Sa desisyon na ito, pinagtibay ng Korte Suprema na limitado lamang ang kapangyarihan ng Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) sa pagbibigay ng mga benepisyo sa kanilang mga empleyado. Hindi maaaring basta-basta magbigay ng mga allowance o bonus ang PCSO kung hindi ito naaayon sa mga batas at regulasyon ng gobyerno, tulad ng Salary Standardization Law (SSL). Kaya naman, kinailangan ding ibalik ng mga opisyal ng PCSO ang mga benepisyong ibinigay na labag sa batas.

PCSO: Benepisyo ng Empleyado, Pasado ba sa Batas o Kaltas?

Ang kasong ito ay tungkol sa Notice of Disallowance (ND) na ipinalabas ng Commission on Audit (COA) laban sa PCSO-Laguna Provincial District Office (LPDO). Nadiskubre ng COA na nagbigay ang PCSO-LPDO ng mga allowance at bonus sa kanilang mga empleyado na walang sapat na legal na basehan. Kabilang dito ang Christmas bonus na katumbas ng tatlong buwang suweldo, weekly draw allowance, staple food allowance, hazard pay, cost of living allowance (COLA), at medicine allowance.

Ayon sa COA, ang pagbibigay ng mga benepisyong ito ay labag sa RA 6758 o ang Salary Standardization Law (SSL), na nagtatakda ng mga limitasyon sa pagbibigay ng allowance sa mga empleyado ng gobyerno. Sinabi rin ng COA na ang COLA ay dapat na kasama na sa standardized salary ng mga empleyado. Hindi rin kinatigan ng COA ang argumento ng PCSO na mayroong post facto approval mula sa Office of the President, dahil ayon sa COA, hindi ito sapat para gawing legal ang mga benepisyong ibinigay na labag sa batas.

Dahil dito, umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Iginiit ng PCSO na may kapangyarihan silang magbigay ng mga benepisyo sa kanilang mga empleyado ayon sa kanilang charter, ang RA 1169. Sinabi rin nila na mayroong post facto approval mula sa Office of the President at ang pagbabawal sa mga benepisyong ito ay magiging paglabag sa prinsipyo ng non-diminution of benefits. Dagdag pa nila, hindi dapat managot ang mga opisyal ng PCSO dahil sumusunod lamang sila sa utos ng PCSO Board.

Ngunit hindi kinatigan ng Korte Suprema ang argumento ng PCSO. Ayon sa Korte, ang kapangyarihan ng PCSO Board na magtakda ng mga suweldo at benepisyo ay hindi absoluto at limitado lamang sa mga itinatakda ng batas. “The PCSO Board has the duty to ensure that, in exercising its power to fix the salaries and determine the reasonable allowances, benefits, and other incentives of PCSO’s employees, the pertinent budgetary legislation laws and rules are observed to the letter.” Ibig sabihin, dapat tiyakin ng PCSO na ang lahat ng pagbibigay ng benepisyo ay naaayon sa mga batas at regulasyon ng gobyerno.

Tinukoy din ng Korte na ang ilang mga allowance, tulad ng Weekly Draw Allowance, Staple Food Allowance, COLA, at Medicine Allowance, ay dapat na kasama na sa standardized salary ng mga empleyado. Upang maibigay ang mga ito nang hiwalay, kinakailangan ng pahintulot mula sa Department of Budget and Management (DBM) o sa Office of the President. Ngunit hindi nakapagpakita ang PCSO ng sapat na ebidensya na mayroong ganitong pahintulot. Sabi nga ng Korte, “There is no other proof that the authority was extended to that date.”

Sa usapin ng Christmas bonus, sinabi ng Korte na ang RA 6686 ay nagpapahintulot lamang ng Christmas bonus na katumbas ng isang buwang suweldo at dagdag na P5,000.00. Dahil ang Christmas bonus na ibinigay ng PCSO ay katumbas ng tatlong buwang suweldo, labag ito sa batas. Dagdag pa rito, hindi rin nakapagpakita ang PCSO ng sapat na ebidensya na ang kanilang mga empleyado ay nagtatrabaho sa mga lugar na may panganib upang sila ay maging karapat-dapat sa hazard pay.

Sa huli, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng COA. Sinabi ng Korte na dapat ibalik ng mga opisyal ng PCSO ang mga benepisyong ibinigay na labag sa batas. Ang desisyon na ito ay nagpapakita na ang lahat ng ahensya ng gobyerno, kabilang ang PCSO, ay dapat sumunod sa mga batas at regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan.

Sa pagpapasya kung sino ang dapat managot sa pagbabalik ng mga benepisyong ibinigay nang labag sa batas, ginamit ng Korte ang mga panuntunan sa Madera v. Commission on Audit. Ayon sa mga panuntunang ito, ang mga opisyal na nag-apruba at nagpatunay ng pagbibigay ng mga benepisyo ay mananagot kung sila ay nagpakita ng masamang intensyon, malice, o gross negligence sa kanilang mga tungkulin. Dahil dito, ipinag-utos ng Korte na ang mga opisyal ng PCSO na nag-apruba ng mga benepisyo ay dapat managot sa pagbabalik ng mga ito.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung may kapangyarihan ba ang PCSO na magbigay ng mga allowance at bonus sa kanilang mga empleyado nang hindi naaayon sa mga batas at regulasyon ng gobyerno.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng COA at sinabing limitado lamang ang kapangyarihan ng PCSO sa pagbibigay ng benepisyo.
Anong mga benepisyo ang pinawalang-bisa ng COA?	Kabilang sa mga pinawalang-bisa ang Christmas bonus, weekly draw allowance, staple food allowance, hazard pay, COLA, at medicine allowance.
Ano ang RA 6758?	Ito ang Salary Standardization Law (SSL) na nagtatakda ng mga limitasyon sa pagbibigay ng allowance sa mga empleyado ng gobyerno.
Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga empleyado ng PCSO?	Kinailangan nilang ibalik ang mga benepisyong natanggap na labag sa batas, ngunit ang mga opisyal na nag-apruba nito ang pangunahing mananagot.
Bakit kailangang ibalik ang mga benepisyong natanggap?	Dahil ang mga ito ay ibinigay na labag sa batas at regulasyon ng gobyerno.
Ano ang post facto approval?	Ito ay pahintulot na ibinigay matapos na maibigay ang benepisyo, ngunit hindi ito kinatigan ng Korte Suprema bilang sapat na basehan para gawing legal ang mga benepisyong labag sa batas.
Sino ang mananagot sa pagbabalik ng mga benepisyo?	Ang mga opisyal ng PCSO na nag-apruba at nagpatunay ng pagbibigay ng mga benepisyo.

Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng ahensya ng gobyerno na dapat sundin ang mga batas at regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan. Mahalaga na maging maingat at responsable sa pagbibigay ng mga benepisyo sa mga empleyado upang maiwasan ang mga paglabag at ang pangangailangang magbalik ng mga benepisyong natanggap.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: PCSO vs COA, G.R No. 246313, February 15, 2022