Ang kasong ito ay nagpapakita na kapag ang desisyon ng korte ay pinal na, hindi na ito maaaring baguhin. Ipinunto ng Korte Suprema na ang anumang pagbabago sa pinal na desisyon ay labag sa batas. Kaya naman, ang orihinal na desisyon na pabor sa Pamana Island Resort Hotel and Marina Club, Inc. ay nanatili, maliban sa bahagi ng interes na binago dahil sa bagong sirkular ng Bangko Sentral ng Pilipinas.

Peligro sa Pagbago ng Huling Pasya: Dapat Pa Bang Gawing Muli ang Nakaraan?

Ang kaso ay nagsimula nang magsampa ng reklamo ang Pamana Island Resort Hotel and Marina Club, Inc. laban sa Stronghold Insurance Co., Inc. dahil sa Contractor’s All Risk Bond. Nagkaroon ng sunog sa proyekto ng Pamana, at sinasabing dapat bayaran ito ng Stronghold. Nagdesisyon ang Regional Trial Court (RTC) na dapat magbayad ang Stronghold. Umapela ang Stronghold, ngunit hindi sila nagtagumpay sa Court of Appeals (CA) at sa Korte Suprema (SC). Dahil dito, nag-file ng motion for execution ang Pamana sa RTC, na pinagbigyan naman.

Pagkatapos, nagmosyon ang Stronghold na suspindihin ang pagpapatupad ng desisyon dahil daw sa napakalaking interes na ipinapataw sa kanila. Sinabi ng Pamana na pinal na ang desisyon kaya hindi na ito puwedeng baguhin. Nagdesisyon ang RTC na bawasan ang interes, na sinabi nilang dapat umpisahan lamang sa petsa ng pagpapahayag ng desisyon hanggang sa maging pinal ito. Ayon sa korte:

“Ang obligasyon ng [Stronghold] ay hindi isang pautang o [forbearance] ng pera. Ang interes sa obligasyon ay magsisimulang tumakbo mula sa panahon na ang paghahabol ay ginawa sa hukuman at sa labas ng hukuman kapag ang demand ay itinatag nang may katiyakan. Ngunit kapag ang gayong katiyakan ay hindi makatwirang maitatag sa oras ng demand, ang interes ay magsisimula lamang mula sa petsa ng paghatol ng korte.”

Dahil hindi sumang-ayon ang Pamana sa desisyon ng RTC na bawasan ang interes, umapela sila sa CA. Ipinunto ng CA na ang desisyon ng RTC noong 1999 ay pinal na at hindi na maaaring baguhin.

“Kung saan, batay sa mga nasasaad, ang kasalukuyang petisyon ay DAHILANAN at ang writ na ipinagdasal ay naaayon na PINAGBIGYAN. Ang mga tinutulang Order na may petsang Nobyembre 22, 2005 at Pebrero 22, 2006 ng respondent Judge sa Civil Case No. 94-385 ay pinawalang-bisa at BINALE-WALA.”

Hindi rin sumang-ayon ang Stronghold at umapela sa Korte Suprema.

Ang panuntunan sa hindi pagbabago ng mga pinal na desisyon ay isa sa mga pundasyon ng sistema ng hustisya. Kapag ang isang kaso ay dumaan na sa lahat ng proseso at naging pinal na ang desisyon, hindi na ito dapat baguhin pa. Ito ay upang magkaroon ng katiyakan at seguridad sa mga karapatan ng mga partido. Bagaman may mga eksepsiyon sa panuntunang ito, hindi ito umaabot sa kaso ng Stronghold.

Ang eksepsiyon sa panuntunan ng pagiging hindi mababago ng mga pinal na paghuhukom ay limitado lamang sa sumusunod: (1) pagwawasto ng mga pagkakamali sa klerikal; (2) ang tinatawag na mga nunc pro tunc na mga entry na hindi nagdudulot ng pinsala sa alinmang partido; at (3) mga paghuhukom na walang bisa.

Dahil dito, sinabi ng Korte Suprema na hindi dapat baguhin ang pinal na desisyon ng RTC. Ngunit mayroon ding isyu tungkol sa interes. Ang RTC ay nagtakda ng interes sa 6% kada taon, samantalang ang CA ay nagsabi na dapat 12% kada taon ayon sa Insurance Code. Ayon sa Korte, dapat sundin ang Insurance Code, na nagsasabing doble ang interes na itinakda ng Monetary Board (Bangko Sentral ng Pilipinas o BSP).

Sang-ayon ang Korte sa CA na dahil sa mga probisyon ng Insurance Code, na isang espesyal na batas, ang naaangkop na antas ng interes ay dapat na ipinataw sa isang pautang o pagpapabaya ng pera gaya ng ipinataw ng Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), kahit na hindi isinasaalang-alang ang katangian ng pananagutan ng Stronghold. Noong mga nakaraang taon, ang antas na ito ay nasa 12% bawat taon. Gayunpaman, dahil sa Circular No. 799 na inilabas ng BSP noong Hunyo 21, 2013 na nagpapababa ng interes sa mga pautang o pagpapabaya ng pera, ang idineklarang antas ng CA na 12% bawat taon ay babawasan sa 6% bawat taon mula sa panahon ng pagiging epektibo ng circular noong Hulyo 1, 2013. Kaya simula July 1, 2013, ang interes ay magiging 6% kada taon ayon sa BSP.

Kinuwestiyon din ng Stronghold ang isyu ng estoppel dahil tumanggap daw ang Pamana ng tseke mula sa kanila bilang pagbabayad. Ngunit sinabi ng Korte Suprema na hindi napatunayan na tinanggap ng Pamana ang mga halaga bilang ganap na pagbabayad sa kanilang claim.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung maaaring baguhin ang isang desisyon ng korte na pinal na. Kinuwestiyon din ang tamang interes na dapat ipataw.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa pagbabago ng pinal na desisyon?	Sinabi ng Korte Suprema na hindi maaaring baguhin ang isang desisyon na pinal na. Ito ay upang magkaroon ng katiyakan at seguridad sa sistema ng hustisya.
Ano ang mga eksepsiyon sa panuntunan ng hindi pagbabago ng pinal na desisyon?	Mayroon lamang tatlong eksepsiyon: pagwawasto ng pagkakamali sa pagsulat, mga nunc pro tunc na entry na hindi nakakasama, at mga desisyon na walang bisa.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa interes?	Sinabi ng Korte Suprema na dapat sundin ang Insurance Code, na nagsasabing doble ang interes na itinakda ng BSP. Ngunit simula July 1, 2013, ang interes ay magiging 6% kada taon ayon sa BSP Circular No. 799.
Ano ang ibig sabihin ng ‘estoppel’ sa kasong ito?	Inakusahan ng Stronghold ang Pamana na estoppel dahil tumanggap daw ito ng pagbabayad. Ngunit sinabi ng Korte Suprema na hindi napatunayan na tinanggap ng Pamana ang mga halaga bilang ganap na pagbabayad sa kanilang claim.
Ano ang kahalagahan ng Insurance Code sa kasong ito?	Ang Insurance Code ang nagtatakda ng interes na dapat ipataw sa kaso. Sinabi ng Korte Suprema na dapat sundin ang Insurance Code dahil ito ay isang espesyal na batas.
Bakit binago ang interes sa July 1, 2013?	Binago ang interes dahil naglabas ang BSP ng Circular No. 799 na nagpapababa ng interes sa mga pautang at pagpapabaya ng pera.
Ano ang praktikal na epekto ng desisyon na ito?	Tinitiyak ng desisyon na ito na ang mga pinal na desisyon ng korte ay dapat igalang at ipatupad nang walang pagbabago. Nagbibigay din ito ng linaw tungkol sa tamang interes na dapat ipataw sa mga kaso ng seguro.

Sa kabuuan, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi dapat baguhin ang pinal na desisyon ng RTC, maliban sa bahagi ng interes na binago dahil sa bagong sirkular ng BSP. Mahalaga ito upang mapanatili ang integridad ng sistema ng hustisya at bigyan ng katiyakan ang mga partido sa kaso.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Stronghold Insurance Co., Inc. vs. Pamana Island Resort Hotel and Marina Club, Inc., G.R. No. 174838, June 01, 2016