Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi maaaring mag-isyu ang mga hukuman ng temporary restraining order o preliminary injunction laban sa mga ahensya ng gobyerno na nagpapatupad ng batas pangkalikasan, maliban na lamang kung ang Korte Suprema mismo ang mag-isyu nito. Ito ay batay sa A.M. No. 09-6-8-SC at Presidential Decree No. 605. Nilinaw din ng Korte na ang pagtanggi ng isang huwes na mag-isyu ng preliminary mandatory injunction ay hindi nangangahulugang kawalang-alam sa batas, lalo na kung ito ay naaayon sa umiiral na batas at walang malisyang intensyon.

Kapag ang Hukuman ay Hindi Maaaring Magdikta sa Ahensya: Pagsusuri sa Kasong Ortega vs. Dacara

Ang kaso ng Santiago D. Ortega, Jr. laban kay Judge Rogelio Ll. Dacara ay nagmula sa reklamo ng kawalang-alam sa batas at kapabayaan. Ito ay dahil sa pagtanggi ni Judge Dacara na mag-isyu ng writ of preliminary mandatory injunction. Ipinunto ni Ortega na mali ang huwes sa paggamit ng A.M. No. 09-6-8-SC at PD 605, na aniya’y para lamang sa simpleng preliminary injunction at hindi sa mandatory injunction. Dito nagsimula ang legal na debate kung may kapangyarihan ba ang hukuman na mag-utos sa isang ahensya ng gobyerno sa pamamagitan ng preliminary mandatory injunction.

Ayon kay Judge Dacara, ang preliminary mandatory injunction ay sakop ng terminong preliminary injunction. Dagdag pa niya, ayon sa Section 10, Rule 2 ng A.M. No. 09-6-8-SC at Section 1 ng PD 605, hindi siya pinahihintulutang mag-isyu ng writ of preliminary mandatory injunction. Kaugnay naman ng sakop ng kanyang hurisdiksyon, sinabi niyang ang RTC-Branch 37 ay hindi sakop ang Pili, Camarines Sur, kung saan naroon ang opisina ng mga akusado. Ipinunto niya na isa lamang itong pagkakamali sa paghusga kung nagkamali siya sa interpretasyon ng batas.

Matapos ang mga argumento, natuklasan ng Office of the Court Administrator (OCA) na nagkasala si Judge Dacara sa gross ignorance of the law, partikular na sa pag-angkin na walang hurisdiksyon ang RTC-Branch 37 sa mga respondent. Ngunit ayon sa Korte Suprema, tama si Judge Dacara sa pagsasabing hindi siya maaaring mag-isyu ng writ of preliminary mandatory injunction sa kaso. Malinaw na nakasaad sa Section 1 ng PD 605 na “walang hukuman sa Pilipinas ang may hurisdiksyon na mag-isyu ng restraining order, preliminary injunction o preliminary mandatory injunction” sa mga kaso kaugnay ng pag-isyu, pag-apruba, pagbawi, o suspensyon ng mga lisensya o permit sa paggamit ng likas na yaman.

SECTION 1. No court of the Philippines shall have jurisdiction to issue any restraining order, preliminary injunction or preliminary mandatory injunction in any case involving or growing out of the issuance, approval or disapproval, revocation or suspension of, or any action whatsoever by proper administrative official or body on concessions, licenses, permits, patents, or public grants of any kind in connection with the disposition, exploitation, utilization, exploration, and/ or development of the natural resources of the Philippines. (Emphasis supplied)

Bagama’t nagkamali si Judge Dacara sa pagtukoy sa hurisdiksyon, ang kanyang pagtanggi na mag-isyu ng injunction ay naaayon sa batas. Wala ring ebidensya na nagpapakita na siya ay kumilos nang may malisya o masamang intensyon. Samakatuwid, hindi siya dapat managot sa gross ignorance of the law at gross inexcusable negligence.

Sa madaling salita, ang isang huwes ay hindi dapat managot sa bawat pagkakamali, maliban kung mayroong masamang intensyon o pagtatangka na gumawa ng hindi makatarungan. Upang mapanagot ang isang huwes sa gross ignorance of the law, ang kanyang desisyon ay dapat salungat sa batas at jurisprudence, at dapat na mayroong masamang intensyon, pandaraya, o korapsyon. Dahil walang ebidensya na si Judge Dacara ay may masamang intensyon, ang reklamo laban sa kanya ay ibinasura.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagkasala ba si Judge Dacara sa gross ignorance of the law dahil sa pagtanggi niyang mag-isyu ng writ of preliminary mandatory injunction at sa kanyang interpretasyon ng hurisdiksyon.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa kapangyarihan ng mga hukuman na mag-isyu ng injunction laban sa mga ahensya ng gobyerno?	Ayon sa Korte Suprema, maliban sa kanila, walang ibang hukuman ang maaaring mag-isyu ng TRO o preliminary injunction laban sa mga ahensya ng gobyerno na nagpapatupad ng batas pangkalikasan. Ito ay alinsunod sa A.M. No. 09-6-8-SC at PD 605.
Ano ang epekto ng PD 605 sa pag-isyu ng injunction?	Ipinagbabawal ng PD 605 ang pag-isyu ng anumang restraining order, preliminary injunction, o preliminary mandatory injunction sa mga kaso na may kaugnayan sa pag-apruba, pagbawi, o suspensyon ng mga lisensya o permit sa paggamit ng likas na yaman.
Bakit hindi naparusahan si Judge Dacara kahit na nagkamali siya sa pagtukoy sa hurisdiksyon?	Hindi naparusahan si Judge Dacara dahil ang kanyang pagtanggi na mag-isyu ng injunction ay naaayon sa batas, at walang ebidensya na nagpapakita na siya ay kumilos nang may masamang intensyon.
Ano ang kailangan para mapanagot ang isang huwes sa gross ignorance of the law?	Kailangan na ang desisyon ng huwes ay salungat sa batas at jurisprudence, at dapat na mayroong masamang intensyon, pandaraya, o korapsyon.
Ano ang naging batayan ng Korte Suprema sa pagbasura ng reklamo laban kay Judge Dacara?	Ang Korte Suprema ay nagbase sa kawalan ng ebidensya ng masamang intensyon at sa katotohanan na ang pagtanggi ni Judge Dacara na mag-isyu ng injunction ay naaayon sa batas.
Ano ang kahalagahan ng kasong ito para sa mga abogado at mga litigante?	Ipinaaalala ng kasong ito ang limitasyon ng kapangyarihan ng mga hukuman sa pag-isyu ng injunction laban sa mga ahensya ng gobyerno at ang mga batayan upang mapanagot ang isang huwes sa gross ignorance of the law.
Paano nakaapekto ang A.M. No. 09-6-8-SC sa pag-isyu ng TRO at preliminary injunction?	Pinagbabawal ng A.M. No. 09-6-8-SC, maliban sa Korte Suprema, ang pag-isyu ng TRO o writ of preliminary injunction laban sa mga lawful actions ng government agencies na nagpapatupad ng batas pangkalikasan.

Sa pagtatapos, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa batas at jurisprudence, lalo na sa pag-isyu ng mga kautusan na maaaring makaapekto sa mga ahensya ng gobyerno. Mahalaga rin na tandaan na ang isang huwes ay dapat kumilos nang may integridad at walang masamang intensyon sa pagtupad ng kanyang tungkulin.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Santiago D. Ortega, Jr. vs. Judge Rogelio Ll. Dacara, A.M. No. RTJ-15-2423, January 11, 2017