Ipinasiya ng Korte Suprema na ang mga empleyado ng Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) ay hindi awtomatikong maituturing na “public health workers” sa ilalim ng Republic Act No. 7305 o ang Magna Carta of Public Health Workers. Samakatuwid, hindi lahat ng empleyado ng PhilHealth ay entitled sa mga benepisyo tulad ng longevity pay na nakalaan para sa mga tunay na public health workers. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa kung sino talaga ang sakop ng Magna Carta of Public Health Workers at nagtatakda ng limitasyon sa pagbibigay ng mga benepisyo na nakalaan lamang para sa mga empleyadong direktang naglilingkod sa sektor ng kalusugan.

Pera Para sa Kalusugan o Direktang Pangangalaga: Sino nga ba ang “Public Health Worker?”

Ang kasong ito ay nag-ugat sa Notice of Disallowance (ND) na inisyu ng Commission on Audit (COA) laban sa PhilHealth dahil sa pagbabayad ng longevity pay sa kanilang mga opisyal at empleyado. Ayon sa COA, walang legal na basehan para ibigay ang nasabing benepisyo dahil hindi naman maituturing na “public health workers” ang mga empleyado ng PhilHealth sa ilalim ng Republic Act (RA) No. 7305 o ang “The Magna Carta of Public Health Workers”. Ang PhilHealth naman ay nanindigan na ang kanilang mga empleyado ay sakop ng Magna Carta dahil sila ay nakatalaga sa mga gawaing may kaugnayan sa kalusugan. Sa madaling salita, ang legal na tanong dito ay: Sakop ba ng depinisyon ng “public health worker” sa ilalim ng RA 7305 ang mga empleyado ng PhilHealth para maging karapat-dapat sila sa longevity pay?

Ayon sa RA 7305, ang “health workers” ay tumutukoy sa lahat ng taong nakikibahagi sa health and health-related work, at lahat ng empleyado sa mga ospital, sanitaria, health infirmaries, health centers, rural health units, barangay health stations, clinics, at iba pang health-related establishments na pag-aari at pinamamahalaan ng gobyerno o ng mga political subdivisions nito na may orihinal na charters. Sakop din nito ang medical, allied health professional, administrative at support personnel anuman ang kanilang employment status. Dagdag pa rito, sa ilalim ng Implementing Rules and Regulations (IRR) ng RA 7305, kasama rin sa depinisyon ang mga tanggapan na nakakabit sa mga ahensyang ang pangunahing tungkulin ay may kinalaman sa provision, financing o regulasyon ng health services. Para maintindihan nang mas malinaw ang konteksto, narito ang orihinal na probisyon ng batas:

Section 3. Definition. – For purposes of this Act, “health workers” shall mean all persons who are engaged in health and health-related work, and all persons employed in all hospitals, sanitaria, health infirmaries, health centers, rural health units, barangay health stations, clinics and other health-related establishments owned and operated by the Government or its political subdivisions with original charters and shall include medical, allied health professional, administrative and support personnel employed regardless of their employment status.

Iginiit ng PhilHealth na sila ay nakakabit sa Department of Health (DOH) at ang kanilang trabaho ay may kaugnayan sa kalusugan dahil sila ang nangangasiwa sa National Health Insurance Program. Sa kabilang banda, sinabi ng COA na hindi direktang nagbibigay ng serbisyong pangkalusugan ang mga empleyado ng PhilHealth; sila ay nagbabayad lamang para sa utilization ng health services ng mga covered beneficiaries. Idinagdag pa ng COA na hindi maaaring ikumpara ang mga empleyado ng PhilHealth sa mga health workers na naglilingkod sa mga ospital, clinics, at iba pang health facilities.

Sa pagdinig ng kaso, sinabi ng Korte Suprema na bagama’t ang PhilHealth ay isang ahensya ng gobyerno na may kaugnayan sa kalusugan, hindi lahat ng kanilang empleyado ay maaaring ituring na public health workers sa ilalim ng RA 7305. Ipinaliwanag ng Korte na ang mga empleyado na direktang nagbibigay ng serbisyong pangkalusugan (tulad ng mga doktor, nurses, at medical technologists) at ang mga empleyado sa mga health-related establishments (tulad ng mga ospital at clinics) ang siyang mga tunay na public health workers na sakop ng Magna Carta. Ayon sa Korte, ang tungkulin ng mga empleyado ng PhilHealth ay mas nakatuon sa administration ng National Health Insurance Program, at hindi sa direktang pagbibigay ng serbisyong pangkalusugan. Para sa Korte, hindi sapat na basta’t nakakabit ang isang ahensya sa DOH para ituring na public health worker ang lahat ng empleyado nito.

Ang desisyon ng Korte Suprema ay may malaking epekto sa mga empleyado ng PhilHealth. Dahil hindi sila maituturing na public health workers, hindi sila entitled sa mga benepisyo tulad ng longevity pay na nakalaan lamang para sa mga tunay na public health workers. Ang desisyong ito ay nagbibigay-linaw sa kung sino talaga ang sakop ng Magna Carta of Public Health Workers, at nagtatakda ng limitasyon sa pagbibigay ng mga benepisyo. Ngunit mas mahalaga, itong desisyon na ito ay magsisilbing gabay sa mga ahensya ng gobyerno sa pagtukoy kung sino ang mga karapat-dapat na tumanggap ng mga benepisyo sa ilalim ng RA 7305. At para sa kinabukasan, itinatakda nito na ang pagbibigay ng benepisyo sa mga public health worker ay dapat nakabatay sa kung sila ba ay direktang naglilingkod sa sektor ng kalusugan, hindi lamang dahil sila ay nagtatrabaho sa isang ahensyang may kaugnayan sa kalusugan. Narito ang comparative table sa opposing view:

Argumento ng PhilHealth	Argumento ng COA at Pasiya ng Korte Suprema
Ang mga empleyado ng PhilHealth ay “health workers” dahil ang kanilang trabaho ay may kinalaman sa pangangalaga ng kalusugan at sila ay nakakabit sa Department of Health.	Hindi direktang nagbibigay ng serbisyong pangkalusugan ang mga empleyado ng PhilHealth; sila ay nagbabayad lamang para sa utilization ng health services. Hindi sila maituturing na “public health workers” na naglilingkod sa mga ospital at clinics.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang isyu ay kung maituturing bang “public health workers” ang mga empleyado ng PhilHealth sa ilalim ng RA 7305 at kung sila ba ay entitled sa longevity pay.
Ano ang ibig sabihin ng “longevity pay”?	Ang longevity pay ay isang buwanang bayad na katumbas ng 5% ng buwanang basic pay na ibinibigay sa health worker para sa bawat limang taon ng tuloy-tuloy, mahusay at kapuri-puring serbisyo.
Sino ang sakop ng Magna Carta of Public Health Workers?	Ayon sa RA 7305, sakop ng Magna Carta ang lahat ng empleyado sa mga ospital, clinics, health centers, at iba pang health-related establishments na pag-aari ng gobyerno, at ang mga tanggapan na nakakabit sa mga ahensyang may kinalaman sa serbisyong pangkalusugan.
Bakit hindi itinuring na public health workers ang mga empleyado ng PhilHealth?	Ayon sa Korte Suprema, ang tungkulin ng mga empleyado ng PhilHealth ay mas nakatuon sa administration ng National Health Insurance Program, at hindi sa direktang pagbibigay ng serbisyong pangkalusugan.
Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga empleyado ng PhilHealth?	Dahil hindi sila maituturing na public health workers, hindi sila entitled sa mga benepisyo tulad ng longevity pay na nakalaan lamang para sa mga tunay na public health workers.
May basehan ba ang PhilHealth para i-claim na sila ay public health workers?	Nagkaroon ng certification mula sa DOH Secretary at opinion mula sa OGCC na nagsasabing public health workers ang PhilHealth employees. Ngunit, ang certification at opinion na ito ay hindi balido laban sa COA.
Ano ang sinasabi ng desisyon sa DOH?	Ayon sa desisyon, kahit may authority ang DOH para mag-isyu ng sertipikasyon, hindi ibig sabihin nito na hindi ito pwedeng ireview ng ibang ahensya tulad ng COA.
Ano ang aral na makukuha sa kasong ito?	Ang pagbibigay ng benepisyo sa mga public health workers ay dapat nakabatay sa kung sila ba ay direktang naglilingkod sa sektor ng kalusugan, hindi lamang dahil sila ay nagtatrabaho sa isang ahensyang may kaugnayan sa kalusugan.

Sa huli, ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagpapakita na hindi sapat na basta’t may kaugnayan sa kalusugan ang trabaho ng isang empleyado para ituring siyang public health worker. Ang tunay na public health workers ay yaong mga direktang nagbibigay ng serbisyong pangkalusugan sa ating mga kababayan. Itinatampok rin nito ang importansya ng malinaw na interpretasyon at saklaw ng mga batas para maiwasan ang pagkalito at matiyak na ang benepisyo ay napupunta sa dapat makinabang.

Para sa mga katanungan ukol sa aplikasyon ng pasyang ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuring ito ay para sa layuning impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Philippine Health Insurance Corporation vs. Commission on Audit, G.R. No. 222710, July 24, 2018