Sa desisyong ito, nilinaw ng Korte Suprema na ang isang korporasyon, mayroon man o walang orihinal na charter, ay nasa ilalim ng audit jurisdiction ng Commission on Audit (COA) kung ang gobyerno ay nagmamay-ari o may kontroladong interes dito. Ang desisyon na ito ay nagbibigay linaw sa saklaw ng kapangyarihan ng COA at nagtatakda ng pananagutan para sa mga opisyal na tumatanggap ng mga benepisyo na hindi naaayon sa mga regulasyon. Ang paglabag sa mga regulasyon na ito, tulad ng pagtanggap ng dagdag na kompensasyon na ipinagbabawal ng Konstitusyon, ay maaaring magresulta sa pagbawi ng mga natanggap na benepisyo.
Corregidor Foundation: Pagtalima sa Audit Kapag May Kontrol ang Gobyerno?
Ang kaso ay nag-ugat sa pag-audit ng Commission on Audit (COA) sa Corregidor Foundation, Inc. (CFI), isang non-stock corporation na itinatag upang pangalagaan at paunlarin ang Corregidor bilang isang destinasyong panturista. Nalaman ng COA na ilang opisyal ng Philippine Tourism Authority (PTA) ang tumatanggap ng honoraria at cash gifts mula sa CFI habang naglilingkod din sa PTA. Ito ay pinagbawalan ng COA, na sinasabing labag ito sa Department of Budget and Management (DBM) Budget Circular No. 2003-5 at sa Konstitusyon na nagbabawal ng double compensation. Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung ang CFI ay maituturing na isang government-owned or controlled corporation (GOCC) at kung saklaw ba ito ng audit jurisdiction ng COA.
Ang petitioners, mga opisyal ng PTA na tumanggap ng honoraria at cash gifts mula sa CFI, ay nagtalo na ang CFI ay isang pribadong korporasyon at hindi dapat saklaw ng audit ng COA. Iginiit nila na ang CFI ay hindi nilikha sa pamamagitan ng isang espesyal na batas o charter at ang kanilang mga pondo ay nagmula sa mga donasyon at grants, hindi mula sa pambansang gobyerno. Dagdag pa nila, ang kanilang coverage sa Social Security System (SSS) ay nagpapatunay na ang CFI ay isang pribadong korporasyon.
Ang Commission on Audit, sa kabilang banda, ay nagpahayag na mayroon silang kapangyarihang matukoy kung ang isang entity ay GOCC o hindi, bilang bahagi ng kanilang tungkuling i-audit ang mga account ng gobyerno at mga korporasyong kontrolado nito. Ipinagtanggol ng COA ang kanilang pagpapasya na ang CFI ay isang GOCC dahil sa ilang mga kadahilanan: (1) ang mga incorporator ng CFI ay pawang mga opisyal ng gobyerno; (2) ang CFI ay sinusuportahan ng gobyerno sa pamamagitan ng mga ahensya tulad ng PTA; (3) ang budget ng CFI ay nangangailangan ng pag-apruba ng PTA; (4) ang CFI ay kinakailangang magsumite ng quarterly reports sa PTA; at (5) ang CFI ay walang awtoridad na mag-dispose ng mga ari-arian na sakop ng Memorandum of Agreement.
Binigyang-diin ng Korte Suprema na batay sa iba’t ibang batas, maituturing na GOCC ang isang entity kung mayroon itong tatlong katangian: (1) ito ay organisado bilang isang stock o non-stock corporation; (2) ang mga tungkulin nito ay may kaugnayan sa pampublikong interes; at (3) ito ay pag-aari o kontrolado ng gobyerno. Ginamit ng Korte ang “totality test” upang suriin ang relasyon ng CFI sa estado at napagpasyahan na ang CFI ay nilikha ng estado bilang isang instrumento upang isakatuparan ang isang governmental function.
Ipinunto ng Korte na ang artikulo ng incorporasyon ng CFI ay nagpapahayag na ito ay organisado at dapat patakbuhin sa pampublikong interes, at ang mga layunin nito ay may kaugnayan sa pagtataguyod at pagpapaunlad ng turismo, isang idineklarang patakaran ng estado. Bukod dito, lahat ng mga incorporator ng CFI ay mga opisyal ng gobyerno, at ang mga miyembro ng Board of Trustees ay dapat na mga opisyal ng gobyerno na naglilingkod batay sa kanilang posisyon. Dahil dito, kinilala ng Korte Suprema na ang pamahalaan ay may kontrol sa CFI, na ginagawa itong isang government-owned or controlled corporation at saklaw ng audit jurisdiction ng Commission on Audit. Kaya, ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon at pinagtibay ang desisyon ng COA.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung ang Corregidor Foundation, Inc. (CFI) ay isang government-owned or controlled corporation (GOCC) at kung saklaw ba ito ng audit jurisdiction ng Commission on Audit (COA). Kasama dito kung ang COA ay may kapangyarihang matukoy kung ang isang entity ay GOCC o hindi. |
| Bakit pinagbawalan ng COA ang pagbabayad ng honoraria at cash gifts? | Pinagbawalan ng COA ang pagbabayad dahil labag ito sa Department of Budget and Management (DBM) Budget Circular No. 2003-5 at sa Konstitusyon, na nagbabawal ng double compensation. Ang mga opisyal ng Philippine Tourism Authority (PTA) ay tumatanggap ng karagdagang kompensasyon mula sa CFI habang naglilingkod din sa PTA. |
| Ano ang totality test na ginamit ng Korte Suprema? | Ang “totality test” ay ginamit upang suriin ang kabuuang relasyon ng korporasyon sa estado. Tinitingnan nito kung ang korporasyon ay nilikha ng estado bilang instrumento nito upang isakatuparan ang isang governmental function, na nagpapahiwatig ng pagiging isang pampublikong korporasyon. |
| Sinu-sino ang mga petitioner sa kasong ito? | Ang mga petitioner ay sina Adelaido Oriondo, Teodoro M. Hernandez, Renato L. Basco, Carmen Merino, at Reynaldo Salvador, mga dating opisyal ng Philippine Tourism Authority (PTA) na tumanggap ng honoraria at cash gifts mula sa Corregidor Foundation, Inc. (CFI). |
| Ano ang batayan ng Korte Suprema sa pagpapasya na ang CFI ay isang GOCC? | Napagpasyahan ng Korte Suprema na ang CFI ay isang GOCC batay sa tatlong katangian: (1) ito ay organisado bilang isang non-stock corporation; (2) ang mga tungkulin nito ay may kaugnayan sa pampublikong interes; at (3) ito ay kontrolado ng gobyerno. |
| Ano ang kahalagahan ng Artikulo IX-B, Seksyon 8 ng Konstitusyon sa kasong ito? | Binabawal ng Artikulo IX-B, Seksyon 8 ng Konstitusyon ang pagtanggap ng karagdagang, double, o indirect compensation maliban kung partikular na pinahintulutan ng batas. Ang pagtanggap ng honoraria at cash gifts mula sa CFI habang naglilingkod din sa PTA ay lumalabag sa probisyong ito. |
| Bakit ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon? | Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon dahil napagpasyahan nitong ang CFI ay isang government-owned or controlled corporation (GOCC) at nasa ilalim ng audit jurisdiction ng Commission on Audit (COA). Dahil dito, ang COA ay may kapangyarihang pigilan ang pagbabayad ng honoraria at cash gifts. |
| Ano ang implikasyon ng desisyong ito sa ibang mga katulad na organisasyon? | Ang desisyon ay nagpapahiwatig na ang anumang korporasyon na may malaking kontrol o pagmamay-ari ang gobyerno ay maaaring i-audit ng COA. Dapat siguraduhin ng mga opisyal na tumatanggap ng honoraria na sila ay may legal na batayan para sa pagtanggap ng karagdagang bayad upang maiwasan ang paglabag sa double compensation. |
Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay diin sa mahalagang papel ng COA sa pagbabantay sa paggamit ng pondo ng gobyerno, maging sa mga korporasyong may kaugnayan sa pamahalaan. Dapat tiyakin ng mga ahensya ng gobyerno at mga korporasyon na sinusunod nila ang mga regulasyon sa pagbabayad ng honoraria at iba pang benepisyo upang maiwasan ang mga isyu sa pag-audit at legal na problema.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: ADELAIDO ORIONDO, ET AL. VS. COMMISSION ON AUDIT, G.R. No. 211293, June 04, 2019
Mag-iwan ng Tugon