Sa isang desisyon na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagbabago at pangalawang pagkakataon, pinahintulutan ng Korte Suprema ang petisyon para sa judicial clemency ni dating Hukom Betlee-Ian J. Barraquias. Ang desisyong ito ay nagbibigay-daan sa kanya na muling makapag-aplay para sa posisyon sa hudikatura, matapos siyang mapatawan ng multa dahil sa pagkaantala sa pagpapalabas ng desisyon. Ipinapakita ng kasong ito na ang judicial clemency ay maaaring ipagkaloob kung ang isang indibidwal ay nagpakita ng tunay na pagsisisi, pagbabago, at may kakayahan pa ring makapaglingkod sa publiko. Ito’y isang paalala na ang sistema ng hustisya ay hindi lamang tungkol sa pagpaparusa, kundi pati na rin sa pagbibigay ng pagkakataon sa pagbabago at pagpapabuti ng sarili.

Pagkakataong Muling Makapaglingkod: Ang Paghingi ng Awa ni Hukom Barraquias

Ang kaso ni Ahmad Omar laban kay Hukom Betlee-Ian J. Barraquias ay nag-ugat sa parusa na ipinataw sa dating hukom dahil sa hindi niya napapanahong pagpapalabas ng desisyon o kautusan. Dahil dito, siya ay naghain ng petisyon para sa judicial clemency, upang muling makapag-aplay bilang presiding judge sa alinmang RTC sa Maynila. Ang kanyang pag-asam ay nahadlangan ng Seksyon 5 (2) (c), Rule 4 ng 2016 Revised Rules of the Judicial and Bar Council (JBC Rules), na nagbabawal sa mga nahatulan sa isang kasong administratibo na may parusang suspensyon na hindi bababa sa sampung (10) araw o multa na hindi bababa sa [P]10,000.00, maliban kung sila ay nabigyan ng judicial clemency.

Ayon kay Hukom Barraquias, nahihirapan siyang bumalik sa Jolo, Sulu dahil sa banta sa kanyang buhay at ng kanyang pamilya mula sa Abu Sayaff. Iginiit din niya na natuto siya mula sa kanyang pagkakamali at nakapagdesisyon na siya ng 413 kaso mula sa tatlong (3) korte kung saan siya naitalaga bilang Acting/Assisting Judge. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung nararapat bang pagbigyan ang kanyang petisyon para sa judicial clemency upang muli siyang makapaglingkod sa hudikatura.

Sa paglutas ng kaso, sinuri ng Korte Suprema ang mga panuntunan hinggil sa judicial clemency, partikular na ang mga pamantayan na inilatag sa kasong Re: Letter of Judge Augustus C. Diaz, Metropolitan Trial Court of Quezon City, Branch 37, Appealing for Judicial Clemency (Diaz). Sa kasong Diaz, itinakda ang mga sumusunod na alituntunin sa paglutas ng mga kahilingan para sa judicial clemency: (1) Kailangan may patunay ng pagsisisi at pagbabago; (2) Kailangan ay may sapat na panahon na ang lumipas mula nang ipataw ang parusa upang matiyak ang panahon ng pagbabago; (3) Ang edad ng taong humihingi ng awa ay dapat magpakita na siya ay mayroon pa ring mga produktibong taon sa hinaharap na maaaring magamit nang mahusay sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanya ng pagkakataong tubusin ang kanyang sarili; (4) Kailangan may pagpapakita ng pangako; at (5) Kailangan may iba pang mga kaugnay na kadahilanan at pangyayari na maaaring magbigay-katwiran sa pagpapatawad.

Mahalagang tandaan na noong Enero 19, 2021, naglabas ang Korte ng Resolusyon sa Re: Allegations Made Under Oath at the Senate Blue Ribbon Committee Hearing Held on September 26, 2013 Against Associate Justice Gregory S. Ong, Sandiganbayan (Ong), kung saan pinahusay ang mga alituntunin sa pagpapatawad. Sa Ong, inatasan ng Korte na kung mayroong pribadong nasaktan, dapat may pagtatangka sa pagkakasundo kung saan ang nagkasala ay nag-aalok ng paghingi ng tawad at, bilang kapalit, ang nagawang mali ay nagbibigay ng buo at nakasulat na kapatawaran. Kung walang pribadong nasaktan, ang paghingi ng tawad ay dapat maglaman ng pampublikong paghingi ng tawad. Ipinasiya rin sa Ong na ang pagpapatawad ay dapat lamang isaalang-alang ang mga katotohanan na nangyari pagkatapos na maging pinal at naiserve ang parusa nang hindi bababa sa limang (5) taon. Gayunpaman, nilinaw ng Korte na ang mga alituntunin ng Ong ay prospective sa aplikasyon.

Sa kasong ito, ang petisyon para sa judicial clemency ay inihain noong Hulyo 23, 2018, bago ang pagpapahayag ng Ong noong Enero 19, 2021. Kaya, susuriin ng Korte ang kasong ito sa ilalim ng lumang mga alituntunin na binigkas sa Diaz. Sa paglalapat ng mga alituntunin ng Diaz, nakita ng Korte ang merito sa petisyon ni Hukom Barraquias.

Batay sa mga rekord, sapat na naipakita ni Hukom Barraquias ang pagsisisi at pagbabago. Tinanggap niya ang kanyang mga pagkukulang pati na rin ang parusa na ipinataw sa kanya. Nagpahayag din siya ng taos-pusong pagsisisi para sa kanyang mga nakaraang aksyon bilang presiding judge ng RTC ng Jolo, Sulu, Branch 4, at nangako sa mabilis na paglutas ng mga kaso.

Bukod dito, nakatanggap ang Korte ng maraming sulat ng suporta mula sa iba’t ibang indibidwal na nagpapatunay sa pagbabago ng karakter ni Hukom Barraquias at kumikilala sa kanyang mga kwalipikasyon at kakayahan bilang isang hukom, pati na rin ang kanyang mga kapuri-puring katangian bilang isang indibidwal. Kabilang dito ang mga lider ng Philippine Judges Association at Integrated Bar of the Philippines (IBP), mga opisyal ng lokal na pamahalaan, at mga kapwa hukom.

Kapansin-pansin na ang paglabag na nagawa ni Hukom Barraquias, kung saan siya ay pinatawan ng multa, ay nangyari higit sa pitong (7) taon na ang nakalilipas. Mula nang kanyang nakaraang kasong administratibo, nakapagdesisyon siya ng 1,151 kaso noong siya ay itinalaga bilang Acting Presiding Judge ng RTC ng Cavite City, Branch 17, ang RTC ng Parañaque City, Branch 274, at ang RTC ng Makati City, Branch 56. Wala ring ebidensya sa rekord na nagpapakita na nakagawa siya ng anumang katulad na paglabag ng hindi nararapat na pagkaantala sa paglalabas ng desisyon o kautusan, kung saan siya ay unang pinarusahan ng Korte.

Dagdag pa, napansin ng Korte na si Hukom Barraquias ay 49 taong gulang pa lamang; kaya, lumalabas na mayroon pa siyang mga produktibong taon sa hinaharap na maaaring magamit nang mahusay sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanya ng pagkakataong tubusin ang kanyang sarili.

Sa wakas, ipinapakita ng mga rekord na binayaran na ni Hukom Barraquias ang multa sa halagang P10,000.00, bilang pagsunod sa Resolusyon ng Korte na may petsang Hunyo 19, 2017. Bukod dito, inihain niya ang kasalukuyang petisyon para sa judicial clemency hindi lamang para sa layunin ng pagtubos sa kanyang sarili, kundi partikular na upang payagan siyang maisaalang-alang para sa mga posisyon sa hudikatura. Kaugnay nito, nagpahayag siya ng kanyang pagnanais para sa isang “lateral transfer sa anumang iba pang Regional Trial Courts sa labas ng Jolo, Sulu.”

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nararapat bang pagbigyan ang petisyon ni Hukom Barraquias para sa judicial clemency upang muli siyang makapaglingkod sa hudikatura, matapos siyang mapatawan ng multa dahil sa pagkaantala sa pagpapalabas ng desisyon.
Ano ang judicial clemency?	Ang judicial clemency ay isang proseso kung saan binibigyan ng Korte Suprema ang isang dating opisyal ng hudikatura ng pagkakataong muling makapaglingkod, sa kabila ng pagkakaroon ng nakaraang kasong administratibo. Ito ay isang pagpapakita ng awa at pagtitiwala na ang indibidwal ay nagbago na at karapat-dapat na muling pagkatiwalaan.
Ano ang mga pamantayan para sa pagbibigay ng judicial clemency?	Ayon sa kasong Diaz, kailangan may patunay ng pagsisisi at pagbabago, sapat na panahon na ang lumipas mula nang ipataw ang parusa, edad ng taong humihingi ng awa na nagpapakita ng kanyang kakayahan pang maglingkod, pagpapakita ng pangako, at iba pang kaugnay na mga kadahilanan at pangyayari.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagpayag sa petisyon ni Hukom Barraquias?	Nakita ng Korte Suprema na naipakita ni Hukom Barraquias ang sapat na pagsisisi at pagbabago. Tinanggap niya ang kanyang pagkakamali, nagpakita ng kahusayan sa kanyang mga tungkulin bilang acting judge sa iba’t ibang korte, at nakatanggap ng suporta mula sa mga kapwa niya opisyal.
Ano ang epekto ng desisyon na ito kay Hukom Barraquias?	Dahil sa pagpayag ng Korte Suprema sa kanyang petisyon para sa judicial clemency, maaari na siyang muling mag-aplay para sa posisyon sa hudikatura. Ito ay nagbibigay sa kanya ng pagkakataong muling makapaglingkod sa bayan at ipakita ang kanyang pagbabago.
Mayroon bang anumang kondisyon ang pagbibigay ng judicial clemency?	Sa kasong ito, walang partikular na kondisyon na itinakda ang Korte Suprema. Gayunpaman, ang pagbibigay ng judicial clemency ay hindi isang pribilehiyo at nakabatay pa rin sa pagpapanatili ng tiwala ng publiko sa hudikatura.
Ano ang implikasyon ng kasong ito sa iba pang mga opisyal na may kasong administratibo?	Ang kasong ito ay nagpapakita na ang judicial clemency ay maaaring ipagkaloob kung ang isang indibidwal ay nagpakita ng tunay na pagsisisi, pagbabago, at may kakayahan pa ring makapaglingkod sa publiko. Ito ay isang paalala na ang sistema ng hustisya ay hindi lamang tungkol sa pagpaparusa, kundi pati na rin sa pagbibigay ng pagkakataon sa pagbabago at pagpapabuti ng sarili.
Paano naiiba ang mga panuntunan sa kasong ito mula sa kasong Ong?	Ang mga panuntunan sa kasong Ong ay nangangailangan ng paghingi ng tawad sa publiko o pagkakasundo sa pribadong nasaktan, at kailangan na hindi bababa sa limang taon ang lumipas mula nang matapos ang pagpapataw ng parusa. Gayunpaman, ang mga panuntunang ito ay prospective at hindi naapektuhan ang kaso ni Hukom Barraquias, dahil nauna itong naisampa.

Sa kabuuan, ang pagkakaloob ng judicial clemency kay Hukom Barraquias ay nagpapakita ng pagkilala ng Korte Suprema sa kanyang pagbabago at kakayahang muling makapaglingkod sa bayan. Ito ay isang mahalagang paalala na ang pagpaparusa ay hindi lamang ang layunin ng hustisya, kundi pati na rin ang pagbibigay ng pagkakataon sa pagbabago at paglago ng bawat indibidwal.

Para sa mga katanungan ukol sa pag-aaplay ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa layuning pang-impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na akma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Pinagmulan: AHMAD OMAR laban kay PRESIDING JUDGE BETLEE-IAN J. BARRAQUIAS, A.M. No. RTJ-17-2498, Setyembre 28, 2021