Kailan Ka Pwedeng Kasuhan Administratibo Kahit na Pribado ang Gawa?

G.R. No. 190524, February 17, 2014

INTRODUKSYON

Sa isang lipunang pinahahalagahan ang integridad at pananagutan sa pampublikong serbisyo, mahalagang malaman kung hanggang saan ang sakop ng pananagutan ng isang empleyado ng gobyerno. Kadalasan, iniuugnay natin ang mga kasong administratibo sa mga pagkakamali o paglabag na ginawa sa tungkulin. Ngunit paano kung ang isang empleyado ng gobyerno ay nakagawa ng pagkakamali o paglabag sa kanyang pribadong buhay? Maaari ba siyang kasuhan administratibo dito? Ito ang sentral na tanong na sinagot ng Korte Suprema sa kasong Balasbas v. Monayao.

Sa kasong ito, sinubukan ni Michaelina Balasbas na kasuhan administratibo si Patricia Monayao, isang empleyado ng lokal na pamahalaan, dahil sa mga alegasyon ng misrepresentasyon at pandaraya sa isang pribadong usapin sa lupa. Ngunit hindi kinatigan ng Civil Service Commission (CSC) at ng Court of Appeals (CA) ang kanyang reklamo. Sa huli, umakyat ang kaso sa Korte Suprema upang desisyunan kung tama ba ang CSC at CA sa kanilang naging desisyon.

LEGAL NA KONTEKSTO

Ang batayan ng kasong administratibo laban sa mga empleyado ng gobyerno ay nakasaad sa Executive Order No. 292, o ang Administrative Code of 1987. Ayon sa Seksyon 46 nito, maaaring masuspinde o matanggal sa serbisyo ang isang empleyado ng gobyerno kung may sapat na dahilan at matapos ang due process. Ilan sa mga grounds para sa disciplinary action ay ang dishonesty at conduct prejudicial to the best interest of the service.

Mahalagang tandaan na hindi lamang mga pagkakamali sa tungkulin ang maaaring maging batayan ng kasong administratibo. Ayon sa Korte Suprema, kahit na ang isang gawa ay ginawa sa pribadong kapasidad, maaari pa rin itong maging sanhi ng administrative liability kung ito ay nagpapakita ng kawalan ng moral na integridad o nakakasira sa imahe ng serbisyo publiko. Sa madaling salita, ang pagiging public official ay hindi lamang tungkol sa trabaho mula 8 hanggang 5. Ito ay tungkol sa pagpapanatili ng mataas na pamantayan ng moralidad at integridad sa lahat ng oras, maging sa pribado o pampublikong buhay.

Kaugnay nito, binigyang-diin ng Korte Suprema ang Republic Act No. 6713, o ang Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees. Ayon sa Seksyon 4(c) nito, ang mga public official at empleyado ay dapat “at all times respect the rights of others, and shall refrain from doing acts contrary to law, good morals, good customs, public policy, public order, public safety and public interest.” Ito ay nagpapakita na ang pananagutan ng isang public official ay hindi lamang limitado sa kanyang opisina, kundi pati na rin sa kanyang pag-uugali bilang isang mamamayan.

PAGSUSURI SA KASO

Ang kaso ay nagsimula sa isang reklamo ni Atty. Michaelina Balasbas laban kay Patricia Monayao. Si Monayao ay empleyado ng Department of Social Welfare and Development (DSWD) noon, ngunit na-devolve na sa lokal na pamahalaan ng Alfonso Lista, Ifugao. Inakusahan ni Balasbas si Monayao ng misrepresentasyon, pandaraya, dishonesty, at pagtanggi na ipatupad ang isang order ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) tungkol sa isang usapin sa lupa.

Ayon kay Balasbas, si Monayao ay lumitaw sa DENR case para sa kanyang ama na umano’y patay na. Pagkatapos manalo ng kapatid ni Balasbas sa kaso at mag-waiver pa si Monayao ng kanyang karapatan sa kalahati ng lupa, ilegal pa rin daw na ibinenta ni Monayao ang bahagi na kanyang iwinaiver sa kanyang mga anak sa pamamagitan ng isang deed of sale na pineke umano dahil patay na ang ama ni Monayao noong panahong ginawa ito.

Nagsampa ng reklamo si Balasbas sa DSWD, ngunit sinabi sa kanya na si Monayao ay devolved na sa lokal na pamahalaan. Kaya naman, nagreklamo si Balasbas sa Mayor ng Alfonso Lista. Ngunit tumanggi ang Mayor na aksyunan ang reklamo dahil ayon sa Civil Service Commission (CSC), ang mga gawa na inirereklamo ay hindi daw may kaugnayan sa tungkulin ni Monayao bilang Municipal Population Officer.

Umapela si Balasbas sa CSC, ngunit kinatigan ng CSC ang opinyon ng kanilang regional office. Ayon sa CSC, wala silang jurisdiction dahil ang reklamo ay nagmula sa isang pribadong transaksyon. Umapela pa rin si Balasbas sa Court of Appeals, ngunit muling natalo. Kaya naman, umakyat siya sa Korte Suprema.

Sa Korte Suprema, sinabi ni Balasbas na kahit na ang mga gawa ni Monayao ay ginawa sa pribadong kapasidad, ito ay nagpapakita pa rin ng kanyang kawalan ng moral na fitness na magpatuloy sa serbisyo publiko. Binigyang-diin niya na ang dishonesty ay isang seryosong offense na punishable ng dismissal sa unang pagkakataon.

Ngunit hindi kinatigan ng Korte Suprema si Balasbas. Ayon sa Korte Suprema, bagama’t maaaring kasuhan administratibo ang isang empleyado ng gobyerno kahit sa pribadong gawa kung ito ay nakakaapekto sa kanyang moral na fitness, sa kasong ito, hindi napatunayan ni Balasbas ang kanyang mga alegasyon laban kay Monayao.

Sinabi ng Korte Suprema:

“However, petitioner’s accusations do not appear to hold water. From an examination of all her letters, pleadings, and other submissions – from her letter-complaint with the DSWD, to her sworn letter-complaint with the office of the Alfonso Lista Mayor, to her appeal letter to the CSC, to her letter-Motion for Reconsideration with the CSC, and finally her CA Petition for Review – it is evident that she offered nothing more than bare imputations against the respondent.”

Binigyang-diin ng Korte Suprema na kahit na sa administrative cases ay hindi mahigpit ang technicalities, kailangan pa rin ng substantial evidence para mapatunayan ang alegasyon. Sa kaso ni Balasbas, puro alegasyon lamang ang kanyang isinumite, walang kahit anong dokumento na sumusuporta sa kanyang mga paratang.

Dagdag pa ng Korte Suprema:

“Thus, in the eyes of the law, respondent committed as yet no visible wrong. The CSC and the CA may not be faulted for deciding the way they did. From her numerous complaints alone, it can be seen that she had no cause of action against the respondent, for her accusations were not supported by the required documentary evidence that should have been readily available to her, given that it consists of public documents which may be inspected and reproduced by permission from the government offices having custody thereof.”

Kaya naman, ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ni Balasbas at kinatigan ang desisyon ng Court of Appeals at Civil Service Commission.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin ng ilang mahahalagang aral:

1. Hindi lahat ng pribadong gawa ay maaaring maging kasong administratibo. Kailangan na ang gawa ay may kaugnayan sa moral na fitness ng empleyado ng gobyerno o nakakasira sa imahe ng serbisyo publiko.
2. Kailangan ng sapat na ebidensya para mapatunayan ang alegasyon sa kasong administratibo. Hindi sapat ang puro paratang lamang. Kailangan ng dokumento o iba pang ebidensya na susuporta sa reklamo.
3. Protektado rin ang mga empleyado ng gobyerno laban sa mga unsubstantiated charges. Hindi dapat gamitin ang administrative cases para lamang manggulo o manira ng reputasyon ng isang public official.

SUSING ARAL

• Ang kasong administratibo ay maaaring isampa laban sa isang empleyado ng gobyerno kahit na ang gawa ay ginawa sa pribadong kapasidad, basta’t ito ay nakakaapekto sa kanyang moral na fitness o nakakasira sa imahe ng serbisyo publiko.
• Sa paghahain ng kasong administratibo, kailangan ng sapat na ebidensya para mapatunayan ang mga alegasyon.
• Ang Korte Suprema ay nagbabala laban sa paggamit ng administrative cases para sa walang basehang paratang laban sa mga public officials.

FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQ)

Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng “conduct prejudicial to the best interest of the service”?

Sagot: Ito ay isang ground para sa kasong administratibo na tumutukoy sa mga gawa ng isang empleyado ng gobyerno na nakakasira sa imahe at integridad ng serbisyo publiko. Hindi kailangang may kaugnayan ito sa kanyang tungkulin sa opisina.

Tanong 2: Kailangan ba laging may kaugnayan sa trabaho ang gawa para masampahan ng kasong administratibo?

Sagot: Hindi. May mga grounds para sa kasong administratibo, tulad ng dishonesty at conduct prejudicial to the best interest of the service, na maaaring isampa kahit na ang gawa ay ginawa sa pribadong kapasidad.

Tanong 3: Ano ang “substantial evidence” na kailangan sa kasong administratibo?

Sagot: Ito ay ang antas ng ebidensya na makatwiran na isipin na totoo ang isang alegasyon. Hindi kailangan ng proof beyond reasonable doubt tulad sa criminal cases, ngunit hindi rin sapat ang puro alegasyon lamang.

Tanong 4: Kung may reklamo ako laban sa isang empleyado ng gobyerno, saan ako dapat magsumite ng reklamo?

Sagot: Depende sa ahensya o sangay ng gobyerno kung saan nagtatrabaho ang empleyado. Kung ito ay sa lokal na pamahalaan, maaaring sa Mayor’s Office. Kung ito ay sa national government agency, maaaring sa kanilang disciplinary authority o sa Civil Service Commission.

Tanong 5: Ano ang dapat kong gawin kung ako ay kinasuhan administratibo?

Sagot: Mahalaga na harapin ang kaso at magsumite ng iyong depensa. Kumuha ng legal na payo kung kinakailangan upang matiyak na maayos ang iyong pagdepensa.

Naranasan mo ba ang ganitong sitwasyon o may katanungan ka pa tungkol sa administrative cases? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto ng ASG Law. Kami ay handang tumulong at magbigay ng payo legal. Makipag-ugnayan dito o sumulat sa amin sa hello@asglawpartners.com.

---

Source: Supreme Court E-Library

This page was dynamically generated

by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)