Ipinasiya ng Korte Suprema na hindi nagmalabis ang PhilHealth sa pagpapataw ng dagdag na premium contributions para sa National Health Insurance Program (NHIP). Pinagtibay ng korte ang kapangyarihan ng PhilHealth na magtakda ng mga patakaran at singilin para masiguro ang sapat na pondo ng programa. Ayon sa desisyon, ang pagtaas ng premium ay hindi labag sa karapatan at naaayon sa layunin ng NHIP na magbigay ng abot-kaya at de-kalidad na serbisyong pangkalusugan sa lahat ng Pilipino, lalo na sa mga mahihirap. Bagamat may mga alegasyon ng maling paggamit ng pondo, sinabi ng Korte Suprema na ito ay sakop ng awtoridad ng Commission on Audit (COA).

Pagtimbang sa Kalusugan ng Bayan: Makatwiran ba ang Dagdag na Premium ng PhilHealth?

Ang kasong ito ay nag-ugat sa petisyon na inihain ng Kilusang Mayo Uno (KMU) at iba pang grupo laban sa PhilHealth Circular Nos. 0027, 0025, at 0024, series of 2013. Kinuwestiyon ng mga petisyoner ang pagtaas ng premium contribution rates para sa National Health Insurance Program (NHIP), na sinasabing ipinatupad nang may grave abuse of discretion. Iginiit nila na ang bagong iskedyul ng kontribusyon ay hindi makatwiran, patas, o progresibo, taliwas sa itinatakda ng National Health Insurance Act (NHIA). Bukod pa rito, binigyang-diin ng mga petisyoner na hindi umano nangailangan ng pagtataas kung naging maayos ang paggamit ng PhilHealth sa mga pondo nito, lalo na’t nagbigay pa umano ito ng malalaking bonus sa mga opisyal at kontratista.

Sa kabilang banda, ipinagtanggol ng PhilHealth ang pagtataas ng premium, na sinasabing suportado ito ng tatlong actuarial studies. Iginiit ng PhilHealth na kinonsulta nito ang iba’t ibang sektor bago ipatupad ang pagtaas at ang minimum na taunang kontribusyon para sa lahat ng miyembro ay katumbas ng halagang ginagastos ng gobyerno para sa pinakamahihirap. Ayon sa PhilHealth, layunin ng pagtataas na maiwasan ang sitwasyon kung saan mas mataas ang kontribusyon ng pinakamahihirap kaysa sa mga employed member, OFW, o individually paying member.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang kapangyarihan ng PhilHealth na magpatupad ng mga patakaran at regulasyon para sa maayos na pangangasiwa ng NHIP. Ayon sa Korte, may mandato ang PhilHealth na isakatuparan ang bisyon ng Estado na magkaroon ng abot-kaya at madaling makuhang serbisyong pangkalusugan para sa lahat ng Pilipino, lalo na sa mga mahihirap. Para maisakatuparan ito, binigyan ang PhilHealth ng kapangyarihang bumuo ng iskedyul ng kontribusyon na makapagbibigay-suporta sa mga programa nito. Itinuturing ng Korte ang pagpapalawak sa coverage ng programa bilang isang business judgment na hindi maaaring panghimasukan.

Hindi rin kinatigan ng Korte ang argumento na hindi makatwiran, patas, at progresibo ang bagong iskedyul ng kontribusyon. Ang iskedyul para sa Employed Sector ay nagpapakita ng pagtaas ng salary base at premium contributions kasabay ng pagtaas ng aktuwal na suweldo ng isang miyembro. Mas mababa ang kontribusyon ng isang miyembrong kumikita ng Php9,000.00 kaysa sa isang miyembrong kumikita ng Php31,000.00, ngunit pareho silang nakikinabang sa parehong coverage.

“This new amount is neither unreasonable nor unconscionable. Moreover, the contribution schedule, as a whole, remains equitable and progressive. The salary base and the premium contributions increase as a member’s actual salary increases. A member who earns Php9,000.00 is required to contribute much less than a member who earns Php31,000.00 but they both enjoy the same coverage. This satisfies the standard of a reasonable, equitable, and progressive contribution schedule.”

Tinukoy din ng Korte Suprema na hindi sakop ng Migrant Workers and Overseas Filipinos Act ang mga premium contributions sa ilalim ng NHIP. Hindi ito isang fee o expense, kundi isang enforced contribution sa common insurance fund. Ang anumang pagkakaiba sa pagitan ng mga OFW at iba pang sektor ay hindi naaayon sa layunin ng NHIA na tiyakin ang abot-kaya, katanggap-tanggap, available, at accessible na serbisyong pangkalusugan para sa lahat ng mamamayan ng Pilipinas. Ang hindi pagpapataw ng pagtaas sa minimum premium contribution ng mga OFW ay lilikha ng isang sitwasyon kung saan ang pinakamahihirap ay kinakailangang magbayad ng mas mataas kaysa sa isang miyembrong nagtatrabaho sa ibang bansa.

Binigyang-diin ng Korte na hindi nito maaaring panghimasukan ang kapangyarihan ng Commission on Audit (COA) na suriin ang mga gastusin ng gobyerno o alinman sa mga ahensya at instrumentality nito. Ang mga alegasyon ng maling paggamit ng pondo ay dapat iharap sa COA, na may eksklusibong kapangyarihang mag-disallow ng hindi kinakailangan at labis-labis na paggasta ng gobyerno. Gayundin, ang sinasabing mga iregularidad ay may kinalaman sa paraan ng paggastos ng PhilHealth sa mga pondo nito, hindi sa pagtataas ng premium rates. Kung kaya’t ang argumento na nagmalabis ang PhilHealth sa pagpapalabas ng mga circular ay isang non sequitur.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagmalabis ba ang PhilHealth sa pagpapataw ng dagdag na premium contributions sa ilalim ng National Health Insurance Program. Kinuwestiyon ng mga petisyoner ang pagtaas, na sinasabing hindi ito makatwiran, patas, at progresibo.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Ipinasiya ng Korte Suprema na hindi nagmalabis ang PhilHealth sa pagpapataw ng dagdag na premium contributions. Pinagtibay ng Korte ang kapangyarihan ng PhilHealth na magtakda ng mga patakaran at singilin para masiguro ang sapat na pondo ng programa.
Bakit sinuportahan ng Korte Suprema ang pagtaas ng premium ng PhilHealth?	Sinabi ng Korte Suprema na ang pagtaas ng premium ay naaayon sa layunin ng NHIP na magbigay ng abot-kaya at de-kalidad na serbisyong pangkalusugan sa lahat ng Pilipino, lalo na sa mga mahihirap. Sinabi rin ng korte na ang pagpapalawak ng coverage ng programa ay isang business judgment na hindi maaaring panghimasukan.
May kinalaman ba ang Migrant Workers and Overseas Filipinos Act sa kasong ito?	Hindi. Ayon sa Korte, hindi sakop ng Migrant Workers and Overseas Filipinos Act ang mga premium contributions sa ilalim ng NHIP. Hindi ito isang fee o expense, kundi isang enforced contribution sa common insurance fund.
Ano ang papel ng Commission on Audit (COA) sa mga alegasyon ng maling paggamit ng pondo ng PhilHealth?	Ayon sa Korte Suprema, ang COA ang may kapangyarihang suriin ang mga gastusin ng gobyerno o alinman sa mga ahensya at instrumentality nito. Ang mga alegasyon ng maling paggamit ng pondo ay dapat iharap sa COA para sa tamang proseso.
Anong prinsipyo ng batas ang binigyang-diin sa kasong ito?	Binigyang-diin sa kaso ang prinsipyo ng separation of powers, kung saan hindi maaaring panghimasukan ng Korte Suprema ang kapangyarihan at tungkulin ng ibang sangay ng gobyerno, tulad ng COA, maliban kung may grave abuse of discretion.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga miyembro ng PhilHealth?	Dahil sa desisyong ito, mananatili ang pagtataas ng premium contributions para sa mga miyembro ng PhilHealth. Layunin nito na mapanatili ang financial sustainability ng programa at masiguro ang patuloy na pagbibigay ng serbisyong pangkalusugan.
Ano ang papel ng actuarial studies sa pagtataas ng premium ng PhilHealth?	Ipinaliwanag ng PhilHealth na ang pagtataas ng premium ay suportado ng actuarial studies, na nagpapakita ng pangangailangan para masiguro ang financial sustainability ng programa. Ginamit ang mga ito upang ipakita na ang pagtaas ay kinakailangan upang matugunan ang mga pangangailangan ng NHIP.

Sa kabuuan, pinagtibay ng Korte Suprema ang awtoridad ng PhilHealth na magpatupad ng mga patakaran at regulasyon para sa maayos na pangangasiwa ng NHIP. Bagamat may mga kritisismo, kinilala ng Korte ang layunin ng pagtaas ng premium na mapanatili ang abot-kaya at de-kalidad na serbisyong pangkalusugan para sa lahat ng Pilipino.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuring ito ay ibinigay para sa layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: KILUSANG MAYO UNO v. AQUINO III, G.R. No. 210761, June 28, 2016