Mahigpit na Ipinagbabawal ang Nepotismo Kahit Pa Abstain ang Kamag-anak sa Pagboto

G.R. No. 200103, April 23, 2014

Alam mo ba na kahit gaano ka pa kagaling, hindi ka pwedeng maitalaga sa isang posisyon sa gobyerno kung kamag-anak mo ang isa sa mga taong may kapangyarihang magdesisyon tungkol sa iyong appointment? Ito ang sentro ng kaso ng Civil Service Commission v. Cortes, kung saan pinagtibay ng Korte Suprema na ang nepotismo ay bawal, kahit pa umiwas sa pagboto ang mismong kamag-anak ng aplikante. Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa lahat, lalo na sa mga nagtatrabaho o gustong magtrabaho sa serbisyo publiko, na ang patas at obhetibong sistema ng pagkuha ng empleyado ay mahalaga para sa isang maayos at epektibong pamahalaan.

Ang Batas Laban sa Nepotismo: Ano nga ba Ito?

Ang nepotismo ay tumutukoy sa pagtatalaga o pag-promote sa serbisyo publiko ng isang indibidwal na kamag-anak ng appointing authority, recommending authority, pinuno ng tanggapan, o sinumang may direktang superbisyon sa itatalaga. Saklaw nito ang mga kamag-anak sa loob ng ikatlong antas ng consanguinity (dugo) o affinity (relasyon sa kasal). Mahalagang malaman na ang batas na ito ay nakasaad sa Section 59 ng Administrative Code of 1987, na siyang pangunahing batas na nagtatakda ng mga patakaran sa serbisyo sibil sa Pilipinas.

Ayon sa Section 59 ng Administrative Code:

“Nepotism is hereby defined as appointment or designation in the national, provincial, city and municipal governments or in any branch or instrumentality thereof, including government-owned or controlled corporations and their subsidiaries, of any person who is a relative of the appointing or recommending authority, or of the chief of the bureau or office, or of the persons exercising immediate supervision over him, within the third degree of consanguinity or affinity.”

Malinaw ang layunin ng batas na ito: upang maiwasan ang paggamit ng posisyon sa gobyerno para lamang paboran ang mga kamag-anak. Sa madaling salita, gusto nitong tiyakin na ang pagpili ng mga empleyado sa gobyerno ay nakabase sa merito at kakayahan, hindi sa koneksyon o relasyon.

Sa kaso ng Debulgado v. Civil Service Commission, binigyang-diin ng Korte Suprema ang esensya ng batas laban sa nepotismo. Ayon sa Korte, ang layunin nito ay “to take out the discretion of the appointing and recommending authority on the matter of appointing or recommending for appointment a relative. The rule insures the objectivity of the appointing or recommending official by preventing that objectivity from being in fact tested.” Ibig sabihin, hindi kailangang patunayan pa na nagkaroon talaga ng paboritismo; sapat na ang potensyal na impluwensya dahil sa relasyon para mapawalang-bisa ang appointment.

Dagdag pa rito, sa kaso ng Civil Service Commission v. Dacoycoy, sinabi ng Korte Suprema na ang nepotismo ay isang “pernicious evil impeding the civil service and the efficiency of its personnel.” Kinikilala ng Korte ang negatibong epekto nito sa moralidad at integridad ng serbisyo publiko.

Ang Kwento ng Kaso: Cortes vs. Civil Service Commission

Nagsimula ang lahat nang maitalaga si Maricelle M. Cortes bilang Information Officer V (IO V) sa Commission on Human Rights (CHR) noong 2008. Ang nag-apruba ng kanyang appointment ay ang Commission En Banc ng CHR. Ngunit may isang mahalagang detalye: ang isa sa mga Commissioner ng CHR En Banc, si Commissioner Eligio P. Mallari, ay ama ni Maricelle Cortes.

Bagama’t umiwas sa pagboto si Commissioner Mallari at nagtanong pa nga sa CHR Legal Division tungkol sa legalidad ng appointment ng kanyang anak, kinwestiyon pa rin ng Civil Service Commission-NCR (CSC-NCR) ang appointment. Ayon sa CSC-NCR, saklaw pa rin ng nepotismo ang appointment ni Cortes dahil si Commissioner Mallari ay maituturing na appointing authority bilang miyembro ng Commission En Banc.

Narito ang ilan sa mga mahahalagang pangyayari sa kaso:

• Pebrero 19, 2008: Inaprubahan ng CHR En Banc ang appointment ni Maricelle Cortes bilang IO V.
• Marso 31, 2008: Nagbigay ng opinyon ang CHR Legal Division na hindi saklaw ng nepotismo ang appointment dahil ang appointing authority ay ang Commission En Banc, hindi ang mga indibidwal na Commissioner. Ngunit, pinigil ni CHR Chairperson Quisumbing ang pag-assume ni Cortes sa posisyon.
• Abril 4, 2008: Nag-imbestiga ang CSC-NCR sa appointment.
• Abril 9, 2008: Idineklara ng CSC-NCR na invalid ang appointment dahil sa nepotismo.
• Setyembre 30, 2008: Dinepensahan ni Cortes ang kanyang appointment, ngunit tinanggihan ito ng CSC-NCR.
• Marso 2, 2010: Kinatigan ng Civil Service Commission (CSC) ang desisyon ng CSC-NCR at kinumpirma na nepotismo ang appointment.
• Agosto 11, 2011: Binaliktad ng Court of Appeals (CA) ang desisyon ng CSC, pabor kay Cortes.
• Abril 23, 2014: Binaliktad ng Korte Suprema ang desisyon ng CA, pabor sa CSC at nagpapatibay na nepotismo ang appointment ni Cortes.

Sa pagdinig sa Korte Suprema, binigyang-diin ng korte ang esensya ng batas laban sa nepotismo. Ayon sa Korte:

“The purpose of Section 59 on the rule against nepotism is to take out the discretion of the appointing and recommending authority on the matter of appointing or recommending for appointment a relative. The rule insures the objectivity of the appointing or recommending official by preventing that objectivity from being in fact tested.”

Idinagdag pa ng Korte Suprema na:

“To rule that the prohibition applies only to the Commission, and not to the individual members who compose it, will render the prohibition meaningless. Apparently, the Commission En Banc, which is a body created by fiction of law, can never have relatives to speak of.”

Kaya naman, ibinabalik ng Korte Suprema ang desisyon ng CSC at kinukumpirma na ang appointment ni Cortes ay labag sa batas dahil sa nepotismo.

Ano ang Ibig Sabihin Nito Para sa Atin?

Ang desisyon sa kasong Civil Service Commission v. Cortes ay nagpapakita na seryoso ang gobyerno sa pagpapatupad ng batas laban sa nepotismo. Hindi sapat na umiwas lang sa pagboto ang kamag-anak; ang mismong presensya at partisipasyon nito sa proseso ng appointment ay maaaring maging dahilan para mapawalang-bisa ang appointment.

Para sa mga nagtatrabaho sa gobyerno, mahalagang maging pamilyar sa mga patakaran tungkol sa nepotismo. Kung ikaw ay isang appointing authority o may papel sa pag-recommend ng mga aplikante, siguraduhing iwasan ang pagtatalaga o pag-promote ng iyong mga kamag-anak. Hindi lamang ito labag sa batas, maaari rin itong makasira sa integridad ng iyong tanggapan at magdulot ng kawalan ng tiwala sa serbisyo publiko.

Para naman sa mga aplikante, laging tandaan na ang merito at kakayahan ang dapat na maging batayan sa pagpili sa serbisyo publiko. Kung kamag-anak mo ang isang opisyal sa tanggapan na iyong inaaplayan, mas makabubuti na maging transparent at tiyakin na dumaan ka sa tamang proseso ng aplikasyon at seleksyon.

Mga Mahalagang Aral Mula sa Kaso ng Cortes:

• Mahigpit ang batas laban sa nepotismo. Hindi ito basta rekomendasyon lamang, kundi isang legal na obligasyon.
• Saklaw nito ang lahat ng sangay ng gobyerno. Mula sa national government hanggang sa local government units, at maging sa government-owned and controlled corporations.
• Kahit umiwas sa pagboto, bawal pa rin kung may impluwensya. Ang presensya at partisipasyon ng kamag-anak sa proseso ng appointment ay maaaring maging problema.
• Merito at kakayahan ang dapat na batayan. Hindi dapat nakabase sa relasyon o koneksyon ang pagpili ng empleyado sa gobyerno.
• Protektahan ang integridad ng serbisyo publiko. Ang pag-iwas sa nepotismo ay paraan upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa pamahalaan.

Mga Madalas Itanong Tungkol sa Nepotismo

1. Sino ang sakop ng batas ng nepotismo?
Sakop nito ang mga kamag-anak sa loob ng ikatlong antas ng consanguinity o affinity ng appointing authority, recommending authority, chief of office, o immediate supervisor.

2. Ano ang ibig sabihin ng ikatlong antas ng consanguinity?
Ito ay tumutukoy sa relasyon sa dugo hanggang sa pinsan (first cousin). Kasama rito ang magulang, anak, kapatid, lolo/lola, apo, tiyo/tiya, pamangkin, at pinsan.

3. Paano naman ang ikatlong antas ng affinity?
Ito ay relasyon dahil sa kasal. Kasama rito ang mga kamag-anak ng asawa hanggang sa ikatlong antas din.

4. May mga exemptions ba sa batas ng nepotismo?
Oo, may ilang exemptions tulad ng mga confidential positions, teachers, physicians, at members of the Armed Forces of the Philippines. Ngunit limitado lamang ang mga ito at kailangang suriin ang specific circumstances.

5. Ano ang mangyayari kung mapatunayang nepotistic ang isang appointment?
Maaaring mapawalang-bisa ang appointment at maaaring maharap sa disciplinary action ang mga opisyal na sangkot.

6. Paano kung ang appointing authority ay isang grupo o komisyon?
Saklaw pa rin ng nepotismo. Hindi maaaring gamitin ang argumento na ang appointing authority ay ang grupo mismo at hindi ang mga indibidwal na miyembro nito, gaya ng ipinakita sa kaso ng Cortes.

7. Ano ang dapat kong gawin kung sa tingin ko ay may nepotismo sa aming tanggapan?
Maaari kang magsumbong sa Civil Service Commission o sa iba pang concerned agencies. Mahalagang magkaroon ng sapat na ebidensya para suportahan ang iyong reklamo.

8. Kung umiwas sa pagboto ang kamag-anak, okay na ba ang appointment?
Hindi sapat ang pag-abstain. Ang impluwensya at presensya ng kamag-anak sa proseso ay maaaring maging problema pa rin.

9. Pwede bang mag-apply sa ibang tanggapan kung kamag-anak ko ang opisyal sa isang ahensya ng gobyerno?
Oo, pwede kang mag-apply sa ibang tanggapan kung saan walang kamag-anak na appointing authority o recommending authority. Ang batas ay specific sa relasyon sa loob ng parehong tanggapan.

10. Saan ako makakakuha ng legal na payo tungkol sa nepotismo?
Kung mayroon kang katanungan o problema tungkol sa nepotismo, makipag-ugnayan sa mga abogado na eksperto sa civil service law. Ang ASG Law ay may mga abogado na dalubhasa sa mga ganitong usapin at handang tumulong sa iyo. Huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin para sa iyong legal na pangangailangan. Maaari kang sumulat sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito para sa konsultasyon.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)