Sa isang desisyon, pinagtibay ng Korte Suprema na ang paulit-ulit na pag-apruba ng isang municipal accountant sa mga disbursement vouchers para sa mga transaksyon kung saan may personal siyang interes ay maituturing na Grave Misconduct. Nilinaw ng Korte na ang paglabag sa probisyon ng Local Government Code na nagbabawal sa mga opisyal ng pamahalaan na makipagtransaksyon sa kanilang sariling lokal na pamahalaan, kahit hindi direkta, ay sapat na upang mapanagot ang nasabing opisyal. Ang desisyon na ito ay nagpapakita ng mas mataas na antas ng pananagutan na inaasahan sa mga opisyal ng pamahalaan at nagbibigay diin sa pangangailangan ng integridad sa serbisyo publiko.

Kapag Personal na Interes ay Nakasalalay sa Serbisyo Publiko

Ang kasong ito ay naglalahad ng sitwasyon kung saan ang isang municipal accountant ay nahaharap sa mga paratang ng misconduct dahil sa mga transaksyon sa pagitan ng munisipyo at mga negosyong pagmamay-ari ng kanyang asawa at anak. Ang pangunahing legal na tanong ay kung ang kanyang pag-apruba sa mga transaksyong ito, sa kabila ng kanyang personal na interes, ay maituturing na Grave Misconduct o Simple Misconduct lamang, at kung anong parusa ang nararapat.

Ang kaso ay nagsimula nang sampahan ng kaso si Raquel A. De Castro, Municipal Accountant ng Bongabong, Oriental Mindoro, dahil sa paglabag sa Section 89 ng R.A. No. 7160 (Local Government Code). Ito ay dahil ang munisipyo ay nagkaroon ng mga transaksyon sa mga negosyong pagmamay-ari ng kanyang asawa at anak. Ayon sa FIU, lumabag si De Castro sa batas dahil mayroon siyang direktang o hindi direktang interes sa mga transaksyong ito. Depensa naman ni De Castro, hindi siya nakialam o nakilahok sa mga transaksyon at ang kanyang pirma sa mga vouchers ay patunay lamang na kumpleto ang mga dokumento.

Sa unang desisyon, napatunayang nagkasala si De Castro ng Grave Misconduct. Ngunit, sa pag-apela sa Court of Appeals, binaba ang hatol sa Simple Misconduct. Dahil dito, umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Iginiit ng FIU na nagkamali ang Court of Appeals sa pagbaba ng pananagutan ni De Castro.

Ang Korte Suprema ay hindi sumang-ayon sa desisyon ng Court of Appeals. Binigyang-diin ng Korte na ang misconduct ay nagiging “grave” kapag may elementong corruption, malinaw na intensyon na labagin ang batas, o flagrant disregard ng mga itinakdang patakaran. Kung wala ang mga ito, ang misconduct ay maituturing lamang na simple.

Sa kasong ito, nakita ng Korte Suprema ang “flagrant disregard of established rule.” Ang paulit-ulit na pag-apruba ni De Castro sa mga disbursement vouchers, sa kabila ng kanyang personal na interes, ay nagpapakita ng kanyang pagwawalang-bahala sa batas.

Ayon sa Korte Suprema, dapat tandaan na may tatlong kondisyon bago maaprubahan ang disbursement ng pondo: 1) sertipikasyon ng budget officer na may appropriation; 2) obligasyon ng accountant sa appropriation; at 3) sertipikasyon ng treasurer na mayroong pondo. Mahalaga ang sertipikasyon ng accountant para maging kompleto ang transaksyon.

Sinabi ng Korte Suprema na ang “flagrant disregard of rules” ay naipakita sa “open defiance of a customary rule; in the repeated voluntary disregard of established rules in the procurement of supplies; in the practice of illegally collecting fees more than what is prescribed for delayed registration of marriages.” Sa madaling salita, kapag ang empleyado ay madalas balewalain ang mga patakaran, maituturing itong “flagrant disregard of rules.”

Ipinunto ng Korte Suprema na sa kasong ito, hindi lamang isang beses lumabag si De Castro, kundi paulit-ulit sa loob ng apat na taon. Hindi siya maaaring magkaila na hindi niya alam ang mga patakaran dahil matagal na siya sa serbisyo publiko. Kahit idineklara niya sa SALN ang kanyang koneksyon sa mga negosyo, hindi ito sapat para maalis ang kanyang pananagutan. Dahil dito, ibinalik ng Korte Suprema ang orihinal na desisyon na nagpapatunay na nagkasala si De Castro ng Grave Misconduct.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung ang pag-apruba ng isang opisyal ng pamahalaan sa mga transaksyon kung saan may personal siyang interes ay maituturing na Grave o Simple Misconduct.
Ano ang Grave Misconduct?	Ito ay isang paglabag sa tungkulin na may kasamang elemento ng corruption, intensyong labagin ang batas, o pagwawalang-bahala sa mga patakaran.
Ano ang Simple Misconduct?	Ito ay isang paglabag sa tungkulin na walang elementong corruption, intensyong labagin ang batas, o pagwawalang-bahala sa mga patakaran.
Bakit naparusahan si De Castro ng Grave Misconduct?	Dahil sa kanyang paulit-ulit na pag-apruba sa mga disbursement vouchers sa kabila ng kanyang personal na interes sa mga transaksyon.
Ano ang kahalagahan ng SALN sa kasong ito?	Kahit idineklara ni De Castro ang kanyang koneksyon sa mga negosyo sa kanyang SALN, hindi ito sapat para maalis ang kanyang pananagutan.
Anong batas ang nilabag ni De Castro?	Section 89 ng Republic Act No. 7160, o ang Local Government Code, na nagbabawal sa mga opisyal ng pamahalaan na makipagtransaksyon sa kanilang sariling lokal na pamahalaan.
Ano ang parusa sa Grave Misconduct?	Dismissal mula sa serbisyo, forfeiture ng retirement benefits, perpetual disqualification mula sa paghawak ng public office, cancellation ng civil service eligibility, at bar mula sa pagkuha ng civil service examinations.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga opisyal ng pamahalaan?	Nagpapakita ito ng mas mataas na antas ng pananagutan na inaasahan sa mga opisyal ng pamahalaan at nagbibigay diin sa pangangailangan ng integridad sa serbisyo publiko.

Ang kasong ito ay nagsisilbing paalala sa lahat ng mga opisyal ng pamahalaan na dapat nilang isaalang-alang ang kanilang mga aksyon at tiyakin na ang kanilang mga desisyon ay naaayon sa batas. Ang anumang paglabag sa mga patakaran at regulasyon ay maaaring magresulta sa malubhang parusa. Sa pagtatapos, nilinaw ng Korte Suprema na ang pagtitiwala ng publiko sa serbisyo publiko ay nakasalalay sa integridad ng mga opisyal nito.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: FIU v. De Castro, G.R. No. 232666, June 20, 2018