Mahigpit na Pananagutan sa Pera ng Hukuman: Paglabag, May Kaparusahan

A.M. No. P-12-3086 (Formerly A.M. No. 11-7-75-MCTC), September 18, 2012

INTRODUKSYON

Naranasan mo na bang magtiwala sa isang tao na humahawak ng iyong pera, tapos malalaman mong hindi pala ito pinangalagaan nang maayos? Sa sistema ng hustisya, ang pera ng hukuman ay pinagkatiwala sa ilang indibidwal, at isa na rito ang Clerk of Court. Ang kasong ito ay nagpapakita kung gaano kahalaga ang tiwalang ito at ang mga responsibilidad na kaakibat nito.

Sa kasong Office of the Court Administrator v. Susana R. Fontanilla, nasuri ang mga libro ng accounts ni Susana Fontanilla, Clerk of Court ng Municipal Circuit Trial Court (MCTC) sa San Narciso-Buenavista, Quezon. Natuklasan sa audit na hindi naideposito agad ni Fontanilla ang mga koleksyon at nagkaroon pa ng kakulangan sa pondo. Ang pangunahing tanong dito: Mananagot ba si Fontanilla sa mga pagkukulang na ito, kahit pa naibalik naman niya ang pera at ito ang kanyang unang pagkakamali?

KONTEKSTONG LEGAL: ANG MAHIGPIT NA BATAS SA PONDO NG HUKUMAN

Mahalagang maunawaan na ang pera na kinokolekta sa mga korte ay hindi basta-basta pera. Ito ay pondo publiko na nakalaan para sa operasyon ng hudikatura at para sa mga taong umaasa sa mabilis at maayos na serbisyo nito. Kaya naman, napakahigpit ng mga patakaran sa paghawak at pagdeposito ng mga pondong ito.

Ayon sa Supreme Court Circular No. 13-92, dapat ideposito agad ng Clerk of Court sa awtorisadong bangko ng gobyerno ang lahat ng koleksyon mula sa fiduciary funds pagkatapos matanggap ang mga ito. Para naman sa Judiciary Development Fund (JDF), partikular na itinalaga ang Land Bank of the Philippines (LBP) bilang awtorisadong bangko, ayon sa SC Circular No. 5-93, Seksyon 3 at 5. Narito ang sipi ng Seksyon 3:

“Duty of the Clerks of Court, Officers-in-Charge or accountable officers. – The Clerks of Court, Officers-in-Charge, or their accountable duly authorized representatives designated by them in writing, who must be accountable officers, shall receive the Judiciary Development Fund collections, issue the proper receipt therefore, maintain a separate cash book properly marked x x x deposit such collections in the manner herein prescribed and render the proper Monthly Report of Collections for said Fund.”

Malinaw na nakasaad sa mga sirkular na ito ang obligasyon ng mga Clerk of Court na ideposito ang mga koleksyon araw-araw kung maaari. Kung hindi naman, may takdang araw para sa pagdeposito, at agad-agad kung umabot na sa P500 ang koleksyon. Ang layunin nito ay simple: maiwasan ang anumang posibilidad ng pang-aabuso o pagkawala ng pondo, at mapanatili ang integridad ng sistema ng hukuman.

Ang paglabag sa mga sirkular na ito ay hindi lamang simpleng pagkakamali. Ito ay maituturing na gross neglect of duty o malubhang pagpapabaya sa tungkulin, at maaaring humantong sa administratibong pananagutan.

PAGBUSISI SA KASO FONTANILLA: KWENTO NG PAGKUKULANG AT PANANAGUTAN

Nagsimula ang kaso kay Fontanilla nang mapansin ng Office of the Court Administrator (OCA) na hindi siya regular na nagpapasa ng buwanang report at hindi nagdedeposito ng mga koleksyon. Ipinag-utos pa nga na ihinto ang kanyang suweldo dahil dito. Inamin ni Fontanilla na ginamit niya ang ilang koleksyon para sa personal na pangangailangan dahil sa problema sa pera. Naibalik naman niya ang mga monthly reports at naideposito ang balanse, at hiniling niyang ibalik na ang kanyang suweldo.

Nag-audit ang OCA at natuklasan na kahit accounted naman ang lahat ng koleksyon, may unauthorized withdrawals pala sa Fiduciary Fund na umabot sa P28,000. Naibalik din naman ni Fontanilla ang halagang ito. Bukod pa rito, natuklasan din na hindi agad naire-remit ang ibang koleksyon at may pondo pala na nakadeposito sa Municipal Treasurer’s Office imbes sa LBP.

Sa madaling salita, kahit walang pagnanakaw na nangyari, maraming pagkukulang si Fontanilla sa paghawak ng pondo. Iminungkahi ng OCA na sampahan siya ng kasong administratibo at pagmultahin ng P10,000. Sumang-ayon ang Korte Suprema, ngunit tinaasan ang multa.

Ipinunto ng Korte Suprema na:

“These directives in the circulars are mandatory, designed to promote full accountability for government funds. Clerks of Court, tasked with the collections of court funds, are duty bound to immediately deposit with the LBP or with the authorized government depositories their collections on various funds because they are not authorized to keep funds in their custody.”

Idinagdag pa ng Korte:

“Delay in the remittance of collection is a serious breach of duty. It deprives the Court of the interest that may be earned if the amounts are promptly deposited in a bank; and more importantly, it diminishes the faith of the people in the Judiciary. This act constitutes dishonesty which carries the extreme penalty of dismissal from the service even if committed for the first time.”

Bagama’t naunawaan ng Korte ang personal na kalagayan ni Fontanilla, hindi nila kinunsente ang kanyang pagkakamali. Dahil ito ang kanyang unang pagkakasala at nagpakita siya ng pagsisisi, pinatawan siya ng mas mataas na multa na P40,000 at mahigpit na babala.

PRAKTICAL IMPLIKASYON: ANO ANG ARAL MULA SA KASONG ITO?

Ang kaso ni Fontanilla ay malinaw na nagpapakita na hindi dapat ipinagsasawalang-bahala ang responsibilidad sa paghawak ng pondo ng hukuman. Kahit pa walang intensyon na magnakaw at naibalik naman ang pera, ang pagpapabaya sa mga patakaran ay may kaakibat na parusa.

Para sa mga empleyado ng korte, lalo na ang mga humahawak ng pondo, narito ang ilang importanteng aral:

• Sundin ang mga sirkular at patakaran. Hindi ito mga suhestiyon lamang, kundi mandatoryong direktiba na dapat tuparin.
• Ideposito agad ang koleksyon. Huwag hintaying umabot sa takdang araw o halaga kung maaari namang ideposito araw-araw.
• Huwag gamitin ang pondo para sa personal na pangangailangan. Kahit gaano pa kabigat ang problema, hindi ito katwiran para gamitin ang pondo ng hukuman.
• Magsumite ng monthly reports on time. Ito ay mahalagang dokumentasyon para masubaybayan ang pondo.
• Kung may problema, agad na ipaalam sa nakatataas. Huwag itago ang problema at umaksyon agad para malutas ito.

MGA MADALAS ITANONG (FAQs)

Tanong 1: Ano ang mangyayari kung hindi agad naideposito ang koleksyon pero walang kakulangan sa pondo?

Sagot: Kahit walang kakulangan, maaari pa rin itong ituring na paglabag at may administratibong pananagutan pa rin. Deprived ang hukuman sa interest na sana ay nakuha kung naideposito agad ang pera.

Tanong 2: Maaari bang magdahilan ang Clerk of Court ng personal na problema para hindi agad makapagdeposito?

Sagot: Hindi po. Ang personal na problema ay hindi sapat na dahilan para hindi sundin ang mga patakaran sa paghawak ng pondo ng hukuman.

Tanong 3: Ano ang posibleng parusa sa Clerk of Court na mapatunayang nagpabaya sa paghawak ng pondo?

Sagot: Maaaring mapatawan ng multa, suspensyon, o dismissal mula sa serbisyo, depende sa bigat ng paglabag.

Tanong 4: Kung naibalik na ang kakulangan sa pondo, ligtas na ba sa pananagutan?

Sagot: Hindi po. Ang pagbabalik ng pondo ay maaaring makonsidera bilang mitigating circumstance, pero hindi ito nangangahulugang wala nang pananagutan. Ang paglabag mismo ay mayroon nang kaakibat na responsibilidad.

Tanong 5: Ano ang dapat gawin ng isang empleyado ng korte kung may nakita siyang irregularidad sa paghawak ng pondo?

Sagot: Dapat agad itong ipagbigay-alam sa nakatataas o sa Office of the Court Administrator para maaksyunan agad.

Naranasan mo ba ang ganitong problema o nangangailangan ng legal na payo hinggil sa pananagutan sa pondo publiko? Ang ASG Law ay may mga abogado na eksperto sa mga kasong administratibo at pananagutan ng mga empleyado ng gobyerno. Huwag mag-atubiling kumonsulta. Makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page.

---

Source: Supreme Court E-Library

This page was dynamically generated

by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)