Pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang pribadong kontratista ay walang direktang legal na karapatan upang kuwestiyunin ang isang Cease and Desist Order (CDO) na ipinalabas ng National Commission for Culture and the Arts (NCCA) laban sa Department of Public Works and Highways (DPWH). Sa madaling salita, hindi maaaring pigilan ng isang kontratista ang NCCA sa pagprotekta ng mga pinaniniwalaang importanteng lugar na may kinalaman sa kultura, lalo na kung ang utos ay para sa ahensya ng gobyerno at hindi mismo sa kontratista.

Proteksyon ng Pamana: Pagsusuri sa Legalidad ng Utos ng NCCA sa Isang Proyekto ng DPWH

Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang CDO na ipinalabas ng NCCA laban sa DPWH dahil sa isang proyekto sa pagpapalawak ng kalsada sa Agoo, La Union na maaaring makaapekto sa mga importanteng lugar na may kinalaman sa kultura, tulad ng Plaza de la Virgen at Agoo Basilica. Ang Ciara Construction/Berson Construction & Trading (isang joint venture), bilang kontratista ng proyekto, ay naghain ng petisyon sa Korte Suprema upang ipawalang-bisa ang CDO. Ang pangunahing argumento ng kontratista ay ang NCCA ay walang hurisdiksyon na magpalabas ng CDO na pumipigil sa isang proyekto ng gobyerno, at na ang pagpapalawak ng kalsada ay hindi naman makakasira sa mga nasabing lugar na may kinalaman sa kultura. Binigyang-diin ng petisyoner na ang RA 8975 ay nagbabawal sa pagpapalabas ng TRO maliban sa Korte Suprema.

Ngunit ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon. Ayon sa Korte, ang kontratista ay walang locus standi o legal na personalidad upang kuwestiyunin ang CDO dahil ito ay ipinalabas laban sa DPWH, at hindi direkta sa kanila. Bukod pa rito, binigyang-diin ng Korte na ang usapin sa bisa ng CDO ay nakabinbin pa rin sa NCCA nang isampa ang petisyon, kaya’t minadali ng kontratista ang paghahain ng kaso sa Korte Suprema. Kaya’t sa madaling salita, kinakailangan hintayin ang resulta ng pagdinig bago dumulog sa korte.

Hindi rin kinatigan ng Korte Suprema ang argumento ng kontratista tungkol sa RA 8975. Ipinaliwanag ng Korte na ang NCCA ay hindi isang korte na sakop ng RA 8975, at ang kapangyarihan nitong magpalabas ng CDO ay nagmumula sa RA 10066 o ang National Cultural Heritage Act of 2009. Ayon sa Section 25 ng RA 10066, may kapangyarihan ang NCCA na magpalabas ng CDO kung ang isang pambansang yaman o importanteng lugar na may kinalaman sa kultura ay nanganganib na masira o mabago nang malaki. Mahalaga ang probisyong ito para mapangalagaan ang ating kultura.

Samakatuwid, malinaw na sinabi ng Korte Suprema na hindi maaaring gamitin ng isang kontratista ang RA 8975 upang pigilan ang NCCA sa pagtupad ng mandato nito na protektahan ang ating pamana. Binigyang-diin din ng Korte na ang usapin sa bisa ng CDO ay dapat munang lutasin sa NCCA bago dumulog sa korte. Ang Section 25, Article VII ng RA 10066 ay nagsasaad na:

SECTION 25. Power to Issue a Cease and Desist Order. — When the physical integrity of the national cultural treasures or important cultural properties are found to be in danger of destruction or significant alteration from its original state, the appropriate cultural agency shall immediately issue a Cease and Desist Order ex parte suspending all activities that will affect the cultural property.

Sa kasong ito, nanindigan ang Korte Suprema sa kapangyarihan ng NCCA na pangalagaan ang ating kultura at pamana, at nilimitahan ang aksyon ng isang kontratista na subukang pigilan ito. Itinataguyod ng desisyong ito ang pangangalaga ng ating pamana laban sa pagkasira ng modernong proyekto, balanse sa pagitan ng pag-unlad at pagpapanatili.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang isang pribadong kontratista ay may legal na karapatan na kuwestiyunin ang isang Cease and Desist Order (CDO) na ipinalabas ng NCCA laban sa DPWH para sa isang proyekto ng pagpapalawak ng kalsada.
Ano ang Cease and Desist Order (CDO)?	Ang CDO ay isang kautusan na nag-uutos na ihinto ang isang aktibidad na maaaring makasira sa isang pambansang yaman o importanteng lugar na may kinalaman sa kultura.
Ano ang locus standi?	Ang locus standi ay ang legal na personalidad o karapatan na maghain ng kaso sa korte.
Bakit ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ng kontratista?	Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon dahil ang kontratista ay walang locus standi upang kuwestiyunin ang CDO, at ang usapin sa bisa ng CDO ay nakabinbin pa rin sa NCCA.
Ano ang RA 8975?	Ang RA 8975 ay isang batas na nagbabawal sa mga korte, maliban sa Korte Suprema, na magpalabas ng pansamantalang pagpigil na utos laban sa mga proyekto ng gobyerno.
Ano ang RA 10066?	Ang RA 10066 o ang National Cultural Heritage Act of 2009, ay nagbibigay ng kapangyarihan sa NCCA na pangalagaan ang ating kultura at pamana.
Anong seksyon ng RA 10066 ang nagbibigay kapangyarihan sa NCCA na magpalabas ng CDO?	Section 25, Article VII ng RA 10066 ang nagbibigay kapangyarihan sa NCCA na magpalabas ng CDO.
Ano ang ibig sabihin ng desisyon ng Korte Suprema para sa mga kontratista?	Para sa mga kontratista, ipinapakita ng kasong ito na kailangan nilang maging maingat sa mga posibleng epekto ng kanilang mga proyekto sa mga lugar na may kinalaman sa kultura at sundin ang mga kautusan ng NCCA.

Sa pagtatapos, pinagtibay ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pangangalaga sa ating kultura at pamana. Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa lahat na ang pag-unlad ay hindi dapat isakripisyo ang ating kasaysayan at kultura. Mahalaga na ang lahat ng partido, kabilang ang mga ahensya ng gobyerno at mga pribadong kontratista, ay magtulungan upang matiyak na ang ating pamana ay mapangalagaan para sa mga susunod na henerasyon.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Russell Q. Bernal vs. Hon. Felipe M. De Leon, Jr., G.R No. 219792, July 29, 2020