Hindi Lahat ng Pagkakamali ay Graft: Ang Kahalagahan ng Mabuting Pananampalataya sa mga Opisyal ng Gobyerno

G.R. Nos. 168951 & 169000, November 27, 2013

INTRODUKSYON

Madalas nating naririnig ang salitang “graft” o korapsyon” sa gobyerno. Ngunit, hindi lahat ng pagkakamali o di-umano’y paglabag sa proseso ay otomatikong maituturing na graft. Ang kasong Posadas v. Sandiganbayan ay nagpapakita kung paano ang mabuting pananampalataya at kawalan ng intensyon na magkamal ng yaman o manlamang ay maaaring magpawalang-sala sa isang opisyal na naakusahan ng graft. Sa kasong ito, sinampahan ng kasong graft sina Dr. Roger Posadas at Dr. Rolando Dayco dahil sa paghirang ni Dr. Dayco kay Dr. Posadas bilang Project Director at consultant noong siya ay Officer-in-Charge (OIC) Chancellor ng Unibersidad ng Pilipinas (UP) Diliman. Ang pangunahing tanong dito: Maituturing bang graft ang paghirang na ito kahit walang masamang intensyon at walang napatunayang lugi ang gobyerno?

KONTEKSTONG LEGAL

Ang kaso ay nakasentro sa Section 3(e) ng Republic Act No. 3019, o ang Anti-Graft and Corrupt Practices Act. Ayon sa batas na ito, ang graft ay kinabibilangan ng:

“Causing any undue injury to any party, including the Government, or giving any private party unwarranted benefits, advantage or preference in the discharge of his official administrative or judicial functions through manifest partiality, evident bad faith or gross inexcusable negligence.”

Mahalagang bigyang-diin ang mga elemento ng krimeng ito. Hindi sapat na basta may pagkakamali sa proseso. Kailangang mapatunayan na may “undue injury” o labis na perwisyo sa gobyerno o kaya’y may “unwarranted benefits” o hindi nararapat na benepisyo na ibinigay sa isang pribadong partido. Bukod pa rito, kailangang mapatunayan na ang pagkilos ay may “manifest partiality,” “evident bad faith,” o “gross inexcusable negligence.”

Ang “bad faith” ay hindi lamang simpleng pagkakamali sa paghusga o kapabayaan. Ito ay nangangahulugan ng masamang hangarin, pagkiling sa imoralidad, at sadyang paggawa ng mali. Ito ay halos katumbas ng pandaraya. Samantala, ang “manifest partiality” ay nangangahulugan ng malinaw, lantad, o halatang pagpabor sa isang panig o tao kaysa sa iba.

Sa madaling salita, para mapatunayang graft ang isang aksyon, kailangang malinaw na may masamang intensyon, may pinaburan nang walang sapat na basehan, at may naluging partido, lalo na ang gobyerno.

PAGSUSURI NG KASO

Ayon sa mga detalye ng kaso, si Dr. Posadas, noo’y Chancellor ng UP Diliman, ay bumuo ng Task Force para sa teknolohiya. Base sa rekomendasyon nito, itinatag ang UP Technology Management Center (UP TMC). Nang magkaroon ng pondo para sa proyekto ng UP TMC mula sa Canadian International Development Agency, itinalaga ni Dr. Dayco, bilang OIC Chancellor, si Dr. Posadas bilang Project Director at consultant. Ginawa ito ni Dr. Dayco habang pansamantala niyang hinahalilihan si Dr. Posadas na nasa China para sa isang official trip.

Nagsuspende ng pagbabayad ang Commission on Audit (COA) dahil umano sa kwestiyonableng paghirang. Ngunit, binawi rin ang suspensyon matapos magbigay ng legal opinion ang UP Diliman Legal Office na nagsasabing legal ang mga paghirang at ang pagbabayad dito. Sa kabila nito, sinampahan pa rin sila ng kasong administratibo at kriminal.

Sa Sandiganbayan, napatunayang guilty sina Dr. Posadas at Dr. Dayco sa paglabag sa Section 3(e) ng RA 3019 at Section 7(b) ng RA 6713 (Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees). Ngunit, binawi ito ng Korte Suprema.

Ayon sa Korte Suprema, bagama’t maaaring nagkamali sa proseso ang mga akusado, walang sapat na ebidensya na nagpapatunay ng “bad faith,” “manifest partiality,” o “undue injury.” Binigyang-diin ng Korte Suprema ang mga sumusunod:

• Mabuting Pananampalataya: Sina Dr. Posadas at Dr. Dayco ay mga scientist, hindi abogado. Maaaring hindi sila pamilyar sa lahat ng regulasyon ng Civil Service. Ang kanilang layunin ay maipatupad ang proyekto, hindi ang manlamang sa gobyerno. Ayon sa Korte Suprema: “All indications are that they acted in good faith. They were scientists, not lawyers, hence unfamiliar with Civil Service rules and regulations.”
• Pinakakwalipikado si Dr. Posadas: Walang ebidensya na may mas kwalipikado kay Dr. Posadas para sa posisyon. Siya ang nagtaguyod ng proyekto, naghanap ng pondo, at nominado pa nga ng kanyang mga kasamahan. Dagdag pa ng Korte Suprema: “The prosecution presented no evidence whatsoever that others, more qualified than Dr. Posadas, deserve the two related appointments. The fact is that he was the best qualified for the work…”
• Walang “Undue Injury”: Hindi napatunayan na nalugi ang gobyerno sa pagbabayad kay Dr. Posadas. Ang suspensyon ng COA ay binawi rin at walang aktwal na pinsala na naidulot. Binanggit pa ng Korte Suprema: “Here, the majority assumed that the payment to Dr. Posadas of P30,000.00 monthly as TMC Project Director caused actual injury to the Government. The record shows, however, that the P247,500.00 payment to him that the COA Resident Auditor disallowed was deducted from his terminal leave benefits.”

Dahil dito, ibinasura ng Korte Suprema ang kaso. Hindi lahat ng pagkakamali ay graft. Ang mahalaga ay ang intensyon at ang ebidensya ng pinsala.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang kasong ito ay nagbibigay-linaw sa konsepto ng graft at korapsyon sa Pilipinas. Hindi sapat na basta may procedural lapse o technicality para masabing graft ang isang aksyon. Kailangan ang masamang intensyon, manifest partiality, at undue injury. Mahalaga ang mabuting pananampalataya ng mga opisyal ng gobyerno sa pagtupad ng kanilang tungkulin.

Para sa mga opisyal ng gobyerno, ang kasong ito ay nagpapaalala ng mga sumusunod:

• Sundin ang tamang proseso: Bagama’t pinoprotektahan ng mabuting pananampalataya, mas mainam pa rin na sundin ang lahat ng tamang proseso at regulasyon para maiwasan ang anumang alegasyon ng misconduct.
• Dokumentasyon: Siguraduhing may sapat na dokumentasyon ang lahat ng transaksyon at desisyon para mapatunayan ang legalidad at kawastuhan nito.
• Konsultasyon Legal: Huwag mag-atubiling kumonsulta sa legal counsel kung may pagdududa sa legalidad ng isang aksyon.

SUSING ARAL

• Hindi lahat ng pagkakamali sa gobyerno ay graft. Kailangan ang masamang intensyon, manifest partiality, at undue injury.
• Ang mabuting pananampalataya ay depensa laban sa alegasyon ng graft. Kung walang masamang hangarin at walang naluging gobyerno, maaaring mapawalang-sala ang akusado.
• Mahalaga ang tamang proseso at dokumentasyon. Sundin ang mga regulasyon at magdokumento ng lahat ng transaksyon para maiwasan ang problema.

MGA KARANIWANG TANONG

Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng “undue injury” sa konteksto ng graft?
Sagot: Ang “undue injury” ay tumutukoy sa aktwal na pinsala o perwisyong idinulot sa gobyerno o sa ibang partido. Hindi sapat ang haka-haka o posibilidad ng pinsala. Kailangang mapatunayan ang aktwal na pinsala nang may sapat na katiyakan.

Tanong 2: Paano naiiba ang “bad faith” sa simpleng pagkakamali?
Sagot: Ang “bad faith” ay hindi lamang basta pagkakamali o kapabayaan. Ito ay may kasamang masamang intensyon, pandaraya, o sadyang paggawa ng mali. Ang simpleng pagkakamali ay maaaring dahil sa kawalan ng kaalaman o kapabayaan, ngunit walang masamang intensyon.

Tanong 3: Maaari bang makasuhan ng graft kahit walang personal na nakinabang?
Sagot: Oo, maaari pa rin makasuhan ng graft kahit walang personal na nakinabang kung napatunayan na may “undue injury” sa gobyerno o may “unwarranted benefit” na ibinigay sa ibang partido dahil sa “manifest partiality,” “evident bad faith,” o “gross inexcusable negligence.”

Tanong 4: Ano ang papel ng mabuting pananampalataya sa mga kaso ng graft?
Sagot: Ang mabuting pananampalataya ay maaaring maging depensa sa kasong graft. Kung mapatunayan na ang opisyal ay kumilos nang may mabuting pananampalataya, ibig sabihin, walang masamang intensyon at naniniwalang tama ang kanyang ginagawa, maaaring mapawalang-sala siya.

Tanong 5: Ano ang dapat gawin kung ako ay isang opisyal ng gobyerno at naakusahan ng graft?
Sagot: Mahalagang kumuha agad ng abogado na eksperto sa kasong graft at korapsyon. Huwag basta-basta umamin o magbigay ng pahayag nang walang payo ng abogado. Ipunin ang lahat ng dokumento at ebidensya na magpapatunay ng iyong mabuting pananampalataya at kawalan ng masamang intensyon.

May katanungan ka ba tungkol sa kasong graft o korapsyon? Ang ASG Law ay eksperto sa mga usaping may kinalaman sa batas kriminal at administratibo. Para sa konsultasyon, makipag-ugnayan sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)