Pinagtibay ng Korte Suprema na may kapangyarihan ang Court of Appeals (CA) na mag-isyu ng temporary restraining order (TRO) o preliminary injunction upang pigilan ang pagpapatupad ng mga desisyon ng Ombudsman. Binibigyang-diin nito na ang kapangyarihang ito ay bahagi ng kanilang tungkulin upang matiyak ang pagiging makatarungan ng proseso habang dinidinig ang apela. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa saklaw ng kapangyarihan ng CA at nagpapakita ng balanse sa pagitan ng awtoridad ng Ombudsman at karapatan ng mga indibidwal na protektahan ang kanilang sarili laban sa posibleng hindi makatarungang pagpapatupad ng mga desisyon.

Kaso ni Tallado: Kailan Maaaring Pigilan ng CA ang Ombudsman?

Nagsimula ang kasong ito sa mga reklamong administratibo laban kay Edgardo A. Tallado, ang noo’y Gobernador ng Camarines Norte. Inapela ni Tallado sa CA ang mga desisyon ng Ombudsman na nagpataw sa kanya ng suspensyon at pagtanggal sa tungkulin. Ang CA, sa magkahiwalay na dibisyon, ay naglabas ng TRO at preliminary injunction upang pigilan ang pagpapatupad ng mga desisyon ng Ombudsman. Dahil dito, naghain ng reklamong administratibo ang mga opisyal ng Volunteer Against Crime and Corruption (VACC) laban sa mga mahistrado ng CA na nag-isyu ng mga TRO at preliminary injunction.

Ang pangunahing argumento ng mga nagrereklamo ay walang kapangyarihan ang CA na pigilan ang pagpapatupad ng mga desisyon ng Ombudsman, batay sa ilang nakaraang desisyon ng Korte Suprema. Gayunpaman, binigyang-diin ng Korte Suprema na ang pinakahuling jurisprudence, ang Morales v. Court of Appeals, ay nagpawalang-bisa sa restriksyon na ito. Ayon sa Korte, ang kapangyarihan ng CA na mag-isyu ng injunction ay likas na kapangyarihan nito na kinakailangan upang epektibong magamit ang hurisdiksyon na ipinagkaloob dito ng batas. Ito ay pinagtibay ng Seksyon 6, Rule 135 ng Rules of Court.

Idinagdag pa ng Korte Suprema na ang pagbabawal sa CA na mag-isyu ng injunction laban sa mga desisyon ng Ombudsman ay labag sa doktrina ng separation of powers dahil ito ay nakakasagabal sa eksklusibong kapangyarihan ng Korte Suprema na gumawa ng mga patakaran ng pamamaraan. Alinsunod sa Rule 43, Seksyon 12 ng Rules of Court, may kapangyarihan ang CA na mag-isyu ng temporary restraining order at preliminary injunction upang pigilan ang pagpapatupad ng desisyon habang nakabinbin ang apela. Binibigyang diin nito ang kontrol ng hukuman sa mga isyung isinampa dito.

Hindi rin kinatigan ng Korte Suprema ang paratang ng gross ignorance of the law at gross incompetence laban sa mga mahistrado ng CA. Upang mapatunayang nagkasala ng gross ignorance of the law, kinakailangan na nagpakita ang mahistrado ng kawalan ng kaalaman sa mga simpleng panuntunan at jurisprudence. Gayunpaman, sa kasong ito, pinatunayan ng mga mahistrado ng CA na isinaalang-alang nila ang aplikableng batas at jurisprudence, lalo na ang Morales v. Court of Appeals. Hindi rin nakapagpakita ang mga nagrereklamo ng anumang ebidensya ng malice, bad faith o fraud sa panig ng mga mahistrado.

Sa katunayan, binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pagpapanatili ng kalayaan ng Judiciary at ng mga hukom nito. Ang paghahain ng mga reklamong administratibo laban sa mga mahistrado dahil lamang sa kanilang mga desisyon ay maaaring makasira sa kalayaan ng hukuman. Kaya naman, pinuna ng Korte Suprema ang mga nagrereklamo, na hindi naman partido sa kaso ni Tallado, sa paghahain ng reklamong walang basehan at may layuning guluhin ang mga mahistrado ng CA.

Ang mga sumusunod ay ilan sa mga sipi ng Korte sa naging desisyon nito hinggil sa kaso:

Hence, with Congress interfering with matters of procedure (through passing the first paragraph of Section 14, RA 6770) without the Court’s consent thereto, it remains that the CA had the authority to issue the questioned injunctive writs enjoining the implementation of the preventive suspension order against Binay, Jr. At the risk of belaboring the point, these issuances were merely ancillary to the exercise of the CA’s certiorari jurisdiction conferred to it under Section 9 (1), Chapter I of BP 129, as amended, and which it had already acquired over the main CA-G.R. SP No. 139453 case.

Gross ignorance of the law is the disregard of basic rules and settled jurisprudence. A judge may also be administratively liable if shown to have been motivated by bad faith, fraud, dishonesty or corruption in ignoring, contradicting or failing to apply settled law and jurisprudence.

To permit such administrative complaint against members of the second highest court of the land on the basis of such unwarranted allegations is to sanction a clear affront on the independence of the Judiciary.

Sa kabuuan, kinilala ng Korte Suprema ang kapangyarihan ng CA na mag-isyu ng TRO at preliminary injunction laban sa mga desisyon ng Ombudsman, ngunit binigyang-diin din nito ang kahalagahan ng pagpapanatili ng kalayaan ng Judiciary at pag-iwas sa mga walang basehang reklamong administratibo laban sa mga hukom.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung may kapangyarihan ba ang Court of Appeals na pigilan ang pagpapatupad ng desisyon ng Ombudsman sa pamamagitan ng temporary restraining order o preliminary injunction.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema na may kapangyarihan ang Court of Appeals na mag-isyu ng TRO o preliminary injunction upang pigilan ang pagpapatupad ng mga desisyon ng Ombudsman.
Bakit sinampahan ng reklamong administratibo ang mga mahistrado ng CA?	Dahil sa pag-isyu nila ng TRO at preliminary injunction na pumipigil sa pagpapatupad ng desisyon ng Ombudsman laban kay Gobernador Tallado.
Ano ang sinasabi ng Morales v. Court of Appeals?	Binigyang-diin sa Morales v. Court of Appeals na ang kapangyarihan ng CA na mag-isyu ng injunction ay likas na kapangyarihan nito upang epektibong magamit ang hurisdiksyon na ipinagkaloob dito ng batas.
Ano ang gross ignorance of the law?	Ito ay ang pagbalewala sa mga simpleng panuntunan at jurisprudence, o pagpapakita ng bad faith, fraud, o corruption sa pagbalewala o pagkontra sa batas.
Nagkasala ba ng gross ignorance of the law ang mga mahistrado ng CA?	Hindi, dahil pinatunayan nila na isinaalang-alang nila ang aplikableng batas at jurisprudence sa pag-isyu ng mga TRO at preliminary injunction.
Ano ang doktrina ng separation of powers?	Ito ay ang paghahati ng kapangyarihan sa pagitan ng tatlong sangay ng pamahalaan: ang lehislatura, ang ehekutibo, at ang hudikatura, upang maiwasan ang pang-aabuso ng kapangyarihan.
Ano ang epekto ng kasong ito sa kalayaan ng Judiciary?	Binibigyang-diin ng kasong ito ang kahalagahan ng pagpapanatili ng kalayaan ng Judiciary at pag-iwas sa mga walang basehang reklamong administratibo laban sa mga hukom dahil lamang sa kanilang mga desisyon.

Sa paglilinaw na ito, patuloy na tinitiyak ng Korte Suprema na mayroong nararapat na proseso at proteksyon ang bawat isa sa ilalim ng ating batas. Ang pagiging patas at balanse ang patuloy na pinangangalagaan sa pagitan ng mga ahensya ng gobyerno at ng karapatan ng bawat mamamayan.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: RE: COMPLAINT-AFFIDAVIT OF NORBERTO B. VILLAMIN AND EDUARDO A. BALCE AGAINST ASSOCIATE JUSTICES RAMON M. BATO, JR., ZENAIDA T. GALAPATE­-LAGUILLES AND MARIA ELISA SEMPIO DIY OF THE SPECIAL TWELFTH DIVISION; AND ASSOCIATE JUSTICE MARIE CHRISTINE AZCARRAGA-JACOB OF THE SPECIAL THIRD DIVISION, BOTH OF THE COURT OF APPEALS, RELATIVE TO CA-G.R. SP NO. 147998 AND CA-G.R. SP NO. 148108., 66073, February 18, 2020