Ipinawalang-bisa ng Korte Suprema ang desisyon ng Commission on Audit (COA) na nagbabawal sa pagbibigay ng Performance-Based Bonus (PBB) sa mga empleyado ng Philippine International Convention Center, Inc. (PICCI) noong 2012. Ayon sa Korte, hindi sakop ng Executive Order No. 80 (E.O. No. 80) ang PICCI dahil ang kanilang parent company, ang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), ay may fiscal autonomy. Nangangahulugan ito na ang PICCI ay hindi kailangang sumunod sa mga guidelines ng E.O. No. 80 para sa pagbibigay ng PBB, at hindi dapat papanagutin ang mga opisyal ng PICCI na nag-apruba ng bonus.

PBB ng PICCI: Kapangyarihan ng COA Laban sa Awtonomiya ng BSP

Pinagtibay ng kasong ito ang limitasyon ng kapangyarihan ng COA sa mga government-owned and controlled corporations (GOCCs) na mayroong fiscal autonomy. Ang tanong dito, dapat bang ipasailalim ang PICCI sa mga panuntunan ng Executive Order No. 80, na nagtatakda ng mga pamantayan para sa pagbibigay ng Performance-Based Bonus (PBB), kahit na ang kanilang parent company, ang BSP, ay may sariling fiscal autonomy?

Ang Philippine International Convention Center, Inc. (PICCI) ay isang government corporation na pag-aari ng Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP). Bilang subsidiary ng BSP, nakakatanggap ang PICCI ng budget mula sa BSP para sa capital expenditures at operational expenses. Ayon sa COA, dapat sumunod ang PICCI sa Executive Order (E.O.) No. 80 dahil sakop nito ang BSP. Sinabi ng COA na bilang isang wholly-owned subsidiary ng BSP, ang PICCI ay sumusunod sa classification ng kanyang parent company at sakop ng DBM.

Binibigyang-diin ng Korte Suprema na ang BSP ay may fiscal at administrative autonomy ayon sa Republic Act (R.A.) No. 7653. Sinasabi sa batas na ito na dapat mapanatili ng estado ang isang central monetary authority na gagana bilang isang independent at accountable body corporate. Dahil dito, ang Monetary Board (MB) ang nagpapatibay ng budget para sa BSP, at hindi ang Department of Budget and Management (DBM).

Sec. 1. Declaration of Policy. – The State shall maintain a central monetary authority that shall function and operate as an independent and accountable body corporate in the discharge of its mandated responsibilities concerning money, banking and credit. In line with this policy, and considering its unique functions and responsibilities, the central monetary authority established under this Act, while being a government-owned corporation, shall enjoy fiscal and administrative autonomy.

Idinagdag pa ng Korte na bagama’t sakop ng audit ng COA ang PICCI, dapat itong isagawa ayon sa mga pamantayan na itinakda ng PICCI Board of Directors (BOD) o ng MB. Hindi maaaring ipilit ng COA na sundin ng PICCI ang E.O. No. 80 kung hindi naman ito sakop ng nasabing kautusan.

Sinabi ng Korte na ang paglalagay sa BSP sa ilalim ng hurisdiksyon ng DBM ay sumasalungat sa fiscal autonomy nito. Ang Inter-Agency Task Force (IATF) na nagbigay ng implementing guidelines sa Memorandum Circular No. 2012-01 ay inilagay ang BSP sa ilalim ng hurisdiksyon ng DBM dahil hindi ito kasama sa Republic Act (R.A.) No. 10149. Ngunit ayon sa Korte, hindi nangangahulugan na dahil hindi sakop ng GCG ang BSP at ang subsidiary nito na PICCI, ay sakop na agad ito ng DBM. Nilalabag nito ang fiscal at administrative autonomy ng BSP kung susundin ang ganitong pananaw.

Nilinaw ng Korte na ang autonomy na ibinigay sa BSP ay hindi nagpapahintulot ng walang limitasyong pagpapasya sa pag-aampon ng budget nito. Dapat pa ring i-audit ng COA ang pagbibigay ng PBB ng PICCI laban sa mga criteria at kondisyon na itinakda ng PICCI’s BOD o ng MB.

Ang pasya na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng fiscal autonomy ng BSP. Sa pamamagitan nito, mapapanatili ng BSP ang kanyang independensya at makapagpapasya ayon sa kanyang sariling pangangailangan, nang hindi kinakailangang sumunod sa mga panuntunan na hindi naman para sa kanila.

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung sakop ba ng Executive Order No. 80 ang PICCI, na isang subsidiary ng BSP, para sa pagbibigay ng Performance-Based Bonus (PBB).
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Hindi sakop ng E.O. No. 80 ang PICCI dahil may fiscal autonomy ang BSP.
Ano ang ibig sabihin ng fiscal autonomy?	Ito ay ang kalayaan ng isang ahensya ng gobyerno na pamahalaan ang sarili nitong budget nang walang kontrol mula sa ibang ahensya.
Sino ang dapat magtakda ng pamantayan para sa pagbibigay ng PBB sa PICCI?	Ang PICCI Board of Directors (BOD) o ang Monetary Board (MB).
Pwede bang i-audit ng COA ang PICCI?	Oo, ngunit dapat itong isagawa ayon sa mga pamantayan na itinakda ng PICCI BOD o MB.
Ano ang implikasyon ng desisyong ito sa ibang GOCCs?	Hindi lahat ng GOCCs ay may fiscal autonomy. Ang desisyon na ito ay limitado lamang sa mga GOCCs na may sariling charter na nagbibigay sa kanila ng fiscal autonomy.
Ano ang basehan ng fiscal autonomy ng BSP?	Republic Act (R.A.) No. 7653 o ang New Central Bank Act.
Ano ang ginagampanan ng DBM sa mga ahensya ng gobyerno?	Ang DBM ang responsable sa paglalabas ng budget ng mga ahensya ng gobyerno. Ngunit hindi ito ang kaso sa BSP dahil hindi nito natatanggap ang budget nito mula sa national government.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Padilla vs COA, G.R No. 244815, February 02, 2021