Ang kasong ito ay tungkol sa pag-apela sa desisyon ng Maritime Industry Authority (MARINA). Nilinaw ng Korte Suprema na kahit ang MARINA ay nakakabit sa Department of Transportation and Communications (DOTC), ang mga desisyon nito ay dapat pa ring iapela sa Opisina ng Presidente (OP) bago dalhin sa Court of Appeals (CA). Hindi sapat na idahilan na ang kalihim ng DOTC ay siya ring chairman ng MARINA Board dahil sa doktrina ng qualified political agency. Kailangan pa ring dumaan sa OP para sa tamang proseso ng pag-apela.

Kung Kailan ang ‘Attachment’ ay Hindi Nangangahulugang ‘Control’: Ang Kwento ng MARINA at ang Landas Patungo sa Hukuman

Ang usapin sa kasong ito ay umiikot sa petisyon na inihain ng Peñafrancia Shipping Corporation at Santa Clara Shipping Corporation laban sa 168 Shipping Lines, Inc. sa Court of Appeals (CA). Ang petisyon ay naglalayong mapawalang-bisa ang desisyon ng MARINA na nagbibigay pahintulot sa 168 Shipping Lines, Inc. na mag-operate ng mga barko sa ruta ng Matnog, Sorsogon hanggang Allen, Northern Samar. Ibinasura ng CA ang petisyon dahil hindi umano naubos ng mga petitioner ang lahat ng remedyo sa loob ng ahensya ng gobyerno bago dumulog sa korte. Ibig sabihin, hindi nila inapela ang desisyon ng MARINA sa Kalihim ng DOTC at sa Opisina ng Presidente.

Ang pangunahing argumento ng Peñafrancia Shipping Corporation at Santa Clara Shipping Corporation ay hindi na kailangang iapela ang desisyon ng MARINA sa DOTC Secretary at sa Opisina ng Presidente dahil ang MARINA ay isang independent agency. Dagdag pa nila, ang DOTC Secretary, na siyang chairman ng MARINA Board, ay alter ego ng Presidente, kaya’t ang pag-apela sa DOTC Secretary ay walang saysay. Ang argumento nilang ito ay ibinatay nila sa Implementing Rules and Regulations (IRR) ng Republic Act (R.A.) No. 9295, na nagsasaad na ang desisyon ng MARINA Board ay maaaring iapela diretso sa Court of Appeals.

Para sa Korte Suprema, bagamat ang MARINA ay isang attached agency ng DOTC, hindi ito nangangahulugang may direktang kontrol ang DOTC Secretary sa mga desisyon ng MARINA Board. Binigyang-diin ng Korte na mayroong tatlong uri ng administrative relationship: (1) supervision and control; (2) administrative supervision; at (3) attachment. Ang “supervision and control” ang pinakamataas na antas, kung saan may kapangyarihan ang departamento na baguhin ang desisyon ng ahensya. Samantala, sa “attachment,” limitado lamang ang relasyon sa policy at program coordination.

Sa kasong ito, sinabi ng Korte Suprema na bagamat ang MARINA ay attached agency ng DOTC, ang desisyon ng MARINA Board ay hindi sakop ng direktang review ng DOTC Secretary. Ayon sa Korte, mali ang pag-aakala ng mga petitioner na dahil chairman ng MARINA Board ang DOTC Secretary, hindi na kailangang dumaan sa proseso ng apela. Nilinaw din ng Korte na ang doktrina ng qualified political agency ay hindi applicable sa mga miyembro ng MARINA Board na umuupo doon sa kanilang ex officio capacity, ibig sabihin, dahil sa kanilang posisyon sa gobyerno.

Ang Administrative Code of 1987 ay nagtatakda ng balangkas ng administrative appeal bago maghain ng judicial review:

BOOK VII – ADMINISTRATIVE PROCEDURE

CHAPTER 4 – ADMINISTRATIVE APPEAL IN CONTESTED CASES

Sec. 19. Appeal.—Unless otherwise provided by law or executive order, an appeal from a final decision of the agency may be taken to the Department head.

Idinagdag pa ng Korte na kahit ang DOTC Secretary ay chairman ng MARINA Board, hindi nangangahulugan na ang pag-apela sa Opisina ng Presidente ay walang saysay. Ang kapangyarihan ng Presidente na kontrolin ang lahat ng departamento ng gobyerno ay hindi dapat maliitin. Kailangang bigyan ng pagkakataon ang Presidente na repasuhin ang desisyon ng MARINA bago ito dalhin sa korte. Ang prinsipyo ng exhaustion of administrative remedies ay naglalayong bigyan ng pagkakataon ang ahensya ng gobyerno na ituwid ang kanilang pagkakamali bago humingi ng tulong sa korte.

Binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi maaaring gamitin ang IRR ng R.A. No. 9295 bilang batayan ng direktang pag-apela sa Court of Appeals. Ayon sa Korte, ang IRR na ito ay tumutukoy lamang sa pag-apela ng desisyon ng MARINA Administrator, at hindi ang desisyon ng MARINA Board. Dagdag pa nila, walang probisyon sa R.A. No. 9295 na nagtatakda ng paraan ng pag-apela sa korte. Hindi maaaring lampasan ng implementing rules and regulations ang sakop ng batas na ipinatutupad nito. Samakatuwid, kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na ibasura ang petisyon ng Peñafrancia Shipping Corporation at Santa Clara Shipping Corporation dahil hindi nila naubos ang lahat ng remedyo sa loob ng ahensya ng gobyerno.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung kailangang iapela ang desisyon ng MARINA sa DOTC Secretary at sa Opisina ng Presidente bago dalhin sa Court of Appeals.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Ayon sa Korte Suprema, kailangang iapela ang desisyon ng MARINA sa Opisina ng Presidente bago maghain sa Court of Appeals.
Bakit kailangang iapela sa Opisina ng Presidente?	Kailangan itong iapela sa Opisina ng Presidente dahil sa prinsipyo ng exhaustion of administrative remedies at sa kapangyarihan ng Presidente na kontrolin ang lahat ng departamento ng gobyerno.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga shipping company?	Kailangan sundin ng mga shipping company ang tamang proseso ng pag-apela sa desisyon ng MARINA, kabilang ang pag-apela sa Opisina ng Presidente.
Ano ang kahalagahan ng doktrina ng exhaustion of administrative remedies?	Nagbibigay ito ng pagkakataon sa ahensya ng gobyerno na ituwid ang kanilang pagkakamali bago humingi ng tulong sa korte.
Ano ang administrative relationship ng MARINA sa DOTC?	Ang MARINA ay isang attached agency ng DOTC, na nangangahulugang limitado lamang ang relasyon sa policy at program coordination.
Maari bang dumiretso sa korte kung patently illegal ang administrative action?	Yes, isa ito sa mga recognized exception sa doctrine ng exhaustion of administrative remedies.
Saan nakasaad ang appeal process ng Administrative orders?	Nakasaad ito sa Administrative Order No. 18 na pinalitan na ng Administrative Order No. 22, prescribing Rules and Regulations Governing Appeals to the Office of the President of the Philippines (2011).

Sa madaling salita, ang kasong ito ay nagpapakita na kailangang sundin ang tamang proseso ng pag-apela sa mga desisyon ng ahensya ng gobyerno. Hindi sapat na balewalain ang proseso dahil lamang sa posisyon ng isang opisyal sa gobyerno. Kailangan pa ring dumaan sa Opisina ng Presidente bago maghain sa korte.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: PEÑAFRANCIA SHIPPING CORPORATION VS. 168 SHIPPING LINES, INC., G.R. No. 188952, September 21, 2016