Sa desisyong ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema ang pagkakaiba ng gross neglect of duty at simple neglect of duty sa konteksto ng pagproseso ng Disbursement Voucher (DV). Ipinahayag na ang mga empleyado ng gobyerno na may ministerial na tungkulin ay hindi dapat sisihin sa gross neglect of duty kung ang kanilang pagkukulang ay dahil lamang sa kawalan ng pag-iingat at hindi sinasadya. Ang desisyon ay nagbibigay linaw sa mga opisyal at empleyado ng gobyerno hinggil sa kanilang pananagutan sa pagproseso ng mga dokumento at kung kailan sila maaaring managot sa kapabayaan.

Kung Kailan ang Pagpirma ay Hindi Nangangahulugang Pagkakasala: Kwento ng Anomalya sa DPWH

Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang umano’y scam sa pagkukumpuni ng sasakyan sa Department of Public Works and Highways (DPWH). Nagsampa ng kasong administratibo ang Field Investigation Office (FIO) ng Office of the Ombudsman laban kina Lucia S. Rondon, Ronaldo G. Simbahan, at Rolando A. Cabangon, mga empleyado ng Accounting Division ng DPWH. Ayon sa FIO, nagpabaya umano ang mga ito sa kanilang tungkulin dahil pinayagan nilang maproseso ang mga DV para sa mga pekeng pagkukumpuni ng sasakyan.

Natuklasan ng Ombudsman na may mga anomalya sa mga dokumentong isinumite para sa reimbursement. Kabilang dito ang mga sumusunod: ang mga emergency repair request ay isinampa ng isang tao na hindi naman ang end-user ng sasakyan, hindi dumaan sa motor pool ang mga sasakyan gaya ng hinihingi ng DPWH regulations, at kahina-hinalang agwat ng mga pagkukumpuni. Dahil dito, kinasuhan ang mga respondente ng gross neglect of duty at sinentensyahan ng dismissal mula sa serbisyo. Ang gross neglect of duty ayon sa depinisyon ay isang kapabayaan na nagpapakita ng kawalan ng kahit kaunting pag-iingat, o sa paggawa o hindi paggawa sa isang sitwasyon kung saan may tungkuling kumilos, hindi dahil sa pagkakamali kundi sinadya, na may kamalayan sa mga kahihinatnan nito sa ibang tao.

Umapela ang mga respondente sa Court of Appeals (CA). Binaba ng CA ang hatol sa simple neglect of duty at binawasan ang parusa sa tatlong buwang suspensyon na walang sweldo. Ipinaliwanag ng CA na hindi sakop ng trabaho ng mga respondente na suriin ang mga dokumento nang higit pa sa kung ano ang nakasulat sa mga DV at Notices of Cash Allocation (NCA). Ang simple neglect of duty ay nangangahulugan ng pagkabigo ng isang empleyado o opisyal na bigyang pansin ang isang gawaing inaasahan sa kanya, na nagpapahiwatig ng pagwawalang-bahala sa isang tungkulin na nagreresulta mula sa kapabayaan o kawalang-interes.

Hindi sumang-ayon ang FIO-OMB sa desisyon ng CA at naghain ng petisyon para sa review sa Korte Suprema. Ayon sa Korte Suprema, tama ang CA sa pagbaba ng hatol sa simple neglect of duty. Ang pagkukulang sa tungkulin na maisagawa nang maayos ang mga dapat gawin kaugnay sa posisyon sa trabaho, nang walang masamang intensyon.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng CA. Ayon sa Korte Suprema, hindi maaaring sisihin ang mga respondente sa gross neglect of duty dahil ang mga anomalya ay hindi nakikita sa mismong dokumento. Ang kanilang tungkulin ay limitado lamang sa pagtiyak na ang mga dokumento ay kumpleto at wasto batay sa kung ano ang nakasaad dito. Higit pa dito, may karapatan silang umasa sa mga ulat at sertipikasyon ng ibang mga dibisyon ng DPWH na may teknikal na kaalaman sa pagkukumpuni ng sasakyan.

“Ang paglahok ng mga respondente sa proseso ng disbursement ay nagsisimula lamang matapos ang emergency repair request ay dumaan sa ilang mga hakbang, tulad ng pagpapakita ng sasakyan sa motorpool, paunang inspeksyon ng CESP, at pre-inspeksyon ng SIT. Ang mga yugtong ito ay isinasagawa ng mga kwalipikadong empleyado ng DPWH na may teknikal na kadalubhasaan sa pagtukoy ng pangangailangan, pagpepresyo, at kalidad ng pagkukumpuni.”

Sa madaling salita, ang Korte Suprema ay nagbigay diin sa kahalagahan ng pagtukoy kung ang isang paglabag ay nagresulta mula sa kawalan ng pag-iingat o sinadya. Kaya’t nakita na si Rondon, bilang Accountant IV, Simbahan, bilang Senior Bookkeeper, at Cabangon, bilang Computer Operator I, ay hindi nagpabaya nang labis sa tungkulin dahil may karapatan silang magtiwala sa mga dokumento.

Ang pasya na ito ay nagbibigay-diin sa pagkakaiba sa pagitan ng simpleng kapabayaan at gross neglect of duty, partikular na sa konteksto ng mga empleyado ng gobyerno na nagsasagawa ng mga tungkuling ministerial. Nakakatulong ito sa paglinaw sa mga pamantayan sa pananagutan para sa mga pampublikong opisyal, tinitiyak na ang mga parusa ay naaayon sa antas ng kanilang pagkakamali. Dagdag pa rito, hinuhubog nito ang landscape ng etika at pagganap sa serbisyo publiko, na hinihikayat ang mga opisyal na gampanan ang kanilang mga tungkulin nang may angkop na pagsisikap nang hindi napapailalim sa labis na parusa para sa mga hindi sinasadya o menor de edad na paglabag.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang pagkilos ng mga respondente sa pagproseso ng mga DV na may mga anomalya ay maituturing na gross neglect of duty o simple neglect of duty lamang.
Ano ang naging batayan ng Ombudsman sa pagpataw ng parusa sa mga respondente?	Napag-alaman ng Ombudsman na may mga anomalya sa mga dokumento at dahil dito nagpabaya ang mga respondente dahil nagkaroon ng mga irregularities sa mga supporting documents.
Ano ang naging basehan ng Court of Appeals sa pagbaba ng parusa?	Ayon sa Court of Appeals hindi tungkulin ng mga respondente na mag-imbestiga pa sa mga dokumento kung kumpleto naman ang mga ito sa kanilang harapan.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na simple neglect of duty lamang ang ginawa ng mga respondente.
Ano ang pagkakaiba ng gross neglect of duty at simple neglect of duty?	Ang gross neglect of duty ay kapabayaan na may kasamang kawalan ng pag-iingat at sinadya, habang ang simple neglect of duty ay pagkabigo lamang na gampanan ang tungkulin dahil sa kawalan ng pag-iingat.
Sino-sino ang mga respondent sa kaso?	Ang mga respondente ay sina Lucia S. Rondon, Ronaldo G. Simbahan, at Rolando A. Cabangon, mga empleyado ng Accounting Division ng DPWH.
Ano ang parusa sa simple neglect of duty?	Sa kasong ito, ang parusa ay tatlong buwang suspensyon na walang sweldo.
Ano ang ibig sabihin ng ministerial na tungkulin?	Ito ay tungkuling hindi nangangailangan ng pagpapasya o paghuhusga, kundi pagsunod lamang sa mga patakaran.
May karapatan bang umasa ang isang empleyado sa mga dokumentong isinumite sa kanya?	Oo, lalo na kung ang mga dokumento ay galing sa mga eksperto sa kani-kanilang larangan at kumpleto naman sa kanyang harapan.

Sa ganitong paraan, nagbibigay linaw ang Korte Suprema sa mga pamantayan ng pananagutan para sa mga opisyal at empleyado ng gobyerno sa pagproseso ng mga dokumento. Sa pagtiyak na ang mga parusa ay naaayon sa antas ng pagkakasala, hinihikayat nito ang pagsasagawa ng tungkulin nang may nararapat na pagsisikap, habang pinoprotektahan laban sa sobrang pananagutan para sa hindi sinasadya o menor de edad na mga pagkukulang.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: FIELD INVESTIGATION OFFICE – OFFICE OF THE OMBUDSMAN V. LUCIA S.RONDON, ET AL., G.R. No. 207735, November 10, 2020