Sa kasong ito, pinanindigan ng Korte Suprema ang pananagutan ng isang Clerk of Court VI at Cash Clerk III sa Regional Trial Court ng Davao City dahil sa kapabayaan at pagpapabaya sa kanilang tungkulin na nagresulta sa malaking pagkawala ng pondo ng hukuman. Ipinakita ng desisyon na ang mga empleyado ng hukuman ay may mataas na pamantayan ng pananagutan sa pangangalaga ng mga pondo ng gobyerno. Ang pagkabigong sumunod sa mga alituntunin sa paghawak ng pondo ay maaaring humantong sa malubhang parusa, kabilang ang pagtanggal sa serbisyo. Ito ay nagsisilbing babala sa lahat ng mga empleyado ng gobyerno, lalo na sa mga humahawak ng pera ng bayan, na dapat silang maging maingat at tapat sa kanilang mga tungkulin. Ang kapabayaan at pagiging pabaya ay hindi lamang katanggap-tanggap kundi maaaring humantong pa sa kriminal na pananagutan.
Pondo ng Hukuman, Saan Napunta?: Kuwento ng Kapabayaan sa Davao RTC
Ang kasong ito ay nagsimula sa isang audit sa Office of the Clerk of Court (OCC) ng Regional Trial Court (RTC) sa Davao City. Nagsagawa ng financial audit matapos mapansin ang paulit-ulit na pagkabigo ni Clerk of Court VI Edipolo P. Sarabia, Jr. na magsumite ng buwanang ulat pinansyal. Sa audit, natuklasan ang malaking kakulangan sa Judiciary Development Fund (JDF), Special Allowance for the Judiciary Fund (SAJF), Mediation Fund (MF), Sheriffs Trust Fund (STF), at Fiduciary Fund (FF). Ang kabuuang kakulangan ay umabot sa P18,458,356.64. Dahil dito, sinampahan ng kasong administratibo si Sarabia, kasama sina Cash Clerk III Haydee B. Salazar, at Clerks III Marifi A. Oquindo, Aimee May D. Agbayani, at Orlando A. Marquez.
Napag-alaman sa imbestigasyon na nagawa ni Sarabia ang maling gawain dahil sa kanyang posisyon bilang Clerk of Court at sa pakikipagsabwatan ni Salazar, na siyang Cash Clerk. Natuklasan na ginamit ni Sarabia ang mga pondo para sa kanyang personal na interes. Ang pagpapabaya ni Salazar sa kanyang tungkulin ay nagbigay daan kay Sarabia upang maisagawa ang mga ilegal na aktibidad. Ang iba pang mga empleyado ay nasangkot din sa iba’t ibang antas ng kapabayaan. Dahil dito, ang Korte Suprema ay nagbigay ng desisyon ukol sa pananagutan ng bawat isa.
Ayon sa Konstitusyon, “ang pagiging lingkod-bayan ay isang pagtitiwalang pampubliko” at “dapat managot ang mga opisyal at empleyado ng gobyerno sa mga mamamayan, at pagsilbihan sila nang may pinakamataas na responsibilidad, integridad, katapatan, at kahusayan.”
Kaugnay nito, si Atty. Edipolo P. Sarabia, Jr., bilang Clerk of Court VI, ay napatunayang nagkasala ng Gross Misconduct, Gross Neglect of Duty, at Malversation of Public Funds. Sa kanyang posisyon, inaasahan siyang maging mapagkakatiwalaan at responsable sa pangangalaga ng mga pondo ng hukuman. Dahil sa kanyang paglabag sa Code of Conduct para sa Court Personnel at iba pang alituntunin, siya ay napatunayang nagkasala. Ang pagkakasala ni Sarabia ay nagpakita ng maling paggamit ng pondo, na kinabibilangan ng mga koleksyon ng cash bond, na sinasabing ginamit niya para sa kanyang personal na kapakinabangan.
Ang pananagutan ni Haydee B. Salazar, bilang Cash Clerk III, ay nauugnay sa kanyang kapabayaan sa tungkulin at pagiging dishonest. Bilang Cash Clerk, siya ang may pangunahing responsibilidad sa pangangalaga ng mga koleksyon ng hukuman bago ideposito. Bagaman hindi direktang napatunayang nakinabang sa iligal na aktibidad, pinanagot siya sa pagpapabaya sa kanyang tungkulin at hindi pag-uulat ng maling gawain ni Sarabia. Ang kawalan niya ng aksyon at ang kanyang pagtatago ng katotohanan ay nagbigay-daan sa maling gawain na magpatuloy, na nagdulot ng malaking pagkalugi sa mga pondo ng hukuman. Kasama ang parusa, pinanagot rin si Salazar sa pagsasauli ng halaga kasama ni Sarabia.
Bilang resulta, si Atty. Sarabia at Ms. Salazar ay pinatawan ng parusa na Dismissal from the Service na may forfeiture of all benefits, maliban sa accrued leave credits, at disqualification mula sa reinstatement o appointment sa anumang posisyon sa gobyerno. Para naman kay Marifi A. Oquindo, siya ay napatunayang nagkasala ng Serious Dishonesty dahil sa pagkakaroon niya ng kaalaman sa maling gawain ni Sarabia ngunit hindi ito iniulat. Dahil dito, siya ay pinagmulta ng P120,000.00 at binigyan ng babala. Sa kabilang banda, sina Aimee May D. Agbayani at Orlando A. Marquez ay pinawalang-sala dahil walang sapat na ebidensya upang mapanagot sila sa kaso.
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay ang pananagutan ng mga empleyado ng hukuman sa kapabayaan sa kanilang tungkulin na nagresulta sa pagkawala ng pondo ng hukuman. Ito ay tumutukoy sa pagkabigo na pangalagaan ang mga pondo ng gobyerno at paglabag sa Code of Conduct. |
| Sino ang mga pangunahing sangkot sa kaso? | Ang mga pangunahing sangkot ay sina Atty. Edipolo P. Sarabia, Jr. (Clerk of Court VI), Haydee B. Salazar (Cash Clerk III), Marifi A. Oquindo (Clerk III), Aimee May D. Agbayani (Clerk III), at Orlando A. Marquez (Clerk III) mula sa Regional Trial Court ng Davao City. |
| Ano ang natuklasan sa audit ng Office of the Clerk of Court (OCC)? | Natuklasan ang kakulangan sa Judiciary Development Fund (JDF), Special Allowance for the Judiciary Fund (SAJF), Mediation Fund (MF), Sheriffs Trust Fund (STF), at Fiduciary Fund (FF) na umabot sa P18,458,356.64. Ipinakita rin sa audit na hindi nagsumite si Sarabia ng kanyang financial reports at mga irregular na transaksyon. |
| Anong mga parusa ang ipinataw sa mga nagkasala? | Si Atty. Sarabia at Ms. Salazar ay Dismissed from the Service na may forfeiture of all benefits, maliban sa accrued leave credits, at disqualification mula sa reinstatement o appointment sa anumang posisyon sa gobyerno. Si Marifi A. Oquindo ay pinagmulta ng P120,000.00. |
| Bakit pinawalang-sala sina Aimee May D. Agbayani at Orlando A. Marquez? | Sina Agbayani at Marquez ay pinawalang-sala dahil walang sapat na ebidensya upang mapanagot sila sa mga paratang. Ayon sa imbestigasyon, hindi nila alam ang illegal na aktibidad ni Sarabia. |
| Ano ang mga batayan sa desisyon ng Korte Suprema? | Ang desisyon ng Korte Suprema ay batay sa mga probisyon ng Konstitusyon at alituntunin ng Code of Conduct for Court Personnel. Sa kabilang banda, ang hindi pagsunod dito ay itinuring na isang paglabag sa tungkulin at pananagutan sa publiko. |
| Ano ang mga krimen o paglabag na ikinaso sa mga empleyado? | Ang mga ikinaso ay ang Gross Misconduct, Gross Neglect of Duty, Dishonesty, at Malversation of Public Funds. Ang lahat nang ito ay malinaw na paglabag sa Code of Conduct para sa Court Personnel na nararapat lamang na maparusahan ang sinuman. |
| Bukod pa sa kanilang dismissal, ano pa ang ipinataw ng Korte sa kasong Sarabia at Salazar? | Maliban sa dismissal, iniutos din ng Korte na si Atty. Sarabia Jr. at Ms. Haydee B. Salazar ay magsama-sama na panagutan ang panunumbalik ng nasabing halaga sa Fiduciary, Sheriffs Trust, Judiciary Development, at Special Allowance Funds ng Court. |
Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng integridad at responsibilidad sa serbisyo publiko. Nagsisilbi itong babala sa lahat ng mga empleyado ng gobyerno na ang kapabayaan at pagtatago ng maling gawain ay may malubhang kahihinatnan.
Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng pasyang ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: Ang pagsusuring ito ay ibinibigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na naaayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Office of the Court Administrator vs. Edipolo P. Sarabia, Jr., A.M. No. P-15-3398, July 12, 2022
Mag-iwan ng Tugon