pagdududa sa buong kaso.
• Ang prosekusyon ay may mabigat na tungkulin na patunayan ang corpus delicti at ang chain of custody. Kung may pagdududa, maaaring mapawalang-sala ang akusado.

MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

Tanong: Ano ang ibig sabihin ng chain of custody?
Sagot: Ito ang proseso ng pagdodokumento at pagsubaybay sa ebidensya mula sa pagkolekta hanggang sa pagprisinta sa korte, para matiyak na hindi ito napapalitan o nadudumihan.

Tanong: Bakit mahalaga ang chain of custody sa kaso ng droga?
Sagot: Dahil ang mismong droga ang ebidensya ng krimen (corpus delicti). Kailangang mapatunayan na ang iprinisentang droga sa korte ay talagang ang drogang nakuha mula sa akusado.

Tanong: Ano ang mangyayari kung may pagkakamali sa chain of custody?
Sagot: Maaaring magdulot ito ng pagdududa sa integridad ng ebidensya. Kung sapat ang pagdududa, maaaring mapawalang-sala ang akusado.

Tanong: Ano ang dapat kong gawin kung inaresto ako dahil sa droga?
Sagot: Manahimik, huwag lumaban sa pag-aresto, at agad humingi ng tulong sa abogado. Bantayan ang proseso ng paghawak ng ebidensya.

Tanong: Ano ang papel ng pagmamarka sa chain of custody?
Sagot: Ang pagmamarka ay ang unang hakbang para makilala ang ebidensya. Dapat itong gawin agad at tama para maiwasan ang pagkalito o pagpapalit ng ebidensya.

Eksperto ang ASG Law sa mga kaso ng droga at kriminal. Kung kailangan mo ng konsultasyon o legal na representasyon, makipag-ugnayan sa amin o bumisita dito para sa karagdagang impormasyon. Handa kaming tumulong sa iyo.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)