Nagdesisyon ang Korte Suprema na pawalang-sala ang mga dating komisyoner ng Energy Regulatory Commission (ERC) na sina Alfredo J. Non, Gloria Victoria C. Yap-Taruc, Josefina Patricia A. Magpale-Asirit, at Geronimo D. Sta. Ana sa kasong paglabag sa Section 3(e) ng Republic Act (R.A.) No. 3019. Ito ay dahil nakita ng Korte na nagkamali ang Ombudsman sa paghanap ng probable cause para isampa ang kaso laban sa kanila. Ang desisyong ito ay nagpapakita na hindi dapat basta-basta kinakasuhan ang mga opisyal ng gobyerno kung walang sapat na ebidensya, lalo na kung ang mga pagkakamali ay bunga lamang ng kanilang pagpapasya at hindi ng korapsyon o malisyosong intensyon. Ang layunin nito ay protektahan ang mga indibidwal mula sa madaliang pag-uusig at upang matiyak na ang mga opisyal ng gobyerno ay malayang makapaglingkod nang walang takot sa walang batayang mga kaso.

Kasunduan Ba o Korapsyon? Paglilinaw sa Desisyon ng ERC na Nagbunga ng Kontrobersiya

Ang kaso ay nag-ugat sa pagpapalabas ng ERC Resolution No. 1, Series of 2016 (Resolution No. 1-2016), na nagpaliban sa implementasyon ng Competitive Selection Process (CSP) requirement. Ang CSP ay isang proseso kung saan kinakailangan ang mga distribution utility (DUs) na magsagawa ng competitive bidding para sa mga power supply agreement (PSAs) upang matiyak ang pinakamababang presyo ng kuryente para sa mga потребители. Ipinunto ng Alyansa Para sa Bagong Pilipinas, Inc. (ABP) na ang pagpapaliban na ito ay upang paboran ang Manila Electric Company (MERALCO), na naghain ng pitong PSA sa ERC bago ang bagong deadline. Naniniwala ang ABP na ito ay nagdulot ng pinsala sa publiko dahil sa mas mataas na singil sa kuryente sa loob ng 20 taon.

Ayon sa Section 3(e) ng R.A. No. 3019, ipinagbabawal ang pagbibigay ng hindi nararapat na benepisyo sa sinumang pribadong partido sa pamamagitan ng manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence. Upang mapatunayan ang paglabag sa batas na ito, kailangang ipakita na ang akusado ay isang opisyal ng publiko na kumilos nang may bias, masamang intensyon, o kapabayaan, at nagdulot ito ng pinsala o nagbigay ng hindi nararapat na benepisyo sa isang pribadong partido. Ang desisyon ng Ombudsman na sampahan ng kaso ang mga komisyoner ng ERC ay ibinatay sa suspetsa na ang pagpapaliban ng CSP ay nagbigay ng hindi nararapat na benepisyo sa MERALCO.

Gayunpaman, sinuri ng Korte Suprema ang ebidensya at napag-alamang walang sapat na batayan upang suportahan ang paratang na ang mga komisyoner ay kumilos nang may manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence. Ipinaliwanag ng Korte na ang Resolution No. 1-2016 ay inilabas upang bigyang-linaw ang mga alalahanin ng iba’t ibang stakeholders sa industriya ng энергетика kaugnay ng implementasyon ng CSP. Ang ilang stakeholders ay humiling ng paglilinaw sa legal na implikasyon ng Resolution No. 13-2015 sa mga PSA na umiiral na, ipapawalang-bisa, at naisakatuparan na. Hiniling din nila ang paglilinaw at patnubay sa kung anong mga katanggap-tanggap na anyo ng CSP ang maaaring ilapat, pati na rin ang posibleng pagbubukod sa nasabing kinakailangan. Ibig sabihin, hindi lamang MERALCO ang nakinabang sa resolution, kundi pati na rin ang iba pang kompanya ng kuryente.

Sa ilalim ng batas, ang manifest partiality ay nangangahulugan ng pagkiling o pagpabor sa isang panig. Ang evident bad faith ay nangangahulugan ng paggawa ng isang bagay nang may masamang intensyon o motibo. Ang gross inexcusable negligence ay nangangahulugan ng pagpapabaya na labis-labis na wala man lang bahagyang pag-iingat. Sa kasong ito, walang sapat na ebidensya na nagpapakita na ang mga komisyoner ng ERC ay kumilos nang may alinman sa mga ito.

Ang pagpapalabas ng Resolution No. 1-2016 ay isang ehersisyo ng kanilang kapangyarihan bilang mga regulator at hindi isang kriminal na pagkilos. Binigyang-diin ng Korte na kahit na mali ang pagpapalabas ng Resolution No. 1-2016, hindi ito nangangahulugan na ang mga komisyoner ay dapat автоматический kasuhan ng paglabag sa R.A. No. 3019. Kaya, pinawalang-sala ng Korte Suprema ang mga komisyoner ng ERC sa kasong kinakaharap nila. Bagama’t wrongful ang ginawa ng mga concerned Commissioners sa pag-isyu ng Resolution No. 1-2016, hindi dapat itong automatically i-deem bilang kriminal.

Ang desisyong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagkilala sa pagkakaiba sa pagitan ng isang pagkakamali sa pagpapasya at isang kriminal na pagkakasala. Dapat protektahan ang mga opisyal ng gobyerno mula sa mga kasong walang basehan upang hindi sila matakot maglingkod sa publiko. Ang mahahalagang katwiran ay dapat na maingat na balansihin ng mga prosecutory arm ng Estado ang pangangailangang usigin ang mga kriminal na pagkakasala, sa isang banda, at ang tungkuling protektahan ang mga inosente mula sa mga walang batayang demanda, lalo na kapag ang mga inosenteng opisyal ng publiko ay kasangkot, sa kabilang banda.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung nagkamali ba ang Ombudsman sa paghahanap ng probable cause upang kasuhan ang mga komisyoner ng ERC ng paglabag sa Sec. 3(e) ng R.A. No. 3019, dahil sa pagpapalabas ng Resolution No. 1-2016.
Ano ang Competitive Selection Process (CSP)?	Ang CSP ay isang proseso kung saan kinakailangan ang mga distribution utility (DUs) na magsagawa ng competitive bidding para sa mga power supply agreement (PSAs) upang matiyak ang pinakamababang presyo ng kuryente para sa mga потребители. Ito ay upang maiwasan ang pagkakaron ng undue advantage.
Ano ang paratang laban sa mga komisyoner ng ERC?	Sila ay kinasuhan ng paglabag sa Section 3(e) ng R.A. No. 3019, dahil sa pagbibigay ng hindi nararapat na benepisyo sa MERALCO sa pamamagitan ng pagpapaliban ng implementasyon ng CSP.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	PinaWALANG-SALA ng Korte Suprema ang mga komisyoner ng ERC, dahil walang sapat na ebidensya upang suportahan ang paratang na sila ay kumilos nang may manifest partiality, evident bad faith, o gross inexcusable negligence.
Ano ang implikasyon ng desisyong ito sa mga opisyal ng gobyerno?	Pinoprotektahan nito ang mga opisyal ng gobyerno mula sa mga kasong walang basehan, kung ang kanilang pagkakamali ay bunga lamang ng kanilang pagpapasya at hindi ng korapsyon. Mahalagang isipin na hindi lahat ng nagkakamali ay dapat agad na makulong.
Ano ang papel ng Ombudsman sa mga kasong ito?	Ang Ombudsman ay may kapangyarihang mag-imbestiga at magsampa ng kaso laban sa mga opisyal ng gobyerno, ngunit dapat itong gawin nang may sapat na basehan at walang grave abuse of discretion. Dapat siguraduhin na may strong ang ebidensya.
Paano nakaapekto ang Resolution No. 1-2016 sa MERALCO?	Ang Resolution No. 1-2016 ay nagbigay-daan sa MERALCO na maghain ng pitong PSA sa ERC bago ang bagong deadline nang hindi sumusunod sa CSP. Pero nilinaw ng Korte Suprema na ang PSA submission pa lamang ay hindi pa nangangahulugan ng agarang benepisyo sa MERALCO dahil dadaan pa rin ito sa masusing pagbusisi ng ERC.
Sino pa ang mga stakeholders na naapektuhan ng Resolution No. 1-2016?	Bukod sa MERALCO, may iba pang kompanya ng kuryente at electric cooperatives na nagpahayag ng kanilang mga alalahanin kaugnay ng implementasyon ng CSP, kaya’t kinailangan ang paglilinaw at transisyon. Kaya hindi sinasadya ang binifisyo ng MERALCO.

Ang desisyong ito ng Korte Suprema ay isang paalala na mahalaga ang pagiging responsable at transparent sa paglilingkod sa gobyerno, ngunit hindi rin dapat magdulot ng takot sa mga opisyal na gumawa ng mga desisyon para sa ikabubuti ng publiko. Ang kailangan ay balanse upang may sumubok at maglingkod pa rin ng tapat. Hindi madali ang maging lingkod bayan at dapat lamang na tumulong tayo sa halip na maging pabigat pa.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Alfredo J. Non, et al. v. Office of the Ombudsman, G.R. No. 239168, September 15, 2020