Ipinasiya ng Korte Suprema na ang mga interes sa pautang na sobra-sobra ay labag sa batas at moralidad. Sa kasong ito, binago ng Korte ang desisyon ng Court of Appeals at ibinalik ang desisyon ng Regional Trial Court, na nag-uutos na ibalik ang labis na bayad sa interes sa umutang. Ito ay nagpapakita na kahit may kasulatan na napagkasunduan, maaaring pa ring maprotektahan ang mga nangungutang laban sa mga interes na hindi makatarungan. Ang desisyong ito ay nagbibigay diin sa pangangailangan na protektahan ang mga indibidwal laban sa mapang-abusong mga patakaran sa pananalapi at tiyakin na ang mga kasunduan sa pagpapautang ay patas at makatwiran.

Kung Paano Nagkaroon ng Hustisya Laban sa Hindi Makatarungang Interes sa Pautang

Sa kasong Rosemarie Q. Rey vs. Cesar G. Anson, nasuri ang legalidad ng mataas na interes sa mga pautang at ang karapatan ng umutang na mabawi ang sobrang bayad. Nagsimula ang lahat nang nangailangan ng pera si Rosemarie Rey para sa kanyang paaralan at umutang kay Cesar Anson. Ngunit ang mga interes na ipinataw sa kanyang mga pautang ay naging masyadong mataas, na humantong sa isang legal na labanan. Tinimbang ng Korte Suprema ang kalayaan ng kontrata laban sa proteksyon na ibinibigay ng batas laban sa mga hindi makatarungang kondisyon.

Ang Artikulo 1306 ng Civil Code ay nagbibigay ng limitasyon sa kalayaan ng kontrata, kung saan sinasabing ang mga napagkasunduan ay hindi dapat labag sa batas, moralidad, mabuting kaugalian, pampublikong kaayusan, o pampublikong patakaran. Kaugnay nito, maraming pagkakataon na ipinahayag ng Korte Suprema na ang pagpataw ng hindi makatarungang interes sa pautang ay imoral at hindi makatarungan, kahit na kusang-loob itong tinanggap.

Bilang paglilinaw sa jurisprudence patungo sa direksyong ito, ang kamakailang kaso ng Castro v. Tan kung saan sinabi namin:

Bagaman sumasang-ayon kami sa mga petisyuner na ang mga partido sa isang kasunduan sa pautang ay may malawak na kalayaan upang magtakda ng anumang rate ng interes dahil sa Central Bank Circular No. 905 s. 1982 na nagsuspinde sa Usury Law ceiling sa interes na epektibo noong Enero 1, 1983, mahalaga ring bigyang-diin na ang mga rate ng interes kailanman hindi makatarungan ay maaari pa ring ideklara na ilegal. Tiyak na walang anuman sa sinabing circular na nagbibigay sa mga nagpapautang ng awtoridad na itaas ang mga rate ng interes sa mga antas na alinman sa aalipinin ang kanilang mga borrower o hahantong sa pagdurugo ng kanilang mga ari-arian.

Sa kasong ito, ang unang pautang ay may 7.5% na buwanang interes o 90% interes kada taon, habang ang pangalawang pautang ay may 7% na buwanang interes o 84% interes kada taon. Ang mga rate na ito ay mas mataas kaysa sa mga rate na idineklarang labis ng Korte Suprema sa ibang mga kaso. Dahil dito, napagdesisyunan ng Korte na ang mga interes na ito ay labis, hindi makatarungan, at labag sa batas at moralidad, kaya’t walang bisa mula sa simula pa lamang.

Maliban pa rito, napag-alaman din na ang ikatlo at ikaapat na pautang ay walang bisa dahil walang nakasulat na kasunduan tungkol sa interes. Ayon sa Artikulo 1956 ng Civil Code, walang interes na dapat bayaran maliban kung ito ay nakasulat. Kaya naman, ang mga pagbabayad na ginawa para sa mga interes sa ikatlo at ikaapat na pautang ay itinuring na labis na bayad at dapat ibalik.

Sa pagkalkula ng dapat bayaran, sinunod ng Korte Suprema ang Artikulo 1253 ng Civil Code, na nagsasaad na kung ang utang ay may interes, ang pagbabayad ng principal ay hindi dapat ituring na ginawa hanggang sa mabayaran ang interes. Ipinakita sa ginawang pagkalkula na ang labis na bayad sa interes at principal ay dapat ibalik kay Rosemarie Rey.

Dagdag pa rito, ang prinsipyong solutio indebiti sa Artikulo 2154 ng Civil Code ay naging batayan din sa kasong ito. Ito ay nagsasaad na kung may natanggap na bagay nang walang karapatang humingi nito, at ito ay naibigay nang hindi wasto dahil sa pagkakamali, may obligasyon na ibalik ito.

Artikulo 2154. Kung may natanggap kung walang karapatang humingi nito, at ito ay naibigay nang hindi wasto dahil sa pagkakamali, ang obligasyon na ibalik ito ay nagmumula.

Sa kabila nito, ang Korte ay hindi nagpataw ng interes sa sobrang bayad dahil natuklasan na ang labis na pagbabayad ay bunga lamang ng pagkakamali na ito ay dapat bayaran. Bagaman hindi nagpataw ng karagdagang interes sa labis na bayad, nagtakda ang Korte ng 6% na interes kada taon sa kabuuang halaga ng judgment mula sa pagiging pinal ng desisyon hanggang sa ito ay ganap na mabayaran.

Tungkol sa hiling na bayaran ang attorney’s fees, ibinasura ito ng Korte dahil walang sapat na batayan para ipagkaloob ito. Ayon sa Artikulo 2208 ng Civil Code, ang attorney’s fees ay hindi awtomatikong nakukuha bilang bahagi ng danyos maliban sa mga espesipikong sitwasyon na hindi natutugunan sa kasong ito.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang mga interes sa pautang na ipinataw ay labis at labag sa batas, at kung ang umutang ay may karapatan na mabawi ang labis na bayad.
Ano ang naging batayan ng Korte sa pagdedeklara na labis ang interes?	Batay sa Artikulo 1306 ng Civil Code at sa mga naunang desisyon, ang mga interes na sobra-sobra ay labag sa moralidad at hindi makatarungan.
Ano ang epekto ng desisyon sa ikatlo at ikaapat na pautang?	Dahil walang nakasulat na kasunduan tungkol sa interes sa ikatlo at ikaapat na pautang, ang mga bayad na ginawa para sa interes ay itinuring na labis at dapat ibalik.
Paano kinakalkula ang dapat ibalik sa umutang?	Sinunod ng Korte ang Artikulo 1253 ng Civil Code, kung saan ang pagbabayad ay unang ibinabawas sa interes bago sa principal.
Ano ang prinsipyong solutio indebiti?	Ayon sa Artikulo 2154 ng Civil Code, kung may natanggap na bagay nang walang karapatang humingi nito dahil sa pagkakamali, may obligasyon na ibalik ito.
Nagpataw ba ng interes sa labis na bayad?	Bagaman mayroon na labis na bayad, hindi nagpataw ang Korte ng karagdagang interes dito, ngunit nagtakda ng 6% na interes kada taon sa kabuuang judgment.
Bakit hindi iginawad ang attorney’s fees?	Hindi awtomatikong iginagawad ang attorney’s fees maliban sa mga espesipikong sitwasyon na nakasaad sa Artikulo 2208 ng Civil Code, na hindi natutugunan sa kasong ito.
Ano ang Artikulo 1306 ng Civil Code?	Ito ay naglilimita sa kalayaan ng kontrata, kung saan sinasabing ang mga napagkasunduan ay hindi dapat labag sa batas, moralidad, mabuting kaugalian, pampublikong kaayusan, o pampublikong patakaran.
Ano ang legal na implikasyon ng kasong ito?	Nagpapakita ito na maaaring maprotektahan ng Korte Suprema ang mga nangungutang laban sa mapang-abusong mga interes at tiyakin na ang mga kasunduan sa pagpapautang ay patas.

Sa pangkalahatan, ang kasong ito ay nagpapakita ng proteksyon na ibinibigay ng batas sa mga nangungutang laban sa mapang-abusong interes sa pautang. Mahalagang maging maingat at magkaroon ng kaalaman tungkol sa mga karapatan upang matiyak na ang mga kasunduan sa pagpapautang ay makatarungan.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Rosemarie Q. Rey vs. Cesar G. Anson, G.R No. 211206, November 07, 2018