Nilinaw ng Korte Suprema na hindi lahat ng pagkakataon ng pagkabigo sa pagsasagawa ng public bidding ay otomatikong nangangahulugan ng grave misconduct para sa mga opisyal ng gobyerno. Sa desisyong ito, pinawalang-sala sina Manuel Agulto at Joselito Jamir, mga opisyal ng UP-Manila, sa kasong grave misconduct matapos silang magdesisyon na kumuha ng security agency nang walang public bidding. Ang pagpapasya ay nagpapakita na kailangan munang suriin ang intensyon at konteksto ng kilos ng opisyal bago hatulan ng grave misconduct. Sa madaling salita, pinoprotektahan nito ang mga opisyal na kumikilos nang may mabuting intensyon para sa kapakanan ng publiko, lalo na sa mga sitwasyon na nangangailangan ng agarang aksyon.

Kapag Kaligtasan ang Nakataya: Pagkuha ng Security Agency Nang Walang Bidding, Grave Misconduct Ba?

Noong Disyembre 2011, pumasok sa isang kontrata para sa security services ang 168 Security and Allied Service, Inc. (168 SASI) at UP-Manila. Pagkatapos ng isang taon, nagkaroon ng hindi pagkakasundo sa pagitan ng UP-Manila at 168 SASI kung dapat bang i-renew ang kontrata. Nagdesisyon ang UP-Manila na tapusin ang serbisyo ng 168 SASI dahil sa umano’y pagkawala ng tiwala, kasunod ng mga insidente ng nakawan at pagpasok ng mga raliyista sa loob ng unibersidad. Pagkatapos nito, kumuha ang UP-Manila ng ibang security agency, ang Commander Security Services, Inc. (CSSI), nang walang public bidding.

Ayon sa Ombudsman, nagkasala ang mga opisyal ng UP-Manila dahil nilabag nila ang Government Procurement Reform Act sa pamamagitan ng hindi pagsasagawa ng public bidding bago kumuha ng CSSI. Iginiit ng Ombudsman na hindi dapat kinunsidera ang pagpigil sa posibleng pagkawala ng security services bilang sapat na dahilan para hindi sumunod sa tamang proseso ng procurement. Bagama’t inamin na mayroong paglabag sa procurement law, iginiit ng mga opisyal na ginawa nila ito upang mapanatili ang seguridad sa UP-Manila, lalo na sa Philippine General Hospital (PGH), at hindi para makinabang ang kanilang sarili o ang CSSI.

Ang pangunahing legal na tanong sa kasong ito ay kung ang pagkuha ng serbisyo nang walang public bidding ay otomatikong maituturing na grave misconduct. Hindi lahat ng paglabag sa procurement law ay katumbas ng grave misconduct. Ayon sa Korte Suprema, kailangan ding ipakita na ang mga opisyal ay may intensyon na lumabag sa batas o na sila ay nagpabaya sa kanilang tungkulin nang hindi katanggap-tanggap. Mahalaga ang intensyon sa pagtukoy ng pananagutan.

Upang maging guilty sa grave misconduct, kailangan mayroong kasamaan ng intensyon, paglabag sa batas, o tahasang pagwawalang-bahala sa mga panuntunan. Kailangan patunayan na ang aksyon ay ginawa nang may layuning makapanlamang o magdulot ng pinsala. Sa kasong ito, walang ebidensya na nagpapakita na ang mga opisyal ng UP-Manila ay kumilos nang may ganitong intensyon.

Sa pagpapasya sa kasong ito, nagbigay-diin ang Korte Suprema sa kahalagahan ng konteksto at motibo sa likod ng mga aksyon ng mga opisyal ng gobyerno. Kung ang isang opisyal ay kumilos nang may mabuting pananampalataya (good faith) at walang intensyon na lumabag sa batas, hindi siya dapat hatulan ng grave misconduct. Kinilala ng Korte Suprema na ang pangunahing layunin ng mga opisyal ay protektahan ang kaligtasan ng UP-Manila at PGH. Ang pagpabor sa isang desisyon upang agad na punan ang seguridad sa UP-Manila ay nagpapakita lamang ng responsibilidad ng mga opisyal.

Isa sa mga importanteng elementong binigyang-diin sa desisyon ay ang kawalan ng personal na interes sa bahagi ng mga opisyal. Hindi napatunayan na sila ay nakinabang sa pagkuha ng CSSI nang walang public bidding. Ang pagpapasya na ito ay nagpapakita na ang mga opisyal ng gobyerno ay may diskresyon na gumawa ng mga desisyon batay sa kanilang paghuhusga, lalo na sa mga sitwasyon na nangangailangan ng mabilisang aksyon. Ang desisyon ay nagsisilbing proteksyon para sa mga opisyal na gumagawa ng mga mahihirap na pagpapasya sa ilalim ng pressure.

Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay ng proteksyon sa mga opisyal ng gobyerno na kumikilos nang may mabuting intensyon para sa kapakanan ng publiko. Gayunpaman, hindi ito nangangahulugan na ang pagsunod sa procurement law ay maaaring balewalain. Sa kabuuan, dapat balansehin ang pagsunod sa batas at ang pagiging praktikal sa pamamahala, lalo na sa mga kritikal na sitwasyon.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang pagkuha ng serbisyo ng security agency nang walang public bidding ay otomatikong maituturing na grave misconduct.
Sino ang mga respondent sa kasong ito?	Sina Manuel Agulto at Joselito Jamir, mga opisyal ng UP-Manila.
Bakit kinasuhan ng grave misconduct ang mga opisyal ng UP-Manila?	Dahil kumuha sila ng CSSI nang walang public bidding matapos tapusin ang kontrata ng 168 SASI.
Ano ang depensa ng mga opisyal ng UP-Manila?	Iginiit nila na ginawa nila ito upang mapanatili ang seguridad sa UP-Manila at PGH, at hindi para sa personal na interes.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Pinawalang-sala ang mga opisyal ng UP-Manila sa kasong grave misconduct.
Ano ang batayan ng Korte Suprema sa pagpawalang-sala sa mga opisyal?	Walang ebidensya na nagpapakita na ang mga opisyal ay kumilos nang may intensyon na lumabag sa batas o para sa personal na interes.
Ano ang kahalagahan ng desisyong ito para sa ibang opisyal ng gobyerno?	Nagbibigay ito ng proteksyon sa mga opisyal na kumikilos nang may mabuting intensyon para sa kapakanan ng publiko.
Ano ang dapat tandaan ng mga opisyal ng gobyerno tungkol sa procurement law?	Mahalaga pa rin ang pagsunod sa procurement law, ngunit dapat itong balansehin sa pagiging praktikal sa pamamahala.

Sa huli, ang kasong ito ay nagpapaalala na ang pagiging tapat at responsableng paglilingkod sa bayan ay dapat bigyang-halaga, lalo na kung ang kapakanan ng publiko ang nakataya. Bagaman mayroong pagkukulang sa pagsunod sa proseso, ang nangingibabaw na intensyon na maglingkod nang tapat at mahusay ay sapat upang mapawalang-sala ang mga opisyal.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Agulto v. 168 Security, G.R. No. 221884, November 25, 2019