Naranasan mo na ba na bigla kang iniwan ng iyong abogado? Sa mundo ng batas, ang relasyon mo sa iyong abogado ay kritikal. Pero paano kung biglang magbago ang sitwasyon at kailangan na niyang bumitiw? Ang kaso ni Rosa F. Mercado laban sa Commission on Higher Education (CHED) ay nagtuturo sa atin ng mahalagang aral tungkol sa pormalidad ng pagbawi ng abogado at kung paano ito nakaaapekto sa takbo ng iyong kaso. Sa madaling salita, kung hindi pormal ang pag-alis ng abogado, parang hindi rin siya umalis, at ang mga legal na dokumento na natanggap niya ay baka ikaw pa rin ang masisi.

Si Rosa Mercado, isang empleyado ng CHED, ay sinampahan ng kasong administratibo dahil sa umano’y paggamit ng pekeng dokumento. Ang sentro ng problema ay kung natapos na ba ang representasyon ng kanyang dating abogado noong natanggap ang desisyon ng Court of Appeals. Kung oo, tama ba ang ginawa niya na mag-file ng motion for reconsideration kahit lampas na sa normal na oras? Ito ang susing tanong na sinagot ng Korte Suprema sa kasong ito.

Ang Batas at ang Pag-alis ng Abogado

Para maintindihan natin ang kaso ni Mercado, kailangan nating balikan ang mga patakaran tungkol sa pag-alis ng abogado. Ayon sa Section 26, Rule 138 ng Rules of Court, may dalawang paraan para bumitiw ang isang abogado sa kaso:

1. Sa pamamagitan ng nakasulat na pahintulot ng kliyente na isinampa sa korte. Dito, kailangan lang isampa sa korte ang dokumento na nagpapakita na pumapayag ang kliyente sa pag-alis ng abogado. Hindi na kailangan pang magpaliwanag ang abogado kung bakit siya aalis.
2. Kung walang pahintulot ng kliyente, kailangan dumaan sa korte. Sa ganitong sitwasyon, kailangan ipaalam sa korte at sa kliyente ang balak na pag-alis. Magkakaroon ng pagdinig para malaman kung may sapat na dahilan ang abogado para bumitiw.

Bukod pa rito, mahalaga ring tandaan na may mga dahilan kung kailan maaaring bumitiw ang abogado, ayon sa Code of Professional Responsibility. Kasama dito ang sitwasyon kung ang kliyente ay gumagawa ng ilegal o imoral, hindi sumusunod sa mga payo ng abogado, o hindi nagbabayad ng abogado.

Ang Korte Suprema sa kasong Arambulo v. Court of Appeals ay naglinaw na kung may pahintulot ng kliyente, epektibo agad ang pag-alis ng abogado pagkasampa nito sa korte. Pero hindi ito absolute. Kung ang pag-alis na ito ay mag-iiwan sa kliyente na walang abogado, maaaring ipagpaliban ng korte ang pagiging epektibo nito hanggang sa makahanap ng bagong abogado ang kliyente o kaya naman ay siguraduhin ng kliyente na siya na mismo ang tatanggap ng mga dokumento mula sa korte.

Seksyon 26, Rule 138 ng Rules of Court:

SEC. 26. Change of attorneys.—An attorney may retire at any time from any action or special proceeding, by the written consent of his client filed in court. He may also retire at any time from an action or special proceeding, without the consent of his client, should the court, on notice to the client and attorney, and on hearing, determine that he ought to be allowed to retire. In case of substitution, the name of the attorney newly employed shall be entered on the docket of the court in place of the former one, and written notice of the change shall be given to the adverse party.

Ang Kwento ng Kaso ni Mercado

Nagsimula ang lahat nang ireklamo si Rosa Mercado, Senior Education Program Specialist ng CHED, dahil umano sa kanyang pagiging “arogante at pag-abuso sa kapangyarihan.” Ito ay dahil sa kanyang pag-evaluate sa aplikasyon ng Republican College para sa kanilang Master of Criminology program.

Sinampahan siya ng kasong administratibo. Sa unang desisyon ng CHED, napatunayan siyang nagkasala ng discourtesy at nareprimand. Nag-motion for reconsideration si Mercado, at dito niya unang ipinakita ang isang resolusyon (Alcala Resolution) na umano’y nagbabasura na sa reklamo laban sa kanya, base sa affidavit of desistance ni Ms. Dimayuga, ang nagreklamo.

Ngunit nagduda ang CHED. Walang record ng Alcala Resolution, at mukhang peke ang pirma ni Ms. Dimayuga sa affidavit of desistance. Kaya naman, sa halip na resolbahin ang motion for reconsideration, sinampahan si Mercado ng bagong kaso – dishonesty, grave misconduct, conduct prejudicial to the best interest of the service, at falsification of official document. Sinuspinde pa siya.

Hindi umattend si Mercado sa mga pagdinig. Si Ms. Dimayuga mismo ang tumestigo na hindi niya pinirmahan ang affidavit of desistance. Pinatunayan din ng mga records officer ng CHED na walang Alcala Resolution sa kanilang records.

Dahil dito, napatunayang guilty si Mercado at sinibak sa trabaho. Umapela siya sa Civil Service Commission (CSC). Sa simula, tinanggihan ang kanyang apela, pero nagbago ang isip ng CSC nang magsumite si Mercado ng bagong ebidensya – signature analysis mula sa PNP at affidavit ni dating CHED Chairman Alcala na nagsasabing tunay ang Alcala Resolution.

Pumabor ang CSC kay Mercado at pinabalik siya sa trabaho. Ngunit hindi sumang-ayon ang CHED at umapela sa Court of Appeals. Ibinasura ng Court of Appeals ang desisyon ng CSC. Ayon sa Court of Appeals, hindi maituturing na “newly discovered evidence” ang signature analysis ng PNP. Hindi rin daw hearsay ang mga ito at hindi kwalipikado bilang eksperto ang mga pulis na gumawa ng analysis.

Nakarating ang kaso sa Korte Suprema dahil sa technicality – kung tama ba ang pagbasura ng Court of Appeals sa motion for reconsideration ni Mercado dahil daw lampas na sa oras. Pero sa halip na ibalik sa Court of Appeals, nagdesisyon na rin ang Korte Suprema sa merito ng kaso para matapos na ang matagal nang laban.

Sa desisyon ng Korte Suprema, napag-alaman na ang pag-withdraw ng abogado ni Mercado na si Atty. Sindingan ay may pahintulot niya noong 2005 pa. Kaya noong 2007, hindi na siya abogado ni Mercado. Kaya naman, hindi tama ang Court of Appeals na sabihing natanggap na ni Mercado ang desisyon noong natanggap ito ni Atty. Sindingan. Dahil dito, dapat payagan ang motion for reconsideration ni Mercado.

Ngunit kahit pinayagan ang motion for reconsideration, pinagdesisyunan pa rin ng Korte Suprema na walang sapat na basehan para baligtarin ang desisyon ng Court of Appeals na nagpapatibay sa pagkakasibak kay Mercado. Hindi sapat ang mga bagong ebidensya ni Mercado para mapabago ang desisyon. Ayon sa Korte Suprema:

“We are not convinced. It must be stated at the outset that petitioner did not raise any issue relative to the Court of Appeals’ rejection of the two (2) PNP signature analyses in her Motion for Reconsideration, much less in the instant appeal. For all intents and purposes, the determination by the Court of Appeals on that issue may be considered as already settled.”

“Since the Affidavit of Desistance was established as a forgery, petitioner may still be held liable for “dishonesty, grave misconduct, conduct prejudicial to the best interest of the service and falsification of official document” for her use thereof notwithstanding the possible authenticity of the Alcala Resolution.”

Kaya naman, sa huli, kinatigan pa rin ng Korte Suprema ang CHED. Dismissed pa rin si Rosa Mercado.

Ano ang Leksyon Dito?

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin ng ilang mahahalagang aral:

• Pormalidad sa Pag-alis ng Abogado ay Mahalaga: Kung magpapalit ka ng abogado, siguraduhin na pormal ang pag-alis ng dati mong abogado. Kailangan may nakasulat na dokumento na isinampa sa korte, lalo na kung may pahintulot mo. Ito ay para hindi magkaroon ng problema sa pagtanggap ng mga importanteng dokumento mula sa korte.
• Responsibilidad ng Kliyente: Kahit may abogado ka, responsibilidad mo pa rin na alamin ang takbo ng kaso mo. Huwag basta umasa lang sa abogado. Kung hindi ka sigurado, magtanong sa korte mismo.
• Hindi Sapat ang Bagong Ebidensya Kung Huli Na: Kung may bagong ebidensya ka, isumite mo agad sa tamang panahon. Hindi sapat na isumite mo lang ito sa apela, lalo na kung hindi ito “newly discovered evidence” talaga.

Mga Pangunahing Aral:

• Siguraduhing pormal ang pag-withdraw ng abogado para hindi maapektuhan ang takbo ng kaso.
• Alamin ang estado ng iyong kaso kahit may abogado ka.
• Magsumite ng ebidensya sa tamang panahon.

Mga Madalas Itanong (FAQ)

1. Tanong: Paano ako makakasiguro na pormal ang pag-alis ng abogado ko?
   Sagot: Hingin ang kopya ng Motion to Withdraw na isinampa sa korte at siguraduhing may pirma mo ito bilang “Conforme”. Kung walang “Conforme” mo, dapat may order galing sa korte na nagpapahintulot sa pag-alis ng abogado.
2. Tanong: Ano ang mangyayari kung hindi pormal ang pag-alis ng abogado ko?
   Sagot: Maaaring ituring pa rin ng korte na abogado mo siya. Ang mga dokumento na natanggap niya ay maaaring ituring na natanggap mo na rin, kahit hindi mo pa alam. Maaari kang mapag-iwanan ng deadlines at mapahamak ang kaso mo.
3. Tanong: Kailangan ko ba talagang pumayag kung gusto nang umalis ang abogado ko?
   Sagot: Hindi. Pero kung pumapayag ka, mas madali ang proseso. Kung hindi ka pumapayag, kailangan pa dumaan sa korte para mapatunayan ng abogado na may sapat siyang dahilan para bumitiw. Pero tandaan, may karapatan kang magpalit ng abogado kahit anong oras.
4. Tanong: Ano ang ibig sabihin ng “newly discovered evidence”?
   Sagot: Ito ay ebidensya na hindi mo alam o hindi mo kayang isumite noong pagdinig pa lang, at kung isusumite ito, malaki ang posibilidad na magbabago ang desisyon. Hindi basta-basta maituturing na “newly discovered evidence” ang isang bagay kung dapat noon pa lang ay alam mo na at kaya mo na itong isumite.
5. Tanong: Ano ang dapat kong gawin kung sa tingin ko ay nagkamali ang abogado ko?
   Sagot: Makipag-usap agad sa abogado mo. Kung hindi kayo magkasundo, maaari kang kumuha ng ibang abogado. May karapatan kang magpalit ng abogado kung hindi ka na komportable o kung sa tingin mo ay hindi ka na niya napagsisilbihan nang maayos.

Nais mo bang masiguro na protektado ang iyong mga karapatan sa batas? Eksperto ang ASG Law sa mga usaping administratibo at civil litigation. Kung kailangan mo ng konsultasyon o legal na representasyon, makipag-ugnayan sa amin ngayon din! Bisitahin ang aming website dito para sa karagdagang impormasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo.