Ipinagdiinan ng Korte Suprema na ang mga hukom ay may tungkuling ipatupad ang mabilis na paglilitis upang maiwasan ang pagkaantala ng hustisya. Sa kasong ito, pinatawan ng Korte Suprema ng multa ang isang hukom dahil sa hindi pagresolba ng isang kasong kriminal sa loob ng makatuwirang panahon. Ang desisyon ay nagpapaalala sa mga hukom na dapat nilang pangasiwaan ang kanilang mga kaso nang epektibo at maging responsable sa anumang pagkaantala, maliban kung may sapat na dahilan.

Kapag ang Oras ay Ginto: Paglilitis sa P.D. 705, Naantala, May Pananagutan Ba?

Ang kasong ito ay nagsimula sa isang reklamo laban kay Judge Edgardo B. Diaz De Rivera, Jr. dahil sa paglabag umano sa Republic Act No. 3019 o Anti-Graft and Corrupt Practices Act at mga probisyon ng Code of Judicial Conduct. Ito ay nag-ugat sa pagkaantala ng Criminal Case No. 11-CR-8444, kung saan ang mga pribadong nagrereklamo, sina Freddie J. Farres at Orwen L. Trazo, ay nag-akusa sa dalawang indibidwal ng paglabag sa Presidential Decree (P.D.) No. 705, na kilala rin bilang “The Revised Forestry Code of the Philippines.”

Ayon sa mga nagrereklamo, ang kaso ay nakabinbin na sa loob ng tatlong taon at apat na buwan sa sala ni Judge De Rivera, at apat na pagdinig pa lamang ang naisagawa. Dagdag pa rito, pinayagan umano ng hukom ang mga akusado na magpiyansa sa halagang isang-kapat lamang ng rekomendadong halaga ng Benguet Provincial Prosecutors Office, taliwas sa ibang 50 kaso ng paglabag sa P.D. No. 705 na dinala sa kanyang korte.

Sa kanyang depensa, ipinaliwanag ni Judge De Rivera ang mga pangyayari sa kaso, kabilang ang mga pagkaantala dahil sa pagliban ng mga akusado at kanilang abogado. Binigyang-diin din niya ang kanyang pagkakasakit noong 2012, kung saan siya ay na-stroke at kinailangan sumailalim sa rehabilitasyon, dahilan upang siya ay madalas lumiban sa trabaho. Iginiit niya rin na ang pagpapababa ng halaga ng piyansa ay batay sa kakayahan ng mga akusado at sa kanilang karapatan sa piyansa.

Gayunpaman, tinimbang ng Korte Suprema ang mga argumento at ebidensya. Kinilala ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pagpapanatili sa kontrol ng mga paglilitis at pagpigil sa mga hindi kinakailangang pagpapaliban. Ang Administrative Circular No. 3-99 ay nag-uutos ng mahigpit na pagsunod sa mga oras ng sesyon ng korte at epektibong pamamahala ng mga kaso upang matiyak ang mabilis na pagpapasya ng mga ito. Sinabi rin nito na ang pagiging maagap ng mga hukom ay kailangan.

Maliban pa rito, idinagdag pa ng Korte Suprema na ang kalusugan ay hindi sapat na dahilan upang ipagpaliban ang paglilitis dahil dapat ipagbigay-alam ito ng hukom sa Office of the Court Administrator upang mabigyan ng lunas o solusyon.

“In case of poor health, the Judge concerned needs only to ask this Court for an extension of time to decide/resolve cases/incidents, as soon as it becomes clear to him that there would be delay in his disposition thereof. The Court notes that Judge Mondragon made no such request.”

Kaya naman, napatunayan ang pananagutan ni Judge De Rivera sa paglabag sa mga panuntunan ng Korte Suprema, mga direktiba, at mga circular. Pinatawan siya ng multa na Php10,000.00, na ibabawas sa kanyang mga benepisyo sa pagreretiro dahil sa kanyang kapansanan. Ipinunto ng Korte na ang kapabayaan sa tungkulin at pagpapabaya sa mga kaso ay nagdudulot ng pagkaantala ng hustisya, kaya naman kailangang maging maagap ang mga hukom.

Sa kabila ng parusa, kinilala ng Korte ang mga mitigating circumstances, tulad ng kalagayan ng kalusugan ni Judge De Rivera at ang katotohanang ito ang kanyang unang administratibong pagkakasala. Gayunpaman, nanindigan ang Korte na ang pagpapabilis ng paglilitis ay isang mahalagang tungkulin ng mga hukom na dapat gampanan nang walang pagkaantala.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagkaroon ba ng undue delay o pagpapabaya si Judge De Rivera sa pagresolba ng Criminal Case No. 11-CR-8444, na isang paglabag sa mga panuntunan ng Korte Suprema.
Ano ang naging batayan ng reklamo laban kay Judge De Rivera?	Ang reklamo ay batay sa di-umano’y pagkaantala ng Criminal Case No. 11-CR-8444, ang pagpapababa ng halaga ng piyansa, at ang paglabag umano sa mga probisyon ng Code of Judicial Conduct.
Paano ipinaliwanag ni Judge De Rivera ang pagkaantala ng kaso?	Ipinaliwanag ni Judge De Rivera ang pagkaantala ng kaso dahil sa pagliban ng mga akusado at kanilang abogado, at dahil din sa kanyang pagkakasakit na stroke na nagresulta sa kanyang madalas na pagliban.
Ano ang posisyon ng Korte Suprema sa pagpapababa ng piyansa?	Ayon sa Korte Suprema, dapat ipaalam ito sa korte upang mabigyan ng pansin at mabigyan ng kaukulang remedyo o solusyon.
Ano ang parusa na ipinataw ng Korte Suprema kay Judge De Rivera?	Pinatawan ng Korte Suprema si Judge De Rivera ng multa na Php10,000.00, na ibabawas sa kanyang mga benepisyo sa pagreretiro dahil sa kanyang kapansanan.
Anong mga sirkumstansya ang isinaalang-alang ng Korte Suprema sa pagpataw ng parusa?	Isinaalang-alang ng Korte Suprema ang kalagayan ng kalusugan ni Judge De Rivera at ang katotohanang ito ang kanyang unang administratibong pagkakasala.
Ano ang kahalagahan ng Administrative Circular No. 3-99 sa kasong ito?	Ang Administrative Circular No. 3-99 ay nag-uutos ng mahigpit na pagsunod sa mga oras ng sesyon ng korte at epektibong pamamahala ng mga kaso upang matiyak ang mabilis na pagpapasya ng mga ito.
Ano ang layunin ng Korte Suprema sa pagpataw ng parusa kay Judge De Rivera?	Ang layunin ng Korte Suprema sa pagpataw ng parusa kay Judge De Rivera ay upang ipaalala sa lahat ng mga hukom ang kahalagahan ng pagpapabilis ng paglilitis at ang kanilang tungkulin na gampanan ang kanilang mga tungkulin nang walang pagkaantala.

Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa responsibilidad ng mga hukom na pangalagaan ang tiwala ng publiko sa pamamagitan ng pagpapanatili ng kahusayan at pagiging maagap sa pagpapatupad ng hustisya. Ito ay nagpapakita na ang Korte Suprema ay seryoso sa pagtugon sa mga reklamo laban sa mga hukom na nagpapakita ng kapabayaan sa kanilang tungkulin.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: FREDDIE J. FARRES AND ORWEN L. TRAZO, COMPLAINANTS, VS. JUDGE EDGARDO B. DIAZ DE RIVERA, JR., BRANCH 10, REGIONAL TRIAL COURT, LA TRINIDAD, BENGUET, RESPONDENT., A.M. No. RTJ-16-2462, October 14, 2019