Pinagtibay ng Korte Suprema ang kapangyarihan ng Department of Transportation and Communications (DOTC) na magpataw ng multa sa mga paglabag sa trapiko, na nagbibigay-diin sa legalidad ng Joint Administrative Order (JAO) No. 2014-01 at Department Order (D.O.) No. 2008-39. Sa desisyong ito, kinilala ng Korte na ang DOTC, sa pamamagitan ng Land Transportation Office (LTO) at Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB), ay may awtoridad na magtakda ng mga regulasyon para sa land transportation, kasama na ang pagpapataw ng mga kaukulang parusa. Ang pasyang ito ay naglalayong mapanatili ang kaayusan at kaligtasan sa mga lansangan, na may malaking epekto sa mga motorista at operator ng pampublikong sasakyan.

Trapiko, Multa, at Konstitusyon: Ang Kwento sa Likod ng Bagong Panuntunan

Sa gitna ng lumalalang problema sa trapiko at dumaraming bilang ng mga colorum na sasakyan, nabuo ang tanong: Hanggang saan ang kapangyarihan ng DOTC na magpataw ng parusa sa mga lumalabag sa batas trapiko? Sinuri ng Korte Suprema ang legalidad ng D.O. No. 2008-39 at JAO No. 2014-01, na naglalayong supilin ang mga paglabag sa land transportation. Ang mga petisyon ay nagmula sa iba’t ibang sektor, kabilang ang mga asosasyon ng jeepney, trucking companies, at mga indibidwal, na nagpahayag ng pangamba tungkol sa posibleng pagiging labis at mapang-api ng mga multa at parusa.

Nagsimula ang kwento nang ihain ng Republic of the Philippines, kinakatawan ng DOTC at LTO, ang petisyon na humahamon sa mga resolusyon ng Court of Appeals. Sa kabilang banda, naghain din ng petisyon ang Angat Tsuper Samahan, Ximex Delivery Express, Inc., at iba pa upang ideklarang labag sa saligang batas ang JAO No. 2014-01, dahil sa umano’y hindi makatwirang mga probisyon. Ang Pagkakaisa ng mga Samahan ng Tsuper at Operators Nationwide (PISTON) at Philippine National Taxi Operators Association (PNTOA) ay sumali rin bilang mga petitioners-in-intervention, na nagpapakita ng malawak na interes sa mga isyu na pinagdedebatihan.

Ayon sa Korte Suprema, hindi labag sa Saligang Batas ang mga nabanggit na kautusan. Ang kapangyarihan ng Kongreso na magtalaga ng kapangyarihan sa mga ahensya ng pamahalaan upang magpatupad ng mga batas ay matagal nang kinikilala. Ang DOTC, sa pamamagitan ng mga ahensya nito, ay binigyan ng mandatong ipatupad ang mga batas sa land transportation, kabilang ang pagtatakda ng mga parusa para sa mga paglabag.

Ngunit may limitasyon rin ang kapangyarihan na ito. Ang pagtatalaga ng kapangyarihang lehislatibo ay dapat na may sapat na pamantayan at limitasyon upang maiwasan ang pang-aabuso. Sa kasong ito, napatunayan ng Korte na ang EO 125, na nagtatakda ng mga kapangyarihan at tungkulin ng DOTC, ay naglalaman ng sapat na mga pamantayan upang gabayan ang ahensya sa pagpapatupad ng mga batas sa transportasyon.

Sec. 5. Kapangyarihan at Tungkulin. – Upang maisakatuparan ang kanyang mandato, ang Kagawaran ay dapat magkaroon ng mga sumusunod na kapangyarihan at tungkulin:

(o) Pagtatag at pagtatakda ng kaukulang mga tuntunin at regulasyon para sa pagpapatupad ng mga batas na namamahala sa transportasyon sa lupa, transportasyon sa himpapawid, at serbisyo postal, kasama ang mga parusa para sa mga paglabag doon, at para sa deputasyon ng mga naaangkop na ahensya ng pagpapatupad ng batas sa pagsasakatuparan nito.

Bukod pa rito, hindi rin kinatigan ng Korte Suprema ang argumentong ang pagpapataw ng mas mataas na multa ay lumalabag sa karapatan ng mga motorista na maghanapbuhay. Ayon sa Korte, ang paggamit ng motor sasakyan ay isang pribilehiyo at hindi isang ganap na karapatan. Maaari itong regulahin ng estado upang matiyak ang kaligtasan at kapakanan ng publiko. Ang pagpapataw ng multa at iba pang parusa ay isang paraan upang hikayatin ang mga motorista na sumunod sa batas at maging responsable sa paggamit ng kanilang sasakyan.

Sa kabuuan, pinagtibay ng Korte Suprema ang kapangyarihan ng DOTC na magpataw ng multa sa mga lumalabag sa batas trapiko. Ngunit binigyang diin rin nito ang kahalagahan ng pagsunod sa mga pamantayan ng legalidad at pagiging makatwiran sa pagpapatupad ng mga regulasyon upang maprotektahan ang mga karapatan ng lahat ng motorista.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang DOTC ay may kapangyarihang magpataw ng multa sa mga lumalabag sa batas trapiko.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema ang kapangyarihan ng DOTC na magpataw ng multa at nagpawalang-saysay sa mga petisyon na humahamon sa legalidad ng JAO No. 2014-01 at D.O. No. 2008-39.
Sino-sino ang mga nagpetisyon sa kaso?	Ang Republic of the Philippines, Angat Tsuper Samahan, Ximex Delivery Express, Inc., at Pagkakaisa ng mga Samahan ng Tsuper at Operators Nationwide (PISTON), at Philippine National Taxi Operators Association (PNTOA).
Ano ang batayan ng Korte Suprema sa pagpapatibay sa kapangyarihan ng DOTC?	Ang EO 125 at EO 125-A ay nagbibigay sa DOTC ng kapangyarihang magpatupad ng mga batas trapiko at magtakda ng mga kaukulang parusa.
Nagkaroon ba ng konsultasyon bago ipatupad ang mga regulasyon?	Oo, nagkaroon ng mga konsultasyon sa iba’t ibang sektor ng transportasyon bago ipatupad ang DO No. 2008-39 at JAO No. 2014-01.
May epekto ba ang desisyon sa mga motorista?	Oo, ang desisyon ay nagpapatibay sa legalidad ng pagpapataw ng multa at parusa sa mga lumalabag sa batas trapiko.
May paraan pa ba para kuwestiyunin ang multa o parusa?	Ayon sa JAO No. 2014-01, ang mga motorista ay maaaring maghain ng written contest upang kuwestiyunin ang multa sa loob ng 5 araw mula nang matanggap ang notice ng paglabag.
Sakop ba ng desisyon ang trapiko sa buong Pilipinas?	Hindi, ang kapangyarihan ng DOTC ay napapailalim sa awtoridad ng MMDA pagdating sa mga patakaran sa trapiko sa Metro Manila.

Sa ganitong pasya, inaasahan na mas magiging responsable ang lahat ng motorista at operator ng mga pampublikong sasakyan sa pagsunod sa batas. Ang higit na mahigpit na pagpapatupad ng mga regulasyon ay makakatulong upang mapabuti ang kaligtasan ng kalsada at maiwasan ang aksidente, na makikinabang sa lahat ng gumagamit ng kalsada. Panatilihin ang pagsunod sa mga regulasyon at batas trapiko upang maiwasan ang mga aberya.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Republic vs. Maria Basa Express, G.R. No. 206486, August 16, 2022