Pagkabigo sa Pagbayad ng Utang ay Hindi Palaging Nangangahulugan ng Paglabag sa Tungkulin

OCA IPI No. 13-4069-P, April 12, 2023

Maraming Pilipino ang may utang, at kung minsan, mahirap itong bayaran. Pero para sa mga empleyado ng gobyerno, lalo na sa mga nasa Hudikatura, ang hindi pagbayad ng utang ay maaaring magdulot ng problema. Sa kasong Jocelyn B. Sorensen vs. Orville G. Santos, tinalakay ng Korte Suprema kung kailan maituturing na paglabag sa tungkulin ang pagkabigo sa pagbayad ng utang.

INTRODUKSYON

Isipin na lang na ikaw ay isang empleyado ng korte na may utang sa isang kaibigan. Nagkasundo kayo sa paraan ng pagbabayad, pero dahil sa hindi inaasahang pangyayari, hindi mo nabayaran ang iyong utang sa takdang panahon. Maaari ka bang kasuhan ng paglabag sa tungkulin dahil dito? Ito ang sentral na tanong sa kasong ito.

Si Orville G. Santos, isang Sheriff IV sa Pagadian City, ay kinasuhan ng “Willful Failure to Pay Just Debt” ni Jocelyn B. Sorensen dahil sa hindi pagbabayad ng utang na umabot sa PHP 810,000.00. Ayon kay Sorensen, nag-isyu si Santos ng mga tseke na walang pondo. Ito ang nagtulak sa kanya na magsampa ng kasong administratibo.

ANG LEGAL NA KONTEKSTO

Ang “Willful Failure to Pay Just Debts” ay isang ground for disciplinary action sa ilalim ng Executive Order (EO) No. 292, o ang Administrative Code of 1987, at ng 2017 Rules on Administrative Cases in the Civil Service (RACCS). Ayon sa Section 50 (F), Rule 10 ng 2017 RACCS, ang “just debts” ay may dalawang kategorya:

• Mga claim na napagdesisyunan na ng korte; o
• Mga claim na inamin ng debtor na mayroon at tama.

Mahalaga ring tandaan na ang A.M. No. 21-08-09-SC ay nagtatakda ng mga panuntunan sa pagdidisiplina sa mga empleyado ng Hudikatura. Ayon sa Section 16(e) nito, ang “Willful Failure to Pay Judgment Debts” (mga utang na napagdesisyunan na ng korte) ay maituturing na light offense.

Executive Order (EO) No. 292, SECTION 46:

(b) The following shall be grounds for disciplinary action:

(22) Willful failure to pay just debts or willful failure to pay taxes due to the government;

PAGSUSURI NG KASO

Narito ang mga pangyayari sa kaso:

1. Noong 1999, umutang si Santos at kanyang asawa kay Sorensen ng PHP 810,000.00.
2. Nag-isyu sila ng mga tseke, ngunit walang pondo ang mga ito.
3. Noong 2005, kinasuhan si Santos ni Sorensen ng paglabag sa B.P. Blg. 22.
4. Nagkasundo silang magbayad si Santos, kaya pansamantalang ibinasura ang kaso.
5. Hindi tumupad si Santos sa kanyang pangako, kaya nagsampa ng kasong administratibo si Sorensen.
6. Depensa ni Santos, nagbabayad siya sa kapatid ni Sorensen hanggang sa nagsara ang negosyo nito.

Ayon sa Korte Suprema, hindi dapat parusahan si Santos. Narito ang ilan sa mga dahilan:

• Hindi sakop ng A.M. No. 21-08-09-SC ang “Willful Failure to Pay Just Debts” maliban kung ito ay “judgment debt.”
• Kulang ang ebidensya na sinasadya ni Santos na hindi magbayad.

Ayon sa Korte:

“The gravamen of “willful to pay just debts” is the unwillingness to pay a just obligation.”

Dagdag pa ng Korte:

“Mere failure to pay a loan on the due date, even despite demands cannot be instantly characterized as willful as there must be a showing that the respondent no longer intends to fulfill their obligation.”

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ang desisyon na ito ay nagbibigay-linaw sa kung kailan maituturing na paglabag sa tungkulin ang hindi pagbayad ng utang ng isang empleyado ng gobyerno. Hindi sapat na basta hindi nakabayad; kailangan patunayan na sinasadya niyang hindi magbayad.

Mga Mahalagang Aral:

• Hindi lahat ng pagkabigo sa pagbayad ng utang ay may katumbas na parusa.
• Kailangan patunayan ang “willfulness” o sinasadya na hindi pagbayad.
• Mahalaga ang kasunduan sa pagbabayad at ang pagsisikap na tuparin ito.

MGA KARANIWANG TANONG

Tanong: Kailan maituturing na “willful” ang hindi pagbayad ng utang?

Sagot: Kailangan patunayan na sinasadya ng debtor na hindi bayaran ang kanyang utang at wala siyang intensyon na tuparin ang kanyang obligasyon.

Tanong: Ano ang pagkakaiba ng “just debt” at “judgment debt”?

Sagot: Ang “just debt” ay isang utang na inamin ng debtor, habang ang “judgment debt” ay isang utang na napagdesisyunan na ng korte.

Tanong: Paano kung nagbabayad naman ako pero hindi ko kayang bayaran ang buong halaga?

Sagot: Kung mayroon kang kasunduan sa pagbabayad at nagsisikap kang tuparin ito, hindi ka agad-agad mapaparusahan.

Tanong: Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako makabayad ng utang?

Sagot: Makipag-usap sa iyong creditor at subukang gumawa ng bagong kasunduan sa pagbabayad.

Tanong: Sakop ba ng A.M. No. 21-08-09-SC ang lahat ng kaso ng hindi pagbabayad ng utang?

Sagot: Hindi. Sakop lamang nito ang “Willful Failure to Pay Judgment Debts.”

Kung kayo ay may katanungan tungkol sa mga usaping legal na may kinalaman sa pagkakautang at pananagutan, huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa larangang ito at handang tumulong sa inyo.

Makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email: hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website: Contact Us.