Ipinagbabawal ng desisyon na ito ang pagtanggap ng dagdag na kompensasyon ng mga opisyal ng gobyerno na nagsisilbi sa mga posisyon ex-officio, maliban kung hayagang pinahintulutan ng batas. Tinitiyak nito na mananagot ang mga opisyal sa pagbabalik ng mga benepisyong natanggap nila nang hindi nararapat, kahit na sa ilalim ng paniniwalang sila’y gumawa ng aksyon nang may mabuting intensyon. Pinoprotektahan nito ang pondo ng gobyerno laban sa hindi awtorisadong paggastos at pinapanagot ang mga opisyal para sa kanilang mga desisyon.

Pagiging Miyembro sa Lupon Kumpara sa Pagiging Public Servant: Saan Nagtatapos ang Linya?

Pinagdedesisyunan sa kasong ito kung maaaring tumanggap ng karagdagang kompensasyon ang isang opisyal ng gobyerno na nagsisilbi bilang ex-officio na miyembro ng lupon ng isang korporasyon ng gobyerno. Si Peter B. Favila, dating kalihim ng Department of Trade and Industry (DTI), ay nagsilbing ex-officio na miyembro ng Board of Directors (BOD) ng Trade and Investment Development Corporation of the Philippines (TIDCORP). Nakatanggap siya ng mga benepisyo na hindi pinahintulutan ng Commission on Audit (COA), na nagdulot ng pagdedesisyon kung siya ay may karapatan sa mga benepisyong ito.

Iginiit ni Favila na karapatan niya ang mga benepisyo dahil ipinagkaloob ito sa pamamagitan ng mga resolusyon ng lupon at alinsunod sa charter ng TIDCORP. Dagdag pa niya, tinanggap niya ang mga benepisyo nang may mabuting intensyon, kaya’t hindi siya dapat utusang magsauli. Ikinatwiran din niya na ang Notice of Disallowance (ND) ay ipinalabas nang labag sa kanyang karapatan sa procedural due process.

Sinabi ng COA na hindi nila nilabag ang due process ni Favila at ang kanilang desisyon ay naaayon sa mga umiiral na batas at jurisprudence. Iginiit din nila na si Favila ay nakinabang mula sa ilegal na pagkakaloob ng benepisyo, kaya dapat niyang isauli ang natanggap na halaga. Ang pangunahing isyu sa kaso ay kung ang COA ba ay nagpakita ng grave abuse of discretion sa pagtanggi sa petisyon ni Favila at pagpapatibay sa ND.

Gaya ng nabanggit sa kaso ng Suratos v. Commission on Audit, ang posisyon bilang ex-officio ng isang opisyal ay itinuturing na bahagi na ng kanyang pangunahing tungkulin sa gobyerno. Dahil dito, ang kanyang kompensasyon ay sakop na ng sahod na natatanggap niya sa kanyang pangunahing posisyon. Sa madaling salita, ang karagdagang benepisyo na tinatanggap niya sa kanyang pagiging miyembro ng TIDCORP ay maituturing na double compensation, na ipinagbabawal ng Konstitusyon maliban kung mayroong hayagang pagpapahintulot mula sa batas.

Ang Seksiyon 8, Artikulo IX-B ng Konstitusyon ay naglilinaw na:

Walang halal o hirang na opisyal o empleyado ng gobyerno ang tatanggap ng dagdag, doble, o hindi direktang kompensasyon, maliban kung partikular na pinahintulutan ng batas, x x x.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na walang probisyon sa charter ng TIDCORP (PD 1080) na nagpapahintulot sa pagkakaloob ng dagdag na kompensasyon sa mga miyembro ng BOD maliban sa per diem na PHP 500.00 bawat pagpupulong na dinaluhan. Samakatuwid, ang anumang kompensasyon na lampas sa itinakda ng Seksiyon 13 ng PD 1080 ay ilegal at labag sa konstitusyonal na pagbabawal laban sa paghawak ng maraming posisyon sa gobyerno at pagtanggap ng karagdagang o dobleng kompensasyon.

Tungkol naman sa pag-angkin ni Favila na nilabag ang kanyang karapatan sa due process, sinabi ng Korte Suprema na ang pagkakataong ibinigay kay Favila na ipagtanggol ang kanyang panig sa harap ng COA at ng Korte Suprema ay sapat na upang matugunan ang esensya ng due process. Sa kasong Saligumba v. Commission on Audit, nilinaw na ang due process ay natutugunan kapag ang isang tao ay naabisuhan tungkol sa kanyang kaso at nabigyan ng pagkakataong ipaliwanag o ipagtanggol ang kanyang sarili. Aktibong nakilahok si Favila sa mga pagdinig ng COA at humingi pa ng reconsideration, kaya’t ang mga kinakailangan ng administrative due process ay natugunan.

Tinanggihan din ng Korte ang depensa ni Favila na may mabuti siyang intensyon bilang dahilan upang hindi na niya isauli ang halaga ng mga benepisyo. Matagal nang naitakda sa kaso ng Civil Liberties Union na ipinagbabawal sa mga ex-officio na miyembro ng mga ahensya ng gobyerno ang pagtanggap ng karagdagang kompensasyon. Hindi maaaring sabihin ni Favila na hindi siya alam sa ilegalidad ng mga benepisyo dahil mayroon nang mga naunang jurisprudence na nagbabawal sa mga benepisyong may parehong katangian. Kaya, ang pag-iral ng mga desisyon ng Korte Suprema sa bagay na ito ay sumasalungat sa kanyang pag-angkin ng mabuting intensyon.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung maaaring tumanggap ng karagdagang kompensasyon ang isang opisyal ng gobyerno na nagsisilbi bilang ex-officio na miyembro ng lupon ng isang korporasyon ng gobyerno. Pinagdedesisyunan kung ang pagtanggap ni Favila ng mga benepisyo bilang ex-officio na miyembro ng TIDCORP ay legal at naaayon sa Konstitusyon.
Ano ang posisyon ni Peter Favila sa kaso?	Si Peter B. Favila ay ang petitioner sa kaso, na dati ay Kalihim ng Department of Trade and Industry (DTI) at ex-officio na miyembro ng Board of Directors (BOD) ng Trade and Investment Development Corporation of the Philippines (TIDCORP). Hinamon niya ang desisyon ng Commission on Audit (COA) na nagbabawal sa kanyang pagtanggap ng mga benepisyo.
Ano ang ginampanang papel ng Commission on Audit (COA) sa kaso?	Ang COA ay ang respondent sa kaso, na naglabas ng Notice of Disallowance (ND) laban kay Favila. Inapirma ng COA ang desisyon na hindi siya karapat-dapat tumanggap ng karagdagang benepisyo bilang ex-officio na miyembro ng lupon ng TIDCORP.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa mga benepisyo ni Favila?	Sinabi ng Korte Suprema na ang karapatan ni Favila sa kompensasyon bilang miyembro ng lupon ng TIDCORP sa kapasidad na ex-officio ay limitado lamang sa per diem na pinahintulutan ng batas. Walang probisyon sa charter ng TIDCORP na nagpapahintulot sa pagkakaloob ng dagdag na kompensasyon.
Nilabag ba ang karapatan ni Favila sa due process sa kasong ito?	Hindi, sinabi ng Korte Suprema na ang pagkakataong ibinigay kay Favila na ipagtanggol ang kanyang panig sa harap ng COA at ng Korte Suprema ay sapat na upang matugunan ang esensya ng due process.
Maaari bang gamitin ni Favila ang depensa ng good faith upang hindi niya na maisauli ang mga benepisyo?	Hindi, tinanggihan ng Korte Suprema ang depensa ni Favila dahil mayroon nang mga naunang jurisprudence na nagbabawal sa mga benepisyong may parehong katangian.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito?	Ipinag-utos ng Korte Suprema kay Peter B. Favila na isauli ang halagang natanggap niya.
Ano ang ibig sabihin ng pagiging ‘solidarily liable’ sa desisyon?	Ang pagiging solidarily liable ay nangangahulugang mananagot si Peter B. Favila nang buo para sa halaga ng P4,539,835.02. Kung hindi makabayad ang iba pang mga nagkasala, si Favila ay responsable sa pagbabayad ng buong halaga.

Sa pangkalahatan, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa batas at sa Konstitusyon pagdating sa pagkakaloob ng mga benepisyo sa mga opisyal ng gobyerno. Pinapaalalahanan nito ang mga opisyal na mananagot sila sa kanilang mga desisyon at sa paggamit ng pondo ng gobyerno.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Peter B. Favila vs. Commission on Audit, G.R. No. 251824, November 29, 2022