Ang kasong ito ay nagpapakita na ang mga hukom ay dapat na mahigpit na sumunod sa batas at umiwas sa paggawa ng mga desisyon na walang sapat na batayan. Si Judge Winlove M. Dumayas ay napatunayang nagkasala ng gross ignorance of the law at gross misconduct dahil sa pagbibigay ng hatol na hindi naaayon sa mga ebidensya at umiiral na jurisprudence. Dahil dito, siya ay tinanggal sa serbisyo. Ipinapakita ng desisyong ito na ang mga hukom ay may malaking responsibilidad na maging tapat at maalam sa batas upang mapangalagaan ang integridad ng sistema ng hustisya at protektahan ang karapatan ng bawat isa.

Hustisya sa Balanse: Paano Nasukatan ang Kamalian ng Isang Hukom?

Nagsimula ang kaso dahil sa isang artikulo na isinulat ni Ramon Tulfo sa Philippine Daily Inquirer, kung saan pinuna niya ang ilang hukom sa Makati City, kabilang si Judge Dumayas. Ayon kay Tulfo, hindi umano tama ang hatol na ibinigay ni Judge Dumayas sa isang kaso ng murder (Criminal Case No. 12-2065, People v. Juan Alfonso Abastillas, et al.). Dahil dito, nagsagawa ng imbestigasyon ang Office of the Court Administrator (OCA) at natuklasan nila ang ilang pagkakamali sa desisyon ni Judge Dumayas. Napansin ng OCA na binabaan ni Judge Dumayas ang kaso mula murder patungong homicide, at pinaboran pa ang akusado sa pamamagitan ng pagbibigay ng privileged mitigating circumstance of self-defense at ordinary mitigating circumstance of voluntary surrender. Ito ay taliwas sa mga ebidensya at testimonya na ipinakita sa korte. Bukod pa rito, binigyan pa niya ng pagkakataon ang mga akusado na mag-apply para sa probation, na nagresulta sa kanilang pagtakas sa parusa na nararapat sa kanila.

Hindi kinatigan ng Korte Suprema ang paliwanag ni Judge Dumayas. Ayon sa Korte, nabigo si Judge Dumayas na magpakita ng impartiality sa pagdinig at pagdesisyon sa kaso. Sa kanyang desisyon, sinabi mismo ni Judge Dumayas na hindi nag-invoke ng self-defense ang mga akusado. Gayunpaman, nagdesisyon pa rin siya na mayroong unlawful aggression, na taliwas sa ebidensya at jurisprudence. Ito ay nagpapakita ng kanyang pagbalewala sa mga panuntunan ng self-defense, kung saan kailangan na ang akusado ay magpakita ng malinaw at makumbinsing ebidensya upang mapatunayan ito. Binigyang-diin ng Korte na ang kawalan ng Judge Dumayas ng impartiality ay nagdududa sa integridad ng kanyang desisyon. Mahalaga ang impartiality para sa mga hukom upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng hustisya.

No decision shall be rendered by any court without expressing therein clearly and distinctly the facts and the law on which it is based.

Dagdag pa rito, hindi binanggit ni Judge Dumayas sa kanyang desisyon ang mga factual at legal basis para sa pagbibigay ng ordinary mitigating circumstance of voluntary surrender. Ayon sa Korte, ang hindi pagbanggit ng mga batayan ay paglabag sa Section 14, Article VIII ng Konstitusyon. Upang mapatunayan ang voluntary surrender, kailangan na hindi pa nahuhuli ang nagkasala, kusang sumuko sa awtoridad, at boluntaryo ang kanyang pagsuko. Sa kasong ito, hindi napatunayan na may intensyon ang mga akusado na sumuko at aminin ang kanilang pagkakasala. Sa katunayan, nagbabala pa sila sa isang security guard na huwag iulat ang insidente. Ito ay nagpapakita na walang sapat na batayan para sa pagbibigay ng mitigating circumstance na ito.

Base sa record, hindi ito ang unang pagkakataon na naharap si Judge Dumayas sa mga ganitong reklamo. Bago pa man ang kasong ito, marami nang administrative cases na naisampa laban sa kanya, na karamihan ay may parehong grounds: gross ignorance of the law o procedure at knowingly rendering unjust judgment. Bagama’t hindi lahat ng pagkakamali ng hukom ay nangangahulugan ng gross ignorance of the law, ang paulit-ulit na paglabag sa mga basic rules at jurisprudence ay nagpapakita ng kanyang kapabayaan at kakulangan sa kaalaman. Hindi ito maaaring balewalain, lalo na’t ang integridad ng sistema ng hustisya ay nakasalalay sa kanyang mga desisyon.

Bilang resulta ng kanyang mga pagkakamali, napatunayang nagkasala si Judge Dumayas ng gross ignorance of the law at gross misconduct. Ito ay isang seryosong bagay na hindi dapat palampasin, dahil ang pagiging hukom ay nangangailangan ng mataas na antas ng kaalaman, integridad, at pagiging tapat sa batas. Ang desisyon ng Korte Suprema na tanggalin si Judge Dumayas sa serbisyo ay nagpapakita ng kanilang pagprotekta sa sistema ng hustisya at pagpapanagot sa mga hukom na hindi sumusunod sa kanilang tungkulin.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagkasala si Judge Dumayas ng gross ignorance of the law at gross misconduct sa paghawak ng kaso ng murder na People v. Juan Alfonso Abastillas, et al.
Ano ang gross ignorance of the law?	Ang gross ignorance of the law ay ang pagbalewala sa mga basic rules at jurisprudence. Ito ay nangyayari kapag ang isang hukom ay hindi alam ang batas o hindi ito sinusunod nang sinasadya.
Ano ang gross misconduct?	Ang gross misconduct ay ang paglabag sa mga panuntunan at patakaran ng tungkulin. Ito ay nangangailangan ng masamang intensyon o pagwawalang-bahala sa mga responsibilidad.
Ano ang mitigating circumstance?	Ang mitigating circumstance ay mga pangyayari na nagpapababa ng parusa ng isang akusado. Ito ay maaaring privileged mitigating circumstance tulad ng self-defense, o ordinary mitigating circumstance tulad ng voluntary surrender.
Ano ang self-defense?	Ang self-defense ay isang depensa kung saan inaamin ng akusado na ginawa niya ang krimen, ngunit ito ay dahil sa pagtatanggol sa kanyang sarili mula sa unlawful aggression. Kailangan na mapatunayan ang mga elemento nito upang mapawalang-sala ang akusado.
Ano ang voluntary surrender?	Ang voluntary surrender ay ang kusang pagsuko ng akusado sa mga awtoridad. Kailangan na hindi pa siya nahuhuli, kusang sumuko, at boluntaryo ang kanyang pagsuko upang ito ay maging mitigating circumstance.
Bakit tinanggal sa serbisyo si Judge Dumayas?	Tinanggal sa serbisyo si Judge Dumayas dahil napatunayan siyang nagkasala ng gross ignorance of the law at gross misconduct. Ito ay dahil sa kanyang pagbalewala sa mga ebidensya at jurisprudence, at pagpabor sa mga akusado sa kanyang desisyon.
Ano ang implikasyon ng desisyong ito?	Ang desisyong ito ay nagpapakita na ang mga hukom ay dapat na mahigpit na sumunod sa batas at magpakita ng impartiality sa kanilang mga desisyon. Kung hindi, sila ay mananagot at maaaring tanggalin sa serbisyo.

Ang desisyon sa kasong ito ay isang paalala sa lahat ng mga hukom na ang kanilang tungkulin ay maging tapat at maalam sa batas. Mahalaga na sila ay magpakita ng impartiality at sundin ang mga panuntunan at jurisprudence upang mapangalagaan ang integridad ng sistema ng hustisya. Sa pamamagitan nito, masisiguro natin na ang bawat isa ay makakatanggap ng patas at makatarungang paglilitis.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: OFFICE OF THE COURT ADMINISTRATOR V. JUDGE WINLOVE M. DUMAYAS, G.R No. 63987, March 06, 2018