Sa desisyong ito, nilinaw ng Korte Suprema na ang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) at Philippine National Bank (PNB) ay hindi direktang mananagot sa pagbabayad ng mga pagkalugi sa mga prodyuser ng asukal sa ilalim ng Republic Act No. 7202, o ang Sugar Restitution Law. Binigyang-diin ng Korte na ang pondong gagamitin para bayaran ang mga prodyuser ng asukal ay dapat manggaling sa Sugar Restitution Fund, na dapat likumin mula sa mga nakuhang yaman na iligal na nakuha mula sa industriya ng asukal. Hangga’t walang pondo, walang obligasyon ang BSP at PNB na magbayad, at walang sanhi ng aksyon laban sa kanila.

Kapag Walang Pondo, Walang Restitusyon: Sino ang Mananagot sa Pagbabayad sa mga Prodyuser ng Asukal?

Nagsampa ng kaso ang mga mag-asawang Ledesma laban sa BSP at PNB, humihingi ng refund para sa sobrang bayad sa kanilang mga utang sa asukal sa ilalim ng Republic Act No. 7202. Sila ay mga magsasaka ng asukal sa Negros Occidental na nakaranas ng pagkalugi noong mga taong 1974 hanggang 1985. Ayon sa kanila, dapat silang bayaran dahil sa pagkalugi sa kanilang negosyo dahil sa mga aksyon ng mga ahensya ng gobyerno, kasama ang BSP at PNB.

Ayon sa mga mag-asawa, nagkaroon sila ng sobrang bayad na P353,529.67 matapos nilang bayaran ang kanilang mga crop loan sa PNB. Ito ay kinilala ng PNB at pinatunayan ng Commission on Audit (COA). Iginiit nila na sa ilalim ng Republic Act No. 7202, dapat silang bayaran ng BSP at Presidential Commission on Good Government (PCGG) para sa kanilang mga pagkalugi at maibalik ang labis na bayad mula sa sugar restitution fund.

Nagpasya ang Regional Trial Court (RTC) na ang kaso ay premature dahil wala pang Sugar Restitution Fund. Ngunit binaliktad ito ng Court of Appeals (CA), na nag-utos sa BSP at PNB na bayaran ang mga mag-asawang Ledesma mula sa naturang pondo kapag naitatag na ito. Iginiit ng CA na kinikilala ng BSP at PNB ang karapatan ng mga mag-asawa sa ilalim ng batas na ito. Ayon pa sa CA, tungkulin ng PNB na ipawalang-bisa ang interes na higit sa 12% bawat taon, kasama ang mga parusa at surcharge. Dagdag pa rito, ang BSP ang naatasang magpatupad ng mga regulasyon para sa batas.

Sa pag-apela sa Korte Suprema, iginiit ng BSP na hindi nito obligasyon na bayaran ang mga claim ng mga prodyuser ng asukal mula sa sarili nitong pondo. Sabi ng BSP, trustee lamang sila ng sugar restitution fund, at wala pang pondong naibibigay sa kanila para dito. Binigyang-diin ng PNB na wala silang hurisdiksyon o kontrol sa sugar restitution fund at hindi sila ang ahensya na naatasang magbayad sa mga prodyuser ng asukal.

Sinang-ayunan ng Korte Suprema ang mga argumento ng BSP at PNB. Binigyang-diin ng Korte na ang pera para bayaran ang mga prodyuser ng asukal ay dapat manggaling sa sugar restitution fund. Ayon sa Section 2 ng Republic Act No. 7202:

SECTION 2. Whatever amount recovered by the Government through the Presidential Commission on Good Government or any other agency or from any other source and whatever assets or funds that may be recovered, or already recovered, which have been determined to have been stolen or illegally acquired from the sugar industry shall be used to compensate all sugar producers from Crop Year 1974-1975 up to and including Crop Year 1984-1985 on a pro rata basis.

Dagdag pa rito, sinasaad sa Section 11 ng Implementing Rules and Regulations ng Republic Act No. 7202:

SECTION 11. All assets, funds, and/or ill-gotten wealth turned over to the BSP pursuant hereto shall constitute the Sugar Restitution Fund from which restitution shall be affected by the BSP pursuant to Section 2 of the Act. Such Fund shall be held in trust by the BSP for the sugar producers pending distribution thereof. The BSP shall take all necessary steps, consistent with its responsibility as Trustee to preserve and maintain the value of all such recovered assets, funds, and/or ill-gotten wealth.

Kaya, walang obligasyon ang BSP na magbayad hangga’t walang pondo na naibibigay sa kanila. Ang papel ng PNB ay limitado lamang sa pagiging lending bank. Ayon sa Section 12 ng Implementing Rules and Regulations ng Republic Act No. 7202:

SECTION 12. The Restitution Fund shall be distributed m accordance with these guidelines:

1. Within one hundred eighty (180) calendar days from the effectivity of these Implementing Rules sugar producers shall file their claims for restitution of sugar losses with the BSP. The BSP in the implementation of these rules may request the assistance/advise from representatives of the GFIs, sugar producers, PCGG and other government agencies. Claims received during the period shall be the basis for the pro-rata distribution.
2. The BSP, shall, upon receipt of the application for reimbursement of excess payments, request from lending banks (a) statement of excess payments of claimant-sugar producer duly audited and certified to by the Commission on Audit (COA) indicating the amount of excess interest, penalties and surcharges due the sugar producer; and (b) a certification that the sugar producer has no outstanding loans with the bank.

In cases where the loan records which will serve as the basis for computing the excess payments of the sugar producer are no longer available, the lending bank shall immediately notify the BSP. The BSP shall then direct the claimant sugar producer to submit documents in his possession which are acceptable to COA to substantiate his claim. Such documents shall be submitted by the sugar producer to the lending bank within sixty (60) calendar days from receipt of notification from the BSP.

Ang kakulangan ng sugar restitution fund ay hindi kasalanan ng BSP at PNB. Upang magkaroon ng sanhi ng aksyon, kailangan munang mayroong legal na karapatan ang nagsasakdal, mayroong correlative legal duty ang nasasakdal, at mayroong pagkilos o pagpapabaya ang nasasakdal na lumabag sa karapatan ng nagsasakdal na nagdulot ng pinsala. Sa kasong ito, wala pang correlative legal duty ang BSP at PNB dahil wala pang pondo.

Ang hatol ng Court of Appeals ay itinuring ng Korte Suprema bilang conditional judgment, na hindi pinapayagan. Sa Cu Unjieng E Hijos v. Mabalacat Sugar Company, et al.:

We have once held that orders or judgments of this kind, subject to the performance of a condition precedent, are not final until the condition is performed. Before the condition is performed or the contingency has happened, the judgment is not effective and is not capable of execution In truth, such judgment contains no disposition at all and is a mere anticipated statement of what the court shall do in the future when a particular event should happen For this reason, as a general rule, judgments of such kind, conditioned upon a contingency, are held to be null and void. “A judgment must be definitive. By this is meant that the decision itself must purport to decide finally the rights of the parties upon the issue submitted, by specifically denying or granting the remedy sought by the action.” And when a definitive judgment cannot thus be rendered because it depends upon a contingency, the proper procedure is to render no judgment at all and defer the same until the contingency has passed.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung mananagot ang BSP at PNB sa pagbabayad sa mga prodyuser ng asukal sa ilalim ng Republic Act No. 7202, kahit wala pang sugar restitution fund.
Ano ang Republic Act No. 7202?	Ito ay batas na naglalayong magbigay ng kompensasyon sa mga prodyuser ng asukal na nalugi dahil sa mga aksyon ng mga ahensya ng gobyerno noong mga taong 1974 hanggang 1985.
Saan manggagaling ang pondo para bayaran ang mga prodyuser ng asukal?	Dapat manggaling ang pondo sa Sugar Restitution Fund, na dapat likumin mula sa mga yaman na nakuha mula sa industriya ng asukal sa pamamagitan ng iligal na paraan.
Ano ang papel ng BSP sa Republic Act No. 7202?	Ang BSP ay itinalaga bilang trustee ng Sugar Restitution Fund. Sila rin ang naatasang magpatupad ng mga regulasyon para sa batas.
Ano ang papel ng PNB sa Republic Act No. 7202?	Ang papel ng PNB ay limitado sa pagiging lending bank. Sila ang magbibigay ng statement ng sobrang bayad sa mga prodyuser ng asukal na nagbayad ng kanilang mga utang.
Bakit sinabi ng Korte Suprema na walang sanhi ng aksyon laban sa BSP at PNB?	Dahil wala pang Sugar Restitution Fund, walang obligasyon ang BSP at PNB na magbayad sa mga prodyuser ng asukal. Walang correlative legal duty sa bahagi ng BSP at PNB.
Ano ang ibig sabihin ng conditional judgment?	Ito ay isang hatol na nakabatay sa isang kondisyon. Ayon sa Korte Suprema, ang ganitong uri ng hatol ay hindi pinapayagan.
Ano ang naging resulta ng kaso?	Pinaboran ng Korte Suprema ang BSP at PNB. Ibinasura ang hatol ng Court of Appeals at ibinalik ang desisyon ng Regional Trial Court.

Sa madaling salita, kinilala ng Korte Suprema ang karapatan ng mga prodyuser ng asukal na mabayaran sa ilalim ng Republic Act No. 7202. Ngunit nilinaw rin nito na ang pagbabayad ay nakadepende sa pagkakaroon ng Sugar Restitution Fund. Kung wala ang pondo, walang obligasyon ang BSP at PNB na magbayad.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Bangko Sentral ng Pilipinas v. Spouses Ledesma, G.R. No. 211583, February 6, 2019