695 Phil. 769
Integridad sa Serbisyo Publiko: Pagtalakay sa Pananagutan ng Empleyado ng Korte sa Pondo ng Bayan
[ A.M. No. P-06-2161 (Formerly A.M. No. OCA IPI No. 05-2115-P), Setyembre 25, 2012 ]
Ang kasong ito, Atty. Dennis A. Velasco v. Myra L. Baterbonia, ay nagmula sa reklamo ni Atty. Dennis A. Velasco, Clerk of Court ng RTC Branch 38 sa Alabel, Sarangani Province. Ayon kay Atty. Velasco, natuklasan niya ang panloloko ni Baterbonia sa pamamagitan ng pagbabawas sa halaga na nakasulat sa mga kopya ng opisyal na resibo kumpara sa orihinal na resibo na ibinigay sa mga nagbabayad. Sa madaling salita, kinukuha ni Baterbonia ang labis na bayad at hindi ito inireremit sa gobyerno. Umabot sa P231,699.03 ang kabuuang halaga na kanyang ninakaw. Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay: Dapat bang tanggalin sa serbisyo si Baterbonia dahil sa kanyang ginawang panloloko at paglabag sa tiwala ng publiko?
Ang Batas Tungkol sa Pananagutan ng mga Public Officer
Ayon sa Uniform Rules on Administrative Cases in the Civil Service, ang dishonesty at gross misconduct ay mga grave offenses na may katapat na parusang dismissal sa unang pagkakasala. Ang dishonesty ay tumutukoy sa kawalan ng katapatan, integridad, at moral na prinsipyo. Samantalang ang gross misconduct ay ang malubhang paglabag sa patakaran o batas, na kadalasang may elementong korapsyon o malisyosong intensyon.
Sa kasong Imperial v. Santiago, Jr., binigyang-kahulugan ng Korte Suprema ang grave misconduct bilang:
“Misconduct is a transgression of some established and definite rule of action, more particularly, unlawful behavior or gross negligence by the public officer. To warrant dismissal from the service, the misconduct must be grave, serious, important, weighty, momentous and not trifling. The misconduct must imply wrongful intention and not a mere error of judgment. The misconduct must also have a direct relation to and be connected with the performance of his official duties amounting either to maladministration or willful, intentional neglect or failure to discharge the duties of the office. There must also be reliable evidence showing that the judicial acts complained of were corrupt or inspired by an intention to violate the law.”
Samakatuwid, upang maituring na grave misconduct ang isang pagkakamali, kinakailangan itong maging malubha, may malisyosong intensyon, at may direktang kaugnayan sa tungkulin ng empleyado. Hindi sapat na basta nagkamali lamang, kundi dapat mayroong elementong korapsyon, paglabag sa batas, o tahasang pagwawalang-bahala sa tungkulin.
Detalye ng Kaso: Paano Nagsinungaling si Baterbonia?
Ang ginagawa ni Baterbonia ay palitan ang halaga sa duplicate at triplicate copies ng opisyal na resibo. Halimbawa, sa OR No. 21459326, ang tunay na halaga na binayaran ay P1,532.00 para sa certified photocopy, ngunit sa kopya ng korte, P6.40 lamang ang nakasulat. Ganoon din sa OR No. 21459376, P468.00 ang dapat na halaga, pero P3.60 lang ang nakarekord sa korte.
Dahil dito, naghinala si Atty. Velasco at masusing sinuri ang iba pang transaksyon. Natuklasan niya ang panloloko ni Baterbonia sa 18 iba pang civil cases. Umabot sa P43,964.80 ang unang tantya ng ninakaw na pera. Inireklamo ni Atty. Velasco si Baterbonia sa Office of the Court Administrator (OCA) at hiniling ang financial audit sa RTC Branch 38. Pinayuhan din niya na suspendihin si Baterbonia habang iniimbestigahan ang kaso.
Agad namang kumilos ang Korte Suprema. Inutusan nito ang OCA na magsagawa ng financial audit at imbestigasyon. Sinuspinde rin si Baterbonia habang isinasagawa ang imbestigasyon.
Resulta ng Audit: Mas Malaki Pa Pala ang Ninakaw
Form
duplicate and
triplicate copies
unrecorded/unreceipted
amount
Bukod pa rito, natuklasan din na hindi rin naideposito ni Baterbonia ang P36,000.00 na halaga ng withdrawn confiscated bonds. Bagama’t may mga mathematical errors sa pagkwenta, ang mahalaga ay napatunayan ang malawakang panloloko ni Baterbonia.
Desisyon ng Korte Suprema: Tanggal sa Serbisyo at Kakasuhan!
Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang integridad ay mahalaga sa lahat ng sangay ng gobyerno, lalo na sa Hudikatura. “It is, therefore, the sacred duty of every worker in the Judiciary to maintain before the people the good name and standing of the courts.” Hindi dapat kinukunsinti ang anumang uri ng katiwalian sa loob ng korte, gaano man kaliit o kalaki.
Dahil dito, nagdesisyon ang Korte Suprema na:
“Certainly, Baterbonia’s acts constituted very serious administrative offenses of grave misconduct that called for her dismissal from the service many times over. In that regard, her boldness in repeatedly committing the acts erased all possibility of leniency towards her.”
Kaya naman, ipinag-utos ng Korte Suprema ang mga sumusunod:
- PINATUTUNAYANG NAGKASALA si MYRA L. BATERBONIA ng dishonesty at gross misconduct; at TINATANGGAL siya sa serbisyo epektibo agad, na may pagkansela sa lahat ng benepisyo maliban sa accrued leave credits, at hindi na maaaring maempleyo sa anumang ahensya ng gobyerno.
- INUUTUSAN si MYRA L. BATERBONIA na ibalik ang P231,699.03 sa loob ng 30 araw.
- INUUTUSAN ang Employees Leave Division na kwentahin ang leave credits ni Baterbonia para magamit sa pagbabayad ng kanyang ninakaw.
- INUUTUSAN ang Office of the Court Administrator na magsampa ng kasong kriminal laban kay MYRA L. BATERBONIA sa Department of Justice.
- PINAALALAHANAN si ATTY. ANTHONY A. BARLUADO (Clerk of Court) na maging masigasig sa pagbabantay sa kanyang mga subordinates.
Praktikal na Aral: Pagiging Tapat at Responsable sa Tungkulin
- Ang integridad ay hindi matatawaran. Higit pa sa pera ang nawala kay Baterbonia. Nawala ang kanyang trabaho, benepisyo, at maging ang kanyang reputasyon. Ang pagiging tapat sa tungkulin ay mas mahalaga kaysa anumang pansariling interes.
- Walang puwang ang katiwalian sa serbisyo publiko. Hindi kukunsintihin ng Korte Suprema at ng gobyerno ang anumang uri ng panloloko o pagnanakaw sa pondo ng bayan. Mabigat ang parusa sa mga mapapatunayang nagkasala.
- Pananagutan ng mga supervisor. Hindi lamang si Baterbonia ang napagsabihan sa kasong ito. Pinaalalahanan din si Atty. Barluado dahil sa kakulangan niya sa pagbabantay. Ang mga supervisor ay may responsibilidad na siguraduhing maayos at tapat ang kanilang mga subordinates sa pagganap ng tungkulin.
Mahahalagang Aral Mula sa Kaso Velasco v. Baterbonia
- Maging tapat sa lahat ng oras. Ang katapatan ay pundasyon ng serbisyo publiko.
- Sundin ang mga patakaran at regulasyon. Ang kawalan ng kaalaman ay hindi excusa sa paglabag sa batas.
- Maging mapagbantay at responsable. Kung ikaw ay may responsibilidad sa pondo ng bayan, siguraduhing maingat at tapat ang iyong pangangalaga dito.
- Magsumbong kung may nakikitang katiwalian. Huwag matakot magsalita kung may nalalaman kang anomalya. Ito ay tungkulin mo bilang mamamayan at empleyado ng gobyerno.
Mag-iwan ng Tugon