Ipinawalang-sala ng Korte Suprema si Estrella M. Domingo sa mga kasong grave misconduct, serious dishonesty, at conduct prejudicial to the best interest of the service. Ayon sa Korte, walang sapat na basehan para mapatunayang nagkasala si Domingo dahil hindi napatunayan na may nilabag siyang batas o panuntunan nang dumalo siya bilang resource speaker sa isang seminar, lalo na’t hindi siya opisyal na kumakatawan sa kanyang ahensya at naka-leave pa siya sa araw na iyon. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng malinaw na pagtatakda ng mga panuntunan at pagpapatunay ng malisyosong intensyon bago maparusahan ang isang empleyado ng gobyerno.

Ang Seminar na Walang Pahintulot: Katwiran Ba para sa Pagkakasala?

Si Estrella M. Domingo, isang Chief Archivist sa National Archives of the Philippines (NAP), ay naharap sa mga kasong administratibo matapos maging resource speaker sa isang seminar na hindi dumaan sa tamang proseso ng pag-apruba. Humiling ang Bacoor City sa NAP ng mga tagapagsalita para sa isang seminar, ngunit dahil sa pagkaantala ng pag-apruba, dumalo si Domingo bilang resource speaker sa sarili niyang kapasidad noong siya ay naka-leave. Dito nagsimula ang legal na problema. Ang pangunahing tanong ay kung ang pagdalo ni Domingo sa seminar, nang walang pormal na pahintulot, ay sapat na dahilan upang siya ay maparusahan ng dismissal mula sa serbisyo publiko.

Pinanindigan ng NAP, Civil Service Commission (CSC), at Court of Appeals na si Domingo ay nagkasala ng grave misconduct, serious dishonesty, at conduct prejudicial to the best interest of the service. Iginiit nila na ang kanyang pagdalo sa seminar nang walang pahintulot, ang paggamit ng mga materyales ng NAP, at ang pagpapanggap na kumakatawan sa NAP ay mga paglabag sa mga panuntunan ng serbisyo publiko. Ngunit hindi sumang-ayon ang Korte Suprema. Ayon sa Korte, ang misconduct ay nangangailangan ng paglabag sa isang umiiral na panuntunan. Kung ang paglabag ay may kasamang elemento ng korapsyon, intensyong labagin ang batas, o pagwawalang-bahala sa mga panuntunan, ito ay maituturing na grave misconduct.

Misconduct is a transgression of some established and definite rule of action, particularly, as a result of a public officer’s unlawful behavior, recklessness, or gross negligence.

Sa kaso ni Domingo, walang malinaw na panuntunan na nagbabawal sa kanyang pagdalo sa seminar bilang isang pribadong indibidwal habang siya ay naka-leave. Kahit na ang Executive Order No. 77 (Rules and Regulations and Rates of Expenses and Allowances for Official Local and Foreign Travels of Government Personnel) ay nangangailangan ng pag-apruba para sa mga opisyal na paglalakbay, hindi ito sumasaklaw sa sitwasyon ni Domingo dahil siya ay hindi nasa opisyal na tungkulin nang dumalo sa seminar. Dagdag pa rito, hindi rin siya napatunayang nagkaroon ng personal na pakinabang mula sa kanyang pagdalo.

Hindi rin napatunayan na si Domingo ay nagkasala ng dishonesty. Ang dishonesty ay nangangailangan ng intensyon na manlinlang o magdaya. Walang ebidensya na nagpapakita na sinubukan ni Domingo na iligaw ang publiko o gamitin ang kanyang posisyon para sa personal na pakinabang. Sa katunayan, agad siyang humingi ng paumanhin sa kanyang ahensya nang matanggap niya ang show cause memorandum. Ang kanyang pag-amin at paghingi ng paumanhin ay nagpapahiwatig ng kawalan ng intensyong manlinlang.

Dishonesty is the disposition to lie, cheat, deceive or defraud; untrustworthiness; lack of honesty, probity, or integrity in principle; lack of fairness and straightforwardness and disposition to betray.

Sa usapin ng conduct prejudicial to the best interest of the service, kinakailangan na ang kilos ng empleyado ay nakakasira sa imahe ng serbisyo publiko. Hindi ito napatunayan sa kaso ni Domingo. Ang kanyang pagbabahagi ng kanyang kaalaman at kasanayan sa Bacoor City ay hindi nakasira sa reputasyon ng NAP. Sa katunayan, nagpadala pa nga ng liham ang Bacoor City sa NAP upang pasalamatan sila sa partisipasyon ni Domingo. Ang lahat ng ito’y nagpapakita na hindi nakasama sa ahensya ang ginawa ng empleyado. Binigyang diin ng Korte Suprema na ang serbisyo publiko ay dapat maging maingat sa pagpataw ng parusa, lalo na kung walang malinaw na paglabag sa panuntunan at walang ebidensya ng masamang intensyon.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nagkasala ba si Domingo ng grave misconduct, serious dishonesty, at conduct prejudicial to the best interest of the service dahil sa kanyang pagdalo sa seminar nang walang pahintulot.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Ipinawalang-sala ng Korte Suprema si Domingo sa lahat ng mga kaso.
Ano ang basehan ng Korte Suprema sa pagpapawalang-sala kay Domingo?	Walang malinaw na panuntunan na nagbabawal sa kanyang pagdalo sa seminar bilang isang pribadong indibidwal habang siya ay naka-leave, at hindi rin siya napatunayang nagkasala ng dishonesty o conduct prejudicial to the best interest of the service.
Ano ang kahalagahan ng desisyong ito para sa mga empleyado ng gobyerno?	Nagbibigay-diin ito sa kahalagahan ng malinaw na pagtatakda ng mga panuntunan at pagpapatunay ng malisyosong intensyon bago maparusahan ang isang empleyado ng gobyerno.
Anong Executive Order ang binanggit sa desisyon?	Executive Order No. 77, na may kinalaman sa mga panuntunan at regulasyon para sa mga opisyal na paglalakbay ng mga empleyado ng gobyerno.
May nilabag bang batas si Domingo ayon sa Korte Suprema?	Wala, ayon sa Korte Suprema.
Bakit hindi itinuring na misconduct ang pagdalo ni Domingo sa seminar?	Dahil hindi siya lumabag sa anumang malinaw na panuntunan at dumalo siya sa seminar bilang isang pribadong indibidwal habang siya ay naka-leave.
Nakabenepisyo ba si Domingo sa pagdalo sa seminar?	Walang ebidensya na nagpapakita na nagkaroon siya ng personal na pakinabang.

Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng due process at malinaw na pagtatakda ng mga panuntunan sa serbisyo publiko. Hindi dapat basta-basta maparusahan ang isang empleyado kung walang sapat na basehan at hindi napatunayan ang masamang intensyon. Ang Korte Suprema, sa desisyong ito, ay nagbigay-diin sa proteksyon ng karapatan ng mga empleyado at ang pangangailangan ng makatarungang paglilitis.

Para sa mga katanungan ukol sa pag-apply ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para sa layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na naaayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Domingo vs. Civil Service Commission, G.R. No. 236050, June 17, 2020