Ipinahayag ng Korte Suprema na bagaman hindi maituturing na ‘grave misconduct’ ang paglabag sa ilang regulasyon ng isang opisyal ng gobyerno, maaari pa rin siyang managot sa ‘simple misconduct’ kung nagpakita siya ng kapabayaan sa paghawak ng pondo ng bayan. Ang desisyong ito ay nagbibigay-linaw sa mga limitasyon ng ‘grave misconduct’ at nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagiging maingat ng mga opisyal ng gobyerno sa pangangasiwa ng pera ng taumbayan, kahit walang masamang intensyon. Ito’y nagsisilbing paalala na ang simpleng kapabayaan ay mayroon ding pananagutan.

Pondo ng Bayan, Saan Napunta?: Kuwento ng LCP at Grave Misconduct

Ang kasong ito ay nagmula sa reklamo tungkol sa Lung Center of the Philippines (LCP) na nagdeposito ng pondo sa Philippine Veterans Bank (PVB) sa pamamagitan ng Investment Management Agreement (IMA). Ayon sa reklamo, ang pagdeposito ay hindi naaayon sa layunin ng Special Allotment Release Order (SARO) at sa resolusyon ng board ng LCP. Ito ang nagbigay daan upang busisiin kung ang mga opisyal ng LCP ay nagkasala ng ‘grave misconduct’.

Ang Office of the Ombudsman ay nagpasiya na sina Fernando Melendres, Albilio Cano, at Angeline Rojas ay nagkasala ng ‘grave misconduct’ dahil sa pagpasok sa IMA. Gayunpaman, binaliktad ng Court of Appeals (CA) ang desisyon ng Ombudsman, na nagpahayag na walang ‘grave misconduct’. Ito ang nagtulak sa kaso sa Korte Suprema.

Tinitimbang ng Korte Suprema kung nagkamali ba ang CA sa pagbasura sa mga kaso laban kina Cano at Rojas. Ang mahalagang tanong dito ay kung ang kanilang ginawa ay maituturing na ‘grave misconduct’ na may kaakibat na mabigat na parusa. Isaalang-alang natin ang depinisyon ng misconduct, na tumutukoy sa paglabag sa itinakdang panuntunan, particular na sa unlawful behavior o gross negligence ng isang public officer. Isa itong paglabag na konektado sa kanyang tungkulin, na may kasamang deliberate o intentional wrongdoing.

Para masabing ‘grave misconduct’ ito, kailangang mapatunayan na may elemento ng korapsyon, pagwawalang-bahala sa itinakdang panuntunan, o kusang paglabag sa batas. Kung wala ang mga elementong ito, ang paglabag ay maituturing lamang na ‘simple misconduct’. Sa kasong ito, napag-alaman ng Korte Suprema na walang sapat na ebidensya para patunayang nagkasala ng ‘grave misconduct’ sina Cano at Rojas.

Unang-una, walang malinaw na indikasyon na ang pagdeposito ng pondo sa PVB ay may bahid ng korapsyon. Walang ebidensya na sina Melendres at Cano ay naghangad na palawakin ang kanilang personal na interes. Katulad din kay Rojas, na nagpirma ng ilang roll-over requests. Kung may balak silang gumawa ng masama, hindi sana nila kinonsulta ang OGCC. Ikalawa, bagama’t ang SARO at ang resolusyon ng board ay hindi tahasang nagpapahintulot sa pagdeposito sa IMA, hindi ito maituturing na paglabag sa batas. Ang SARO ay isang pahintulot para maglipat ng pondo, habang ang resolusyon ng board ay nagpapahintulot sa pagdeposito sa mga awtorisadong bangko ng gobyerno. Mahalagang tandaan na ang SARO at ang board resolution ay hindi maituturing na batas.

Dahil dito, napagdesisyunan ng Korte Suprema na hindi maaaring managot sina Cano at Rojas sa ‘grave misconduct’. Gayunpaman, hindi rin sila maaaring lubusang makalaya sa pananagutan. Malinaw na nagkaroon ng kapabayaan sa paghawak ng pondo ng LCP. Bagama’t hindi ito maituturing na ‘grave misconduct’, napatunayan na sila ay nagkasala ng ‘simple misconduct’. Hindi sila maaaring magkaila na sumusunod lamang sila sa utos ng kanilang superyor. Sila ay mayroon ding sariling responsibilidad na tiyakin na ang paggamit ng pondo ay naaayon sa batas.

Sa ilalim ng Civil Service Rules, ang simple misconduct ay may parusang suspensyon ng isang (1) buwan at isang (1) araw hanggang anim (6) na buwan para sa unang paglabag. Dahil walang mitigating o aggravating circumstance, ang nararapat na parusa ay tatlong (3) buwang suspensyon. Ang desisyong ito ay naaayon sa naunang desisyon ng Korte Suprema sa kaso ni Melendres, kung saan siya ay naparusahan din ng suspensyon ng tatlong buwan.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagkasala ba ng ‘grave misconduct’ sina Rojas at Cano dahil sa pagdeposito ng pondo ng LCP sa PVB. Kasama na rito kung maituturing bang paglabag sa panuntunan ang kanilang ginawa.
Ano ang ‘grave misconduct’?	Ang ‘grave misconduct’ ay isang paglabag sa panuntunan na may elemento ng korapsyon, pagwawalang-bahala sa panuntunan, o kusang paglabag sa batas. Ito ay may mabigat na parusa, tulad ng dismissal mula sa serbisyo.
Ano ang ‘simple misconduct’?	Ang ‘simple misconduct’ ay paglabag din sa panuntunan, ngunit wala ang mga elemento ng korapsyon, pagwawalang-bahala, o kusang paglabag na kinakailangan para sa ‘grave misconduct’. Ito ay may mas magaan na parusa, tulad ng suspensyon.
Ano ang SARO?	Ang SARO o Special Allotment Release Order ay isang awtoridad na nagpapahintulot sa isang ahensya ng gobyerno na gumastos ng pondo para sa isang partikular na layunin. Hindi ito maituturing na batas.
Ano ang Investment Management Agreement (IMA)?	Ang IMA ay isang kasunduan sa pagitan ng dalawang partido kung saan ang isa ay nagtitiwala ng kanyang pondo sa isa upang pamahalaan. Ito ang isa sa mga naging isyu sa kaso.
Ano ang parusa para sa ‘simple misconduct’?	Ang parusa para sa ‘simple misconduct’ ay suspensyon ng isang (1) buwan at isang (1) araw hanggang anim (6) na buwan. Maaari ring magkaroon ng multa depende sa sitwasyon.
Bakit hindi na-dismiss sina Rojas at Cano mula sa serbisyo?	Hindi sila na-dismiss dahil hindi napatunayan na may elemento ng korapsyon, pagwawalang-bahala sa panuntunan, o kusang paglabag sa batas sa kanilang ginawa. Ang kanilang kapabayaan ay itinuring lamang na ‘simple misconduct’.
Ano ang naging papel ni Rojas sa pagdeposito ng pondo sa PVB?	Si Rojas ang nagpirma sa mga kahilingan para i-roll-over ang pondo na idineposito sa PVB. Bilang Chief of Finance Services, may responsibilidad siya sa tamang paggamit ng pondo.
Nagbigay ba ng pahintulot ang LCP Board of Trustees para sa pagdeposito sa PVB?	Bagama’t may resolusyon ang board na pumapayag magdeposito sa mga awtorisadong bangko ng gobyerno, hindi ito tumutukoy sa IMA. Hindi rin naaprubahan ang pag-roll-over ng pondo.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pananagutan ng mga opisyal ng gobyerno sa paghawak ng pondo ng bayan. Bagama’t hindi lahat ng paglabag ay maituturing na ‘grave misconduct’, mahalaga pa rin na maging maingat at responsable sa paggamit ng pondo ng taumbayan.

Para sa mga katanungan hinggil sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na iniakma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: THE HONORABLE OFFICE OF THE OMBUDSMAN V. ANGELINE A. ROJAS, G.R. NOS. 209296-97, July 24, 2019