Ang Aral Mula sa Kaso: Mataas na Pamantayan ng Integridad para sa mga Kawani ng Hukuman

A.M. No. P-13-3141 [Formerly OCA I.P.I. No. 08-2875-P], January 21, 2014

INTRODUKSYON

Isipin na kailangan mong patunayan ang isang mahalagang dokumento sa korte para sa iyong sariling kapakanan. Umaasa ka sa katotohanan at integridad ng mga dokumentong ito, dahil dito nakasalalay ang iyong karapatan. Ngunit paano kung ang mismong kawani ng hukuman na dapat sana’y nagpapanatili ng integridad na ito ang siyang gumagawa ng pandaraya? Ang kasong ito ay nagpapakita kung gaano kahalaga ang integridad sa serbisyo publiko, lalo na sa loob ng ating sistema ng hustisya.

Sa kasong Atty. Rhea R. Alcantara-Aquino v. Mylene H. Dela Cruz, inireklamo si Mylene Dela Cruz, isang Clerk III sa Regional Trial Court (RTC) ng Santa Cruz, Laguna, dahil sa grave misconduct. Nagsimula ang lahat nang madiskubreng may mga pekeng dokumento ng korte na kumakalat, kung saan ginamit ang pekeng pirma at sertipikasyon. Ang sentro ng isyu: Maaari bang managot ang isang kawani ng hukuman sa administratibong kaso dahil sa pagpepeke at pagpapalaganap ng huwad na dokumento, kahit pa nagbitiw na ito sa pwesto?

LEGAL NA KONTEKSTO

Ang Republic Act No. 6713, o Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials and Employees, ay malinaw na nagtatakda ng pamantayan ng asal para sa lahat ng empleyado ng gobyerno. Ayon sa batas na ito, ang bawat kawani ng gobyerno ay inaasahang magtataglay ng mataas na antas ng etika at responsibilidad. Lalo na sa Hudikatura, mas mataas ang inaasahang moralidad at katapatan mula sa mga empleyado nito. Ito ay dahil ang hukuman ang siyang tagapangalaga ng hustisya at inaasahan ng publiko na magiging malinis at walang bahid ang mga proseso nito.

Mahalaga ring banggitin ang Revised Uniform Rules on Administrative Cases in the Civil Service. Ayon sa Seksyon 52 at 58 nito, ang dishonesty at grave misconduct ay itinuturing na grave offenses. Ang parusa para sa mga ganitong pagkakasala ay dismissal from service, pagkawala ng benepisyo sa pagreretiro (maliban sa accrued leave credits), at diskwalipikasyon na makapagtrabaho muli sa gobyerno.

Sa maraming desisyon ng Korte Suprema, paulit-ulit na binibigyang-diin ang kahalagahan ng integridad ng mga kawani ng hukuman. Mula sa presiding judge hanggang sa pinakamababang ranggo, dapat ay walang bahid ng pagdududa ang kanilang pag-uugali. Dapat silang maging halimbawa ng katapatan at pagiging matuwid. Ayon sa Korte Suprema, “Every employee of the judiciary should be an example of integrity, uprightness and honesty.” Ito ay upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng hustisya.

PAGSUSURI NG KASO

Nagsimula ang imbestigasyon nang magpunta si Mrs. Emerita Moises, Municipal Civil Registrar ng Nagcarlan, Laguna, sa opisina ni Atty. Rhea Alcantara-Aquino. Nais ni Mrs. Moises na beripikahin ang mga dokumento sa isang kaso na may numerong SP. Proc. Case No. SC-2268, na may pamagat na Petition for Correction of Entry in the Marriage Contract. Ang naghain ng petisyon ay si Ms. Bella Coronado Igamen.

Kabilang sa mga dokumentong ipinakita ni Mrs. Moises ang isang Order na may petsang May 4, 2007, na diumano’y galing kay Judge Jaime C. Blancaflor, at isang Certificate of Finality na may petsang May 22, 2007. Parehong dokumento ay sinertipikahan ni Atty. Aquino bilang tunay na kopya. Ngunit, nang beripikahin ni Atty. Aquino ang mga rekord sa Office of the Clerk of Court (OCC), natuklasan niyang walang kasong may numerong SP Proc. Case No. SC-2268. Ang numerong ito ay nakarehistro sa ibang kaso.

Sa masusing pagsusuri, napansin ni Atty. Aquino na ang Order, sertipikasyon, at Certificate of Finality ay peke. Ang pirma niya at ni Judge Blancaflor ay pineke rin. Tanda niya na wala siyang natatandaang kaso na ganito noong siya pa ang Branch Clerk of Court ng Branch 26. Kinumpirma rin ni Mrs. Isabelita Cadelina, ang Civil Docket Clerk ng Branch 26, na walang ganitong petisyon na natanggap sa kanilang korte.

Nalaman din na iba ang rubber stamp na ginamit sa pekeng “certified true copy” kumpara sa opisyal na stamp ng korte.

Noong Hunyo 4, 2008, nagkaroon ng komperensya kung saan naroon sina Judge Blancaflor, Clerk of Court Atty. Trinidad, Jr., Mrs. Moises, at Ms. Igamen. Kinilala ni Ms. Igamen si Mylene Dela Cruz bilang kawani ng korte na nakipagkita sa kanya matapos siyang i-refer ni Mr. Laudemer F. San Juan, ang Municipal Civil Registrar ng Santa Cruz, Laguna. Dito nabunyag ang pandaraya.

Natuklasan din na may isa pang set ng pekeng dokumento na sinertipikahan mismo ni Dela Cruz. Nang konfrontahin, inamin ni Dela Cruz na sinertipikahan niya ang mga dokumento dahil pinakiusapan siya ni San Juan. Sumulat pa siya ng note na nagsasabing, “Na wala akong kinalaman sa lahat nang naging conflict sa petition ni Bella Igamen dahil pinakiusapan lang ako ni Mr. Laudemer San Juan.”

Kahit alam ni Dela Cruz na peke ang mga dokumento, sinertipikahan pa rin niya ito. Dahil dito, na-annotate ang pekeng order sa marriage certificate ni Ms. Igamen.

Nagsampa ng reklamo si Atty. Aquino sa National Bureau of Investigation (NBI). Nagbitiw si Dela Cruz sa kanyang posisyon noong Hunyo 2, 2008. Kahit nagbitiw na siya, itinuloy pa rin ang kasong administratibo laban sa kanya.

Hindi sumagot si Dela Cruz sa mga direktiba ng Korte Suprema na magsumite ng komento. Kaya naman, itinuring na isinumite na ang kaso para sa desisyon base sa mga rekord.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang rekomendasyon ng Office of the Court Administrator (OCA). Ayon sa Korte, “In the instant case, there is no question that respondent Dela Cruz miserably failed to live up to these exacting standards.” Nabigo si Dela Cruz na sumunod sa mataas na pamantayan ng integridad na inaasahan sa mga kawani ng hukuman. Alam niyang walang basehan ang sertipikasyon, hindi niya tungkulin ang magsertipika, ngunit ginawa pa rin niya ito.

Ayon sa Korte, “A certificate is a written assurance, or official representation, that some act has or has not been done, or some event occurred, or some legal formality has been complied with. To certify is to attest the truthfulness of the document. Without the records to verify the truthfulness and authenticity of a document, no certification should be issued. This is basic.” Sa pamamagitan ng pagpeke ng sertipikasyon, nakompromiso ni Dela Cruz ang integridad ng Hudikatura.

PRAKTICAL NA IMPLIKASYON

Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa lahat ng kawani ng gobyerno, lalo na sa Hudikatura, na napakahalaga ang integridad at katapatan sa kanilang tungkulin. Ang pagpepeke o pagpapahintulot sa pagpepeke ng mga dokumento ay isang seryosong pagkakasala na may mabigat na parusa. Kahit pa nagbitiw na sa pwesto ang isang kawani, maaari pa rin siyang managot sa administratibong kaso para sa mga pagkakasala na ginawa niya noong siya ay nasa serbisyo pa.

Para sa mga negosyo at indibidwal na nakikipagtransaksyon sa korte, mahalagang maging mapanuri at beripikahin ang mga dokumento. Kung may pagdududa sa pagiging tunay ng isang dokumento, maaaring kumonsulta sa abogado o direktang makipag-ugnayan sa korte para sa beripikasyon.

Mahahalagang Aral:

• Integridad sa Serbisyo Publiko: Ang kasong ito ay nagpapakita na ang integridad ay hindi lamang isang opsyon, kundi isang pangunahing kinakailangan sa serbisyo publiko, lalo na sa Hudikatura.
• Pananagutan Kahit Nagbitiw na: Hindi nakakaligtas sa pananagutan ang isang kawani ng gobyerno kahit pa nagbitiw na ito sa pwesto. Maaari pa rin siyang managot sa mga pagkakasala noong siya ay nasa serbisyo pa.
• Pagberipika ng Dokumento: Mahalaga ang pagiging mapanuri at pagberipika ng mga dokumento ng korte upang maiwasan ang pagkaloko at maprotektahan ang sariling interes.

FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQ)

Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng grave misconduct?
Sagot: Ang grave misconduct ay isang malubhang paglabag sa tungkulin na kinasasangkutan ng korupsyon, intensyonal na paglabag sa batas, o kapabayaan na may malalang epekto sa serbisyo publiko.

Tanong 2: Ano ang parusa para sa grave misconduct at dishonesty sa gobyerno?
Sagot: Ang karaniwang parusa ay dismissal from service, pagkawala ng benepisyo sa pagreretiro (maliban sa accrued leave credits), at diskwalipikasyon na makapagtrabaho muli sa gobyerno.

Tanong 3: Maaari bang managot ang isang kawani ng hukuman kahit nagbitiw na siya?
Sagot: Oo, maaari pa rin siyang managot sa administratibong kaso para sa mga pagkakasala na ginawa niya noong siya ay nasa serbisyo pa.

Tanong 4: Ano ang dapat gawin kung kaharapin ang kahalintulad na sitwasyon?
Sagot: Agad na i-report ang insidente sa kinauukulan, tulad ng Office of the Court Administrator (OCA) para sa mga kawani ng hukuman, o sa Civil Service Commission (CSC) para sa ibang kawani ng gobyerno. Maghain din ng pormal na reklamo at magsumite ng mga ebidensya.

Tanong 5: Paano mapoprotektahan ang sarili laban sa mga pekeng dokumento ng korte?
Sagot: Laging beripikahin ang mga dokumento sa korte mismo. Kung may pagdududa, kumonsulta sa abogado para sa legal na payo.

Eksperto ang ASG Law sa mga kasong administratibo at usapin sa serbisyo publiko. Kung kailangan mo ng konsultasyon o legal na representasyon sa mga kahalintulad na kaso, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin.

Makipag-ugnayan dito o sumulat sa hello@asglawpartners.com.