Sa isang kaso ng pagbebenta ng iligal na droga, mahalaga na mapatunayan ng estado na maayos na naingatan ang chain of custody ng droga. Ibig sabihin, kailangang ipakita nang walang duda na ang drogang iprinesenta sa korte ay siya ring drogang nabili sa operasyon. Kung hindi ito mapatunayan, hindi maaaring hatulan ang akusado dahil hindi napatunayan na ang ebidensya ay tunay at hindi napalitan.

Nasaan ang Droga? Kuwestiyon sa Chain of Custody, Susi sa Kalayaan!

Ang kasong ito ay tungkol kay Beverly Alagarme, na nahatulan ng pagbebenta at pag-iingat ng iligal na droga (shabu) sa Makati City. Ayon sa mga pulis, nahuli nila si Alagarme sa isang buy-bust operation. Subalit, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Alagarme dahil sa kapabayaan ng mga awtoridad na sundin ang tamang proseso sa pagpapanatili ng chain of custody ng mga ebidensya. Ang pangunahing tanong: Napatunayan ba na ang drogang ipinakita sa korte ay siyang drogang nakuha kay Alagarme?

Ayon sa Section 21 ng Republic Act No. 9165 (Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002) at ang Implementing Rules and Regulations (IRR) nito, mayroong mahigpit na proseso na dapat sundin sa pag-iingat ng mga nasamsam na droga. Kabilang dito ang pag-imbentaryo at pagkuha ng litrato ng droga sa presensya ng akusado, kinatawan ng media, Department of Justice (DOJ), at isang elected public official. Ito ay upang matiyak na hindi mapapalitan o madudungisan ang ebidensya.

Sa kaso ni Alagarme, nabigo ang mga awtoridad na ipakita na sinunod nila ang mga patakarang ito. Hindi malinaw kung sa harap ni Alagarme ginawa ang pagmarka sa droga. Wala ring patunay na mayroong kinatawan ng media, DOJ, o elected public official na naroroon noong nahuli si Alagarme at nang kunin ang droga. Bukod pa rito, walang naipakita na inventory report o litrato ng droga na kinunan pagkatapos itong masamsam.

Dahil sa mga pagkukulang na ito, nagkaroon ng pagdududa kung tunay nga bang ang drogang ipinakita sa korte ay siyang nakuha kay Alagarme. Ang chain of custody ay napakahalaga sa mga kaso ng droga. Ayon sa Dangerous Drugs Board (DDB):

“Chain of Custody” means the duly recorded authorized movements and custody of seized drugs or controlled chemicals or plant sources of dangerous drugs or laboratory equipment of each stage, from the time of seizure/confiscation to receipt in the forensic laboratory to safekeeping to presentation in court for destruction. Such record of movements and custody of seized item shall include the identity and signature of the person who held temporary custody of the seized item, the date and time when such transfer of custody were made in the course of safekeeping and use in court as evidence, and the final disposition;

Hindi kinatigan ng Korte Suprema ang argumento ng Prosecution na maaaring balewalain ang mga pagkukulang na ito. Sinabi ng Korte na kailangang ipaliwanag ng Prosecution kung bakit hindi nasunod ang mga patakaran. Sa kasong ito, walang paliwanag kung bakit walang kinatawan ng media, DOJ, o elected public official na naroroon. Kaya naman, hindi napatunayan ng estado na nagkasala si Alagarme nang walang duda.

Dahil sa desisyong ito, mahalagang paalala na kailangang sundin ng mga awtoridad ang tamang proseso sa paghawak ng mga ebidensya sa kaso ng droga. Ang pagkabigo na gawin ito ay maaaring magresulta sa pagpapawalang-sala ng akusado.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung napatunayan ba ng estado na napanatili ang integridad ng ebidensya (droga) sa pamamagitan ng tamang chain of custody.
Ano ang chain of custody?	Ito ay ang proseso ng pagdokumento at pag-iingat ng ebidensya, mula sa oras na masamsam ito hanggang sa maipakita sa korte. Layunin nito na mapatunayan na ang ebidensya ay tunay at hindi napalitan.
Bakit mahalaga ang chain of custody sa mga kaso ng droga?	Dahil ang droga mismo ang corpus delicti o katawan ng krimen. Kung hindi mapatunayan na ang drogang ipinakita sa korte ay siyang nakuha sa akusado, hindi maaaring hatulan ang akusado.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema sa kasong ito?	Pinawalang-sala ng Korte Suprema si Alagarme dahil nabigo ang estado na patunayan na sinunod nila ang tamang chain of custody.
Anong mga patakaran ang hindi sinunod sa kasong ito?	Kabilang sa mga patakarang hindi sinunod ay ang hindi pag-imbentaryo at pagkuha ng litrato ng droga sa presensya ng akusado, kinatawan ng media, DOJ, at elected public official.
Ano ang ibig sabihin ng desisyong ito para sa ibang kaso ng droga?	Ipinapaalala ng desisyon na ito sa mga awtoridad na kailangang sundin nila ang tamang proseso sa paghawak ng mga ebidensya.
Ano ang epekto ng hindi pagsunod sa Section 21 ng RA 9165?	Ang hindi pagsunod sa Section 21 ay maaaring maging dahilan para mapawalang-sala ang akusado.
Ano ang papel ng Dangerous Drugs Board (DDB) sa chain of custody?	Ang DDB ang nagbibigay kahulugan sa chain of custody at nagtatakda ng mga patakaran para dito.

Sa pagtatapos, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso sa pag-iingat ng mga ebidensya sa kaso ng droga. Kung hindi ito gagawin, maaaring mapawalang-sala ang akusado kahit pa mayroon pang ibang ebidensya.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: People vs. Alagarme, G.R. No. 184789, February 23, 2015